________________
માતા-પિતાનું સ્વર્ગગમન
૮૯ જેગ પચ્ચખામિને પાઠ૨ ઉચ્ચર્યો. તે જ પળે પ્રભુને મન:પર્યવ
બીજું મહાવ્રત-કોઈ પ્રકારનું અસત્ય ન ઉચ્ચારવું તે. કોઈને અસત્ય બોલવાની ફરજ પાડવી કે, તે પ્રમાણે બેલનારની પીઠ થાબડવામાં પણ આ વ્રતનું ખંડન થયું લેખાય. આમાં તો સ્પષ્ટ રીતે મૃષાવાદમાંથી વિરમવું પડે. સત્યના પ્રકાશને સર્વ દિશાઓમાં સત્કાર કરત પડે. સત્ય સમજાતાં અસત્યમાંથી આપણી આંખો ને અંતર પાછાં વળે ને સત્યના સાગરની દૂર-દૂર નજર ફેકે.
ત્રીજુ મહાવ્રત–અદત્તાદાન વિરમણ વ્રત. અદત્તાદાન એટલે વગર આપે લેવું તે, કઈ પણ વસ્તુ-તે આપણને ગમતી હોય કે ન ગમતી હોય, અણમોલ હોય કે કેડીની હોય. તેના માલિકની પરવાનગી સિવાય હાથમાં લેતાં આ મહાવ્રતનું ખંડન થાય.
ચોથું મહાવ્રત–દેવતા, તિર્યંચ કે મનુષ્યની સ્ત્રી સાથે મન, વચન અને કાયાથી મૈથુન સેવવું નહિ, સેવરાવવું નહિ, કે સેવે તેને અનુમોદન આપવી નહિ. તેમજ સૃષ્ટિના વ્યાપક સિદ્ધાન્ત વિરુદ્ધ મૈથુન સેવવું નહિ. મતલબ કે શુદ્ધ રીતે મન-વચન કાયાથી બ્રહ્મચર્ય પાળવું. આ વ્રતનું નામ મૈથુન વિરમણ વ્રત.
પાંચમું મહાવ્રત–આત્મવિકાસની આડે આવતા પદાર્થો સંગ્રહ કરવો નહિ, કરાવવો નહિ કે કરે તેને સારે કહી ઉશ્કેરે નહિ, કારણ કે પરિગ્રહ એજ મેહના કિલ્લા સ્વરૂપ છે. “our possessions are but our limitations.” ( Rabindranath Tagore) પરિગ્રહ વ્રત આ મહાવ્રતનું નામ.
ઉકત પાંચેય મહાવ્રતો આત્માને પૂર્ણ રીતે પ્રકાશવાની તક આપે છે પહેલે અહિંસા ધર્મને પાઠ. અહિંસાથી મૈત્રીભાવ જાગે, મૈત્રીભાવનાના મૂળ કદાચહેને નિર્મળ કરે અને સર્વત્ર આનંદનું દર્શન થાય. મૃષાવાદમાંથી મુક્ત થતાં સત્યની સર્વવ્યાપતાને ખ્યાલ આવે,
