________________
सुबुद्धिनी अवांतर कथा श्रीजिनपदना कारणरूप एटले तीर्थंकर नामकर्मनी पदवी प्राप्त थवी अति दूर नथी.
आ स्तुतिने सांभळी त्यां रहेल अधिष्टायक देव हर्ष पामी गयो अने तेणे ते स्तुतिकर्तार्नु कष्ट छेदवा माटे पोताना मनमां आ प्रमाणे चिंतव्यु-"आ कोण पुरुष सर्वज्ञ भगवाननी स्तुति करे छे?" आq चिंतवीने ते सर्वज्ञनी स्तुतिनो विषय जाणवाने माटे तेणे अवधिज्ञाननो उपयोग आप्यो. आथी ते बे प्रकारे 'विबुधना जाणवामां आव्यु के, आ स्तुति करनार 'बे प्रकारे सुबुद्धि छे अने ते धर्मविधिमां धीर अने श्री वीरना क्रमने सेवन करनारो छे. आq जाणी विचार करवामां चतुर एवा ते देवताए श्री जिनशासननी उन्नतिने अर्थे ते मंत्रीने हर्षथी एक निर्मल कामकुंभ आप्यो. मंत्रीए ते कामकुंभ लइने विचार कर्यो के-"आ विश्वनी अंदर पापीजनोने दुर्लभ एवो आ कामकुंभ हुं मारा राजा जितशत्रुने बतावी धर्मनी प्रभावना करुं।।२०३।। जेथी करीने लोकोनी धर्म उपर हवे स्थिरता थाय." आq विचारी ते सुबुद्धि मंत्री पोताना पृथ्वीभूषणनगर तरफ पाछो फर्यो. अति उत्सुकताने लइने ते रात्रे पण मुसाफरी करतो, तेथी ते वखते छलने शोधनारो कोई निशाचर (राक्षस) तेने मळी आव्यो. कोमळता वगैरे प्रत्यक्ष गुणवाळो ते कृतार्थ मंत्री ते निशाचरने जोइ भोळवाइ गयो अने तेणे 'हे मामा!' एम कही जुहार कर्या. नीतिशास्त्रमा कयुं छे के "जेओ मृदुताथी नम्रताधरीने बीजाना परितापने हरे छे, तेवा वृक्षोने धारण करीने पण नदीनुं पूर तेओने पाडी ज नाखे छे." हवे ते मायावी निशाचर बोल्यो, "भद्र, आ समय नठारी नीतिनो नथी. अर्थात् नीतिनो समय छे, तेथी हुं सत्य कहुं छु के, मारा पेटमां खरेखरी क्षुधा व्यापी छे, तेथी मने पुष्कळ मांस अर्पण कर." तेनुं आq वचन सांभळी मंत्री हृदयमां दया लावीने बोल्यो-"अरे भाई, सारी कीर्ति करवा योग्य एवं शुकपक्षी एक हलकुं प्राणी छे, छतां पण ते मांस भक्षण करतुं नथी. अने तमे देवपणाने लइने अमृतना भक्षक छो; छतां कुकर्मने लइने मांसना भक्षक राक्षस थया छो. आ लोकमां प्राणीओना नाम तेमना कर्म-प्रमाणे पडे छे. ते मांस सदा अपवित्र अने अति पापकारी छे; तो तेना आहारने तमे छोडी दो. कारण के तमे 1. बे प्रकारे विबुध एटले विद्वान् अने देव. 2. बे प्रकारे सुबुद्धि एटले सारी बुद्धिवाळो अने नामथी पण सुबुद्धि. 3. श्री वीरभगवानना क्रम-चरणने सेवनार अने पक्षे श्रीवीरपुरुषनी रीतिने धारण करनार. 4. जेम वृक्षो कोमळ अने फळोना भारथी नमी पोतानी शीतळ छांयाथी बीजा-सर्व मुसाफरोना परितापने हरनारा छे. तेमने कांठा उपर धारण करी राखेला छे; छतां पण नदीनु पूर तेवा उपकारी वृक्षोने पाडी नांखे छे. तेवी रीते दुर्जन पुरुष पोतानी पासे आवेला उपकारी सज्जन पुरुषोनो अधःपात करी नाखे छे.
श्री विमलनाथ चरित्र - प्रथम सर्ग
