________________
दान ऊपर-रत्नचूडकुमारनी कथा स्त्रीओना दुष्ट चरित्रनो पार मेळवी शकातो नथी. तेथी समुद्रना जळना अने गंगानदीनी रेतीना मापना पारंगत एवा केटलाएक बुद्धिमान् सत्पुरुषो आ पृथ्वी उपर रहेला छे. पण स्त्रीचरित्रना पारंगत विद्वानो मळता नथी." ते वखते चोथा माणसे का, "जुवो, आ कोई बुद्धिमान् आव्या छे. ते आपणा संदेहने दूर करी आपशे. हवे उद्धत वाद-विवाद करशो नहीं." पछी पेला त्रण वणिकोए साथे मळीने चोथा वणिकने फरीवार कह्यु के, "जो ते अमारूं कहेलुं माप कही आपे, तो ते खरा बुद्धिमान् कहेवाय." चोथा वणिके का, "तमारे जे माप करवानी रुचि छे, ते माप आ पुरुष पोतानी बुद्धिथी करी आपशे. बुद्धिनी आगळ मुश्केल शुं छे?" पछी ते त्रणे वणिको बोल्या, गंगानदी तो अहींथी दूर छे. तेथी ते विषे शुं कहेवू? परंतु आ समुद्र तो समीपे रहेलो छे. तेना जळनुं माप आ पुरुषनी पासे करावी दे." पछी ते चोथा माणसे कुमार रत्नचूडने एटलो बधो चडाव्यो के जेथी तेणे समुद्रना जळनुं माप करी आपवा कबूल कयु. एटले चारेजणा एक थई बोली उठ्या के, "जो तुं समुद्रना जळनुं माप करी आपीश तो अमारी बधी लक्ष्मी तारी, अने जो तुं नहीं करी शके तो अमो बधा तारी लक्ष्मी ग्रहण करीशं." आ प्रमाणे कही ते शठ हृदयवाळा वणिकोए ते विषे साक्षीओ कर्या. ते समये रत्नचूडे विचार्यु के, "मारा पिता रत्नाकर शेठे पूर्वे आ नगरना लोको जेवा कह्या हता, तेवा ज तेओ नीवड्या. हवे हुं मारे उतारे जाउं. आ नगरनो राजा पण तेवो ज छे. जो कदि ते राजा पण मने संकटमां नांखशे, तो पछी मारी शी गति थशे?" आ प्रमाणे चिंतवी ते सरळहृदयवाळो रत्नचूड पोताने स्थाने आव्यो अने त्यां ते आवेला संकटमाथी पोतानो मोक्ष (छुटकारो) शी रीते थाय? तेनो आ प्रमाणे विचार करवा लाग्यो." ।।७५५।। कहेवत छे के, जेम दावानळनो उपाय सामो दावानळ लगाडवाथी थाय छे, तेम आ धूर्त लोकोनो पराभव अति धूर्तबुद्धिवाळा माणसथी थशे अने ते अति धूर्तबुद्धिनुं स्थान वेश्यानुं घर होय छे." आईं चितवी ते रणघंटा नामनी वेश्याने घेर गयो. पेला जुगारीए आपेला हजार सौनैया तेणे वेश्याने अर्पण कर्या. तेथी संतुष्ट थयेली वेश्याए तेनुं उच्च प्रकारे सन्मान कयु. क्रीडाना कौतुकथी रहित एवा तेने जोईने रणघंटा वेश्या बोली के, "हे स्वामिन्! तमे चिंतातुर केम देखाओ छो? तेनुं कारण कहो." पछी रत्नचूडे बधी यथार्थ वात कही तेनो उत्तर पूछ्यो, त्यारे दानने वश थयेली वेश्याए तेने आ प्रमाणे सत्य वात जणावी. "हे सुंदर पुरुष, सांभळो-कदि दैवयोगे कोई परदेशी माणस आ नगरमां आवी चडे, तो तेनुं धन ए धूताराओ अवश्य पडावी ले छे. श्री विमलनाथ चरित्र - प्रथम सर्ग