________________
૧ ૦૪
વિહારક શ્રી મહાવીર
ધ્રુજતા-જતા ભુને પગે પડયા. કેટલાકની નજર રાફડામાં નિશ્ચલ સર્પ પર પડી, તેની નિશ્ચલતાની ખાત્રી કસ્વા કેટલાદ્દે પથરા ફેંક્યા, પણ આત્મસ્થ સર્પનું ધ્યાન તે તરફ જ વળ્યું. પછી સર્વેએ તેને વંદન કર્યો. કારણ કે હવે તે સહનશીલ અને સમતારંગી બન્યા હતા. આજ સુધી અને જેના ડરથી જે દિશામાં નહોતા આવતા, તેની તે છે જને આજે પૂજા કરવા લાગ્યા. આ સર્વનું મૂળ ક રણ વ્યાપક રમતો અને સનેડ હતું. પૂજાના ઉમળકામાં કેટલાક જને સને શરીરે થી
પડયું, જેની સુવાસથી આકર્ષાઇને કરડીઓ ત્યાં આવી તેને ના ઉપજાવવા લાગી. જેમ જેમ કીડીઓના ચટકા વધતા ગયા તેમ તેમ સર્પનું આધ્યાન વિશેષ ઊંડું અને વ્યાપક બન્યું અને સમભાવપૂર્વક વૈદના સહતિ તે મૃત્યુ પામ્યા. તેની ગતિ દેવલેકે થઈ.
* ચંડકૌશિકને પૂર્વવૃત્તાંત-પૂર્વ ભવમાં તે સાધુ હતા. એક વખત પારણના દિવસે ગોચરી લેવા જતાં પગ નીચે એક નિર્દોષ દેડકી ચગદાઈ ગઈ. તેમની સાથેના તેમના શિષ્ય તે જોયું. આલેચના લેવા માટે તે ચગદાઈ ગયેલી દેડકી તેમને બતાવી. “અશુભ કર્મોદયના પ્રતાપે કચાઈ, પણ પિતાથી તે ચરાઈ નથી. માર્ગમાં તેવી ઘણી દેકીઓ મરેલી પડી છે,” એમ શિષ્યને બતાવી પિતાને બચાવ કરી તેમણે શિષ્યના ઉપર રોષ કર્યો. શિષ્ય મૌન રહ્યો. શુદ્ધ બુદ્ધિએ શિષ્ય વિચાર કર્યો કે આ મહાનુભાવ છે, તેથી સાયંકાળે પ્રતિક્રમણ વખતે આલોચના કરશે. પ્રતિક્રમણ સમયે આલેચના કર્યા સિવાય સાધુ મહારાજ બેસી ગયા. શિગે ફરી ઉમે આવે, તેથી તેમને ક્રોધ ચઢયો ને તેને મારવા માટે દોટ મૂકી. રસ્તામાં એક થાંભલા સાથે તેમનું શિર અફળાયું અને આલેચના કર્યા સિવાય તે સાધું મૃત્યુ પામ્યા. સંયમની વિરાધના કરવાથી તે તિષિક દેવમાં દેવપણે ઉપન્યા. ત્યાંથી આયુષ્ય પૂરું કરી કનકાલ નામના સ્થાનમાં પાંચ તપવીમાના કુળપતિની સ્તીથી કૌશિક નામે પુત્ર થયા બાળવયથી તે
