________________
૬૦
- વિશ્વોદ્ધારક શ્રી મહાવીર
જ્ઞાનાજ્ઞાનની ચર્ચા હેઠી પડે. ગર્ભાવસ્થાના જ્ઞાનનું કારણ આત્માએ પૂર્વજન્મે કરેલાં દિવ્ય કર્મો છે. ભવાની પરંપરા વટાવી ત્રિશલામાતાના ગર્ભમાં આવતાં વર્ધમાનકુમારનો આત્મા ધવલ પ્રકાશથી શોભાયમાન બની ગયા હતા, તેમની આસપાસ કમની રજને બદલે આત્માનાં જિત કિરણ હતાં. સંસારના સ્થૂલ પદાર્થોના ચિંતનને બદલે, સ્નેહઆનંદ ને સૌન્દર્યના ફૂવારા ઉડતા હતા અને તેથી તેમને આત્મપ્રકાશ ગર્ભની દિવાલની બહાર પણ ઝળકતે હતાસ્થૂલને બંધને નડે છે, સૂક્ષ્મ સર્વવ્યાપી છે. ઈતિહાસમાં ગર્ભ–જ્ઞાન દાખલાઓ પણ મોજુદ છે. અભિમન્યુ ઉપરાંત શુકદેવજીને પણ ગર્ભમાં ઘણાં શાસ્ત્રોનું જ્ઞાન હતું એમ કહેવાય છે. અને એ બરોબર છે. કારણ કે આમા અનાદિ હોય છે, તે જેમ-જેમ પ્રકાશમાં મોકળો થતો આવે, તેમ તેમ તેના આત્મા ઉપરનો શરીરના જડભાવાનો પ્રભાવ ઘટવા માંડે અને આત્માનું તેનું જ્ઞાન વધતું ચાલે, ગર્ભમાં હોતી વખતે પણ અમુક દિવસ પછી આત્માની સાથે આનંદના લેકની વાત ગર્ભસ્થ બાળ કરી શકે છે. તે જ રીતે વર્ધમાનકુમારે ગર્ભમાં રહીને પોતાના જ્ઞાન વડે માતા-પિતાના પિતા તરફના સ્નેહનું દર્શન કરેલું અને માતા-પિતાના શાકને દૂર કરવા પોતાનું અંગ ફરકાવેલું. ઉઘડતી પિયણુને જેમ સૂર્યકિરણ સાથેના પોતાના સંપર્કને ખ્યાલ હોવા ઉપરાંત પોતાના સુરભિ ફેલાવવાના ધર્મને ખ્યાલ હોય છે અને તે તે પ્રમાણે સુરભિમય બનીને સુરભિ પ્રસરાવે છે, તે જ રીતે આત્મા પરમાત્મા સાથેના પિતાના સંપર્કના ખ્યાલ સાથે નિજમાં પરમાત્માના નેહને જન્માવે છે. અને તે સ્નેહના પ્રકાશમાં દુનિયા સર્વ ભાવોનું સારી રીતે દર્શન કરી શકે છે.
* “ महाभारतमें अभिमन्यु के चक्रव्यूह ज्ञान का वर्णन है ॥ इत्यादि प्रमाणों से तय पाया जाता है कि गर्भमें कीसी साधारण जीव को भी अधिक ज्ञान विकास हो जाता है, जब लोकोत्तर पुरुष के लिये पूछना हि क्या ?"
(. ચંપાાસ્ત્રની શત વસાગર (પૃ. ૭)
