________________
e
વિશ્વોદ્વારક શ્રી મહાવીર
પરના કસ્તુરી કાળા કેશના લોચ કર્યો તે દિવસે પ્રભુએ ટ્ટના ત કર્યો હતા. જીવના મૂળ સ્વભાવ અનાહારી છે એ અનાહારી ગુણ પ્રગટ કરવાને તપ પ્રવૃત્તિ એજ ઉપાય છે ઇચ્છારીધન ’ એ તપનુ` મૂળ લક્ષણ છે. જગતના ભેામ પદાર્થો ઉપરથી ઇચ્છાને અંતમુખ વાળવી એ ઉત્તમાત્તમ તપ છે. તપના તેજે શરીરને ડુંગર ધસાય, પરન્તુ ત્યારેજ આત્માના રિવ દયાચળે ઝળકતા થાય. તષ જનદર્શનનુ જીવન્ત સત્ય છે. ત્યાગપ્રધાન જૈનદર્શનનો મૂળનિ તપના અંતસ્તેજમાંથી મેળવી શકાય છે. આધ્યાત્મિક તેમજ શારીરિક ઉભય દૃષ્ટિએ તપને સત્ય અને ફાયદાકારક સાબિત કર્યુ. છે. તેવુ શરણઅશરણનું' અનંત ધન બનશે,
વઋષભનારાય સંધયણ* સમચતુરશ્ન સંસ્થાનવ અને નિરુ(મ) સંધયણ એટલે શરીરની અંદર રહેલાં હાડના પુદ્દગલાની દૃઢ રચના. તેના છ ભેદ છે.
(૧) વજ્રઋષભનારાચ સઘયણ, હાડકાનાં સાંધાને નારાય એટલે મટબંધ, તે ઉપર ઋષભ એટલે હાડના પાટા, તે ઉપર તે ત્રણને ભેદે એવા વા તે ખીલા, એ ણે યુક્ત જે માનવી હોય તે ઉક્ત સધયણવાળા ગણાય.
(૨) નારાચ તે મ ટમધ, તે પર પાટા ( ઋષભ ) હાય, પણ વજ ન હોય તેને ઋષભનારાચ સંઘયણ કહે છે.
(૩) કેવળ મટબંધ હાય, પણ પાટા કે ખીલા ન હાય તેને નારાચ સઘયણ કહે છે.
(૪) એક પાસે મટબંધ હોય, બીજે છેડે ફકત હાડ હોય તેને અર્જુનારાચ સંઘયણ કહેવાય.
(૫) વચ્ચે ખીલા જ હાય, બીજે છેડે ફક્ત હાડ હાય તેને કીલીક સંઘયણને નામે ઓળખાય.