________________
सुबुद्धिनी अवांतर कथा
पुण्यजन देव जातिना छो. जो तमने क्षुधानी घणी बाधा थती होय तो तेनी शांतिने माटे हुं आपुं ते इच्छित - दिव्य आहारने तमे हर्षथी ग्रहण करो." मंत्रीना आ वचनो सांभळी ते राक्षसे विचार कर्यो के, "आ जाते मनुष्य छे, तो ते मने प्रिय एवो इच्छित आहार सत्वर शी रीते आपी शकशे? जो ते नहीं आपी शके, तो पछी हुं तेने छळमां पाडी दईश." आवुं चिंतवी ते राक्षस बोल्यो - "भले, जो तेम करवुं होय, तो मने प्रिय एवो आहार आप, पण जो तुं ते नहीं आपी शके तो हुं तने अवश्य खाई जईश. " मंत्री उच्चस्वरे बोल्यो - "हा, भले तेम करजे." पछी ते राक्षसे जे-जे आहारनी दुर्लभ वस्तुओ मागी ते ते मंत्रीए पेला कामकुंभना प्रभावथी पूरी पाडी. ते पछी ते राक्षस प्रातःकाळे आश्चर्य पामीने बोल्यो– 'भद्र! तुं एक मानवजाति छे, छतां तें आ काम कोना प्रभावथी कर्यु? कारण के ताराथी स्वाभाविक रीते आवुं काम थई शके नहीं." आथी ते मंत्रीए राक्षसनी आगळ पोताने प्राप्त थयेला लक्ष्मीना स्थानरूप एवा कामकुंभनुं स्वरूप कही बताव्युं. ते सांभळी निशाचर बोल्यो - "मारी पासे एक प्रभाविक दंड छे, ते दंड जे स्थाने मोकलवो होय ते स्थाने पोतानी मेळे जाय छे अने त्यां पोते शत्रुनो जय करी पाछो पोताने मोकलनारा धणीनी पासे आवी हाजर थाय छे. ते सिवाय कार्य करवानी इच्छावाळा पुरुषने बीजां कोई प्रचंड कार्य करवुं होय, तो ते कार्य पण अखंडपणे करी पाछो ते दंड पोतानी मेळे स्वस्थानमां आवे छे. माटे हे विद्वान्, तमे मने तमारो कामकुंभ आपो अने मारी साथै सन्मैत्री जोडो. तेना बदलामां आ मारो दंड तमे ग्रहण करो अने ते वडे लोकोनुं रक्षण करो. त्यारपछी तमारा श्रेष्ठनगरमां चाल्या जाओ" निशाचरना आ वचन उपरथी ते मंत्रीए पोतानो कामकुंभ तेने आप्यो अने पोते तेनो दंड लीधो. पछी अचळ पुण्यवाळो
मंत्री चालतो थयो . आगळ केटलोक मार्ग चाल्या पछी ते मंत्रीए पेला दंडने कह्युं. "है दंड! तुं आजे ते राक्षसने जीती लइ मारो कुंभ लावी आप." तत्काळ दंडे ते प्रमाणे करी आप्युं. पछी ते मंत्री त्यांथी आगळ चाली एक नगरपासे आव्यो. ते नगरनी बहार कोइ मोटो संघ वास करीने पड्यो हतो. ते संघ निर्भय थई त्यां सुतो हतो, तेवामां लुंटाराओनुं एक टोळं त्यां आवी चडयुं. ते वखते संघना रक्षको तेना भयथी नासी गया. ते टोळाए संघने लुंटवा मांड्यो. ते जोई आ बुद्धिमान् मंत्रीए ते दंडने मोकली बधा चोरोने मारी संघना लोकोने हर्षित करी दीधा. पछी प्रभातकाले ते मंत्रीए सर्व उत्तम संघने आमंत्रण आपी भक्तिथी भोजन कराव्यं अने वस्त्रो आप्या. तेथी संघनो स्वामी खुशी थई गयो अने अपूर्व श्री विमलनाथ चरित्र प्रथम सर्ग
19
-
