________________
૧૧૨
વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
રચાતાં. રવિ, યન્ત્ર તે તારાના તે સાચા સહાદર હતા, કારણ કે તેમની વચ્ચે તેમને અંતર હતું છતાં ન હતું. વનસ્પતિમાં શ્રી મહાવીર એજ વન્ત પ્રકાશ ઝરણને વહેતું જોતા, જે ઝરણુ સૃષ્ટિના અંતરે તાલબદ્ધ રીતે નાચી રહ્યું છે. પશુ-પંખીની દુનિયામાં તેમને સ્નેહ એ જ સમભાવપૂર્વક વહેતા જે સમભાવે તેમણે સંસાર ત્યજેલા.
સમભાવ એટલે એક નજર. અંતરના પ્રકાશ ઝરણતે એક નજરે સમાં વહેવા દેવું. સમભાવ મુક્તિની સીડી છે. સ` સુખ દુઃખની સામે ઝૂઝતુ દૈવીશસ્ત્ર છે. અરૂપી છતાં અનંતગણું તેનું બળ છે. `ની ગરમી અને ચન્દ્રની શિતળતાનુ તેમાં સ ંમિશ્રણ છે. સમભાવે આત્મા પમાય, આત્મા પામતાં પરમાત્માના સ્નેહનું દર્શન થાય તે આખરે પરમાત્મપદે સ્થિત થવાય.
શ્રી મહાવીર રાજગૃહમાં આવ્યા. તે સમયે ત્યાં શ્રેણિક રાજા રાજ્ય કરતા હતા, શ્રી વીર રાજગૃહની બહાર આવેલા રાજગૃહના જ ઉપનગર નાલંદામાં આવ્યા તે એક વણકરની વિશાળ શાળામાં પધાર્યા. ત્યાં વર્ષાકાળ નિર્ગમન કરવા માટે તે સ્થળે રહેવાની વણકરને વાત કરી અને તેની રજાથી પ્રભુ બીજું ચામાસુ` ત્યાં ( નાલંદામાં) રહ્યા. એક એક માસના ઉપવાસ કરીને મહાન તપસ્વી શ્રી મહાવીરે વર્ષાકાળ વીતાવ્યા. શ્રી મહાવીર સદા નિર્જળા ઉપવાસ કરતા. તપના તાપથી તેમનાં વિવિધ પ્રકારનાં શેષ રહેલાં કમેર્યાં ખપી જવા લાગ્યાં.
ગાશાલક:-શ્રી મહાવીરના ખીજા ચામાસા દરમ્યાન ગેાશાલક નામે એક બ્રાહ્મણપુત્ર તેમના સ્થાનમાં આવી ચઢયા હતા. ગાશાલકના પિતાનું નામ ગાબહુલ અને માતાનુ નામ સુભદ્રા હતું. શરવણ સનિવેશમાં તેને જન્મ થયેલા. ગાશાલકને ગૌશાળામાં જન્મ થયેલા અને તેથી તે ‘ ગાશાલક' એવા યુક્ત નામથી પ્રખ્યાત થયા. તે સ્વભાવે કપટી અને વેરઝેરના ભરેલા હતા, તેને કાઇથી બનતું નહિ.