________________
दसमा व्रत उपर काकजंघनी कथा कार्यसिद्धि थती नथी. सोमिल निर्वेद पामी गयो. ते धर्म करी आयुष्यनो क्षय थतां मृत्यु पामी परलोके गयो. "कलाभिर्नो गतिक्षयः" कलाओथी पण गतिनो क्षय तो थतो नथी. राजाए सोमिलने ठेकाणे कोकासनी स्थापना करी. "कलावतो यतो मानं, सदानं भुवि दृश्यते" आ पृथ्वी उपर कलावाननुं दान सहित मान थाय छे..
आ अरसामां मालव देशमां विशाळा नाम नगरी हती. ते नगरीमां विचारधवळ नामे परम आर्हत राजा हतो. ते राजाना राज्यमां भंडारी, रसोईयो, शय्यापाळ अने अंगमर्दक-एम चार नररत्नो हता. जे भंडारी हतो तेने हाथे भंडारमा एकठो थयेलो वस्तसंचय कदिपण क्षय पामतो नहि, एवी तेनामां प्रसिद्ध लब्धिनी सिद्धि हती. जे रसोईयो हतो, ते षट्रसवाळी एवी रसोई करतो के जे जमवाथी माणसोने छ मासे क्षुधा लागती हती. जे शय्यापाल हतो. ते एवी पथारी पाथरतो के जेमां जे रोगी होय अथवा जेने निद्रा न आवती होय तेवा माणसने पण निद्रा आवी जती हती. जे अंगमर्दन हतो ते ज्यां सुधी तेलवडे खूब अंगमर्दन करे, त्यां सुधीमां ते तेलने रोगनी साथे बहार काढी शकतो हतो. राजा विचारधवल ते चार रत्नोनी साथे रही सम्यग् रत्नत्रयनी इच्छा राखतो दिवस निर्गमन करतो हतो. पण तेने पुत्र न होवाथी ते दया लावी राज्य चलावतो, कारण के पाछळ अनाथ एवी पृथ्वीने दुष्टलोको दुःखी करे छे. आ वखते पाटलिपुत्रना राजा जितशत्रुए आवीने ते विशाळा नगरीने एवो घेरो घाल्यो के जेथी लोकोना आगम तथा निर्गम (अवर जवर) अटकावी दीधा. आवा शत्रुना सैन्यना आववाथी राजा विचारधवलना उदरमा उग्रशूल उत्पन्न थयुं अने तेथी तत्काळ तेनुं मृत्यु थयु. तेनो दीक्षा लेवानो मनोरथ हतो, तेथी ते देवलोकमां गयो, “वाञ्छापि किल धर्मस्य, भूरिभाग्यात्प्रजायते" 'धर्मनी इच्छा पण घणा सारा भाग्यथी ज थाय छे.' पछी नगरजनोए राजद्वारनो दरवाजो भयथी तरत उघाड्यो, एटले जितशत्रुराजा अंदर जई राज्य उपर आरूढ थई गयो. तेणे पेला राजाना चार पुरुषरत्नोनी परीक्षा करी.
एक वखते अंगमर्दके राजाना अंगर्नु कोमळ मर्दन कर्यु अने सर्व अंगमांथी तेल आकर्षी लीधुं, पण बीजानी परीक्षा लेवाने माटे तेणे राजानी एक जंघामांथी तेल खेच्यु नहिं पछी ते अंगमर्दके कडु के, "आ पृथ्वीमां जे कोई बुद्धिमान् पुरुष आ जंघमांथी तेल खेंची ले, तेनो हुं किंकर थईने रहे." कोईपण पुरुष ते जंघामांथी तेल खेंची शक्यो नहि. पछी ते जंघा मोटी स्थूल बनी गई. ते उपरथी श्री विमलनाथ चरित्र - पंचम सर्ग
325
