________________
चोथा व्रत उपर चंद्र अने सुरेंद्रदत्तनी कथा अने सुरेंद्रदत्त नामे बे सगा भाईओ रहेता हता. एक वखते चंद्रनी वाहनशाळामां मुनिओए जेमां स्त्रीओ रासक्रीडा करी रही हती एवं वर्षा चातुर्मास कयु. ते मुनिओए त्यां ब्रह्मचर्य व्रतनी देशना आपी ते सांभळी चंद्र अने सुरेंद्रदत्ते परस्त्रीनो त्याग अंगीकार कर्यो. एक वखते कोई एक व्यंतर देवी ते बंनेना शीलनी परीक्षा करवाने स्त्री- रूप लई प्रथम चंद्रने घेर गई. रात्रे उद्योत करती अने सर्व आभूषणोथी विभूषित एवी ते स्त्रीने देखी चंद्र हृदयमा जाग्रत थई विस्मय पामी गयो 'धिष्ण्यना मध्यभागे रहेली तारारोहिणीनी रूप संपत्तिने जोई चंद्र मोह पामे एमां कांई पण आश्चर्य न हतुं. चंद्रे तेणीने का, "सुंदरी! तुं कोण छे?" ते बोली "हुं राजपुत्री छु" चंद्रे कडं, "शा माटे आवी छे?" ते बोली, "तमारा रूपथी मोह पामी हुँ कामार्थी थई अहिं आवु छु." ते सांभळी चंद्र पोतानो परस्त्रीत्यागनो नियम छोडी दई क्षणमां ज ते स्त्रीमां आसक्त बनी गयो. ते सुंदरीए चंद्रनुं वचन हर्षथी स्वीकार्यु, परंतु तेणीए कह्यु के, "तो तमे मारा मनमा रहेलो मारो एक दोहद पूरो करो" "तारा मनमां शो दोहद छे? ते हमणां ज कहे, हुं ते जलदी पूरो करूं" चंद्रे आतुरताथी पूछ्युं, ते सांभळी ते बोली, "मने तमे तमारी नासिका आपो." मोहित थयेल चंद्रे तरत छेदीने पोतानी नासिका तेणीने आपी. "नाऽकृत्यं मूढ चेतसाम्" मूढ हृदयवाळा पुरुषोने कांईपण अकृत्यं होतुं नथी. ते नासिका लईने ते व्यंतरी अट्टहास्य करती आकाशमां चाली गई. कारण के ते तेनी परीक्षा करवा माटे ज आवी हती. ।।२०।। "हवे हुँ सवारे लोकोने शी रीते मुख बतावीश." एम हृदयमां चिंतवतो चंद्र पछी जीभ कापीने मृत्यु पामी गयो. परस्त्रीना अभिलाषथी ते घोर नरकमां पड्यो. तेथी शुद्ध हृदयवाळा पुरुषोए परस्त्रीनी इच्छा पण न करवी जोईए. चंद्रग्रह पण बृहस्पतिनी स्त्रीना संगथी कलंकित थयेलो आ विश्वमां विख्यात छे, ते विषे कोई जातनुं आश्चर्य मानवानु नथी..
ते व्यंतरी पछी ते ज रात्रे विशेष सुंदर अवयव बनावी सुरेंद्रदत्तना नवीन आनंददायक भवनमां गई. त्यां सुरेंद्रदत्ते तेने पूछ्युं, एटले तेणीए घणो स्नेह दर्शावतां प्रथमनी जेम पोता स्वरूप कडं. ते सांभळी सुरेंद्रदत्त बोल्यो, "प्राणीओने स्नेहने लईने ताव आव्यो होय एर्नु अवश्य दुःख थाय छे, जुवोने दीवो पण स्नेहने लईने तत्काळ पोते बुझाई जाय छे. कदि ते स्नेह करवो होय, तो गृहस्थोए पोतानी स्त्री वगेरेमां करवो, परंतु ज्ञानशाळी पुरुषोए तो परस्त्रीनो 1. धिषण एटले नक्षत्र अने पक्षे स्थान. 2. स्नेह एटले तेल. श्री विमलनाथ चरित्र - पंचम सर्ग
301
