________________
मंत्री सुबुद्धिनी अवांतर कथा थयेला ते राक्षसे जे पोतानी बधी गुप्त वात हती ते मारी आगळ प्रकाशित करी ते में तमारी आगळ निष्कपटपणे स्पष्ट रीते कही आपी छे. प्रथम तमे मने सांढडी बनावीने राखो. ते पछी अहिं रहेली आ बे कुंपिका ग्रहण करजो के जेथी ते राक्षसना मनमां शंका न आवे" राजकन्यानां आवां वचनो सांभळी ते मंत्रीए चिंतव्यु के "आ राजकन्याए मारी आगळ मर्मनी वात जणावी, तेथी हवे तेणीना भाग्ययोगे ते पापीनो अवश्य पराभव थवानो ज. आq चिंतवी मंत्रीए पेला कृष्ण अंजनथी तेणीने पुनः सांढडी बनावी अने पोते स्वस्थ अने गुप्त स्थानमां संताइ रह्यो. पछी ज्यारे रात्रि पडी एटले यमराजना जेवो ते राक्षस हाथमां दंड लईने त्यां आव्यो अने श्वेत अंजनथी ते सांढडीने कन्या बनावी ते स्वस्थपणे त्यां रह्यो. तेवामां तेने नासिका द्वारा माणसनी गंध आवी, एटले ते बोल्यो के, "अरे राजकन्या! आ घरमां कोई मनुष्य छे? जे होय ते मने सत्वर कही दे." राजकन्या बोली. "अरे! हुं पोते ज मानुषी छं. ते विषे कांइ खेद करो नहीं. राजकन्याना आ वचन उपरथी ते पापी मनमां निश्चय करी मंत्र जाप करवा बेठो. आ वखते मंत्री कटीबद्ध थइ अने पोताना प्रचंड भुजदंडमां पेलो दंड लई ते राक्षस प्रत्ये बोल्यो, "अरे पापी, जीवहिंसा करवामां तत्पर एवा तने राक्षसने मारे शुं करवू? कारण के जीवरक्षा करनारा प्राणीओने तारो स्पर्श करवो पण युक्त नथी. जो तुं आ उज्जड नगरने वसावे, आ राजकन्याने सुख संपत्तिनुं कारणरूप एवं मुक्तिदान (छुटकारो) आपे अने मने खाटलो विगेरे त्रण वस्तुओ आपे, तो तारो छुटकारो थशे, ते सिवाय कल्पांतकाले पण नहीं थाय." मंत्रीना आवां वचन सांभळी पापना प्रसरवाथी हणाई गयेला ते पापीने ते मंत्री सामे उत्तर आपवानी पण बुद्धि सूझी नहीं, पण तेणे आ प्रमाणे चिंतव्युं. "आ कोई मनुष्य नथी पण निश्चे कोई दैत्य लागे छे, ते सिवाय आ पुरुषमा आवं सामर्थ्य केवी रीते संभवे! लोकोमा कहेवाय छे के "दैत्यो देवताथी घणां ज बलवान होय छे." अथवा आ पृथ्वी उपर राक्षसोनो पण उपाय करनारा वैद्यो छे. वळी आ माणस-परोक्ष गुप्त रहेली मारी वस्तुओनो ज्ञाता छे, तेथी ए कोई सर्वज्ञना जेवो देखाय छे, माटे जो हुं आ माणसना वचन- अपमान करीश तो कोईपण रीते मारो छूटकारो थशे नहीं." आ प्रमाणे मनमां लांबो काळ चिंतवी ते राक्षसे मंत्रीए कहेलुं सर्व कबूल कयुं. आ लोकमां जीवितने माटे कांईपण कबूल कोण न करे? पछी ते राक्षसे ते नगरमां घणा लोकोने शोकरहित लावी वसाव्या, पवित्र राजपुत्रने राज्य उपर बेसाड्यो अने पेली खाटलो विगेरे त्रण वस्तुओ अने बे कुंपिका मंत्रीने आपे. ते
श्री विमलनाथ चरित्र - प्रथम सर्ग
30
