________________
રાજકુમાર : મહાવીર
૧૩
પ્રભુમાં નિર્માળ જ્ઞાન હતું, તે જ્ઞાનના નિર્મૂળ સરવરમાં ઇન્દ્રના શબ્દે ઊર્મિઓ જગાવી; પ્રભુએ તે જાણ્યું. અને ઇન્દ્રના સશય ટાળવા જ્ઞાનલીપ્યા પાદાંગુષ્ટ વડે મેરૂને ચલાયમાન કર્યાં. મેરૂ પ`ત હતે, જડ ને સ્થિર હતા, પ્રભુ પુરુષ હતા, ચેતનામય ને સવ્યાપી તેમને
""
""
આત્મા હતા. “પ્રભુ ” શબ્દાલેખનના મધ્વનિ એજ છે કે, જ્ઞાનની દિશામાં જેતા સર્વસુંદર ફાળા હોય, તે અન્ય સામાન્ય જતાના સ્વામી તરીકે, નાયક તરીકે, પ્રભુ તરીકે શાબી શકે. મેરૂ હાલતાં ઇન્દ્રનું હૈયુ કુંપ્યું, તેણે પ્રભુની ક્ષમા યાચી, બાળક છતાં આત્મા નિર્મળ અને અનાદિ હતા, ક્ષમા કે સજાના સ` ધર્માની પાર તેમનુ ં જ્ઞાન તરતુ ં હતું.
રાન્ત સિદ્ધાર્થે પુત્રને જન્માત્સવ કર્યાં. પૂરવાસીઓને મનગમતાં મિષ્ટાન્ન જમાડવાં. ગરીમાને અઢળક લક્ષ્મી વહેં'ચી; ગુન્હેગારે તે તુરંગમુક્ત કર્યા. દશ દિવસ સુધી ગામ આખામાં આનંદ-પ ઉજવાળું. જન્મને બારમે દિવસે રાળ સિદ્ધાર્થે પાતાને આંગણે અનેક કુ ટુબીજતા, સ્નેહીએ અને રાજપુરુષાને આમંત્ર્યા. સર્વને ઉત્તમ પ્રકારનાં સાત્ત્વિક ભોજન જમાડી, પાન વસ્ત્ર અને અલંકારોથી સના સારે આદર સત્કાર કર્યો. પછી પોતાની ઇચ્છા વ્યકત કરતાં કહ્યું બંધુઓ, જ્યારથી આ સુલક્ષણા બાળક અમારા કુળમાં ઉત્પન્ન થયા છે, ત્યારથી અમારી કીર્તિ અને સંપત્તિ અઢળક ખની રહી છે, અમને અણધાર્યા લાભ થાય છે, આ બાળકના પ્રભાવથી મારા રાજ્યની સર્વ પ્રકારે વૃદ્ધિ થઇ છે. માટે હું એનું વમાન ' એવુ' ગુણયુક્ત નામ રાખું છું. ’
'
$
તત્કાલીન પરિસ્થિતિ:વમાનના જન્મકાલે ભારતવર્ષીની આ પ્રશ્નમાં ધાર્મિક આડંબરેએ બહુ જ પ્રવેશ કર્યાં હતા અને ધનાં મૌલિક તત્ત્વો દિનપ્રતિદિન મિથ્યાડંબરના મેધ તળે ઢ ંકાઇ રહ્યાં હતાં. આડંબરપૂર્ણ યજ્ઞક્રિયાઓમાં જ વૈદિક ધર્મની પરિસમાપ્તિ
