________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
श्रीस्थानाङ्ग सूत्र
सानुवाद ॥ २३ ॥
www.kobatirth.org
तेमने हितेच्छु आर्यपुरुषो नमस्कार करे छे. (सू. २ )
आत्मानुं एकपणुं उपर कहेल रीतिथी स्वीकार कर्या छतां पण केटलाएक ( दर्शनकारो ) बडे आत्मानुं निष्क्रियपणुं स्त्रीकार करायेलुं छे. आ कारणथी तेनुं निराकरण ( खंडन ) करवा माटे आत्मानुं क्रियावानपणुं कहेवानी इच्छावाळा सूत्रकार क्रियाना कारणभृत दंडनुं स्वरूप प्रथम कहे छे:
एगे दंडे । सू० ३, एगा किरिया । सू० ४, एगे लोए । सू० ५, एगे अलोए । सू० ६
मूलार्थ:- दंड एक छे. क्रिया एक छे. लोक एक छे. अलोक एक छे.
टीकार्थ:-'एंगे दंडे'- विशेष विवक्षा न करवाथी एक, दंड्यते- ज्ञानादिरूप ऐश्वर्यना हरण करवाथी आत्मा जेनावडे सार रहित कराय छे ते दंड, ते द्रव्यथी अने भावथी वे प्रकारे छे. द्रव्यथी लाकडी, भावथी खराब रीते प्रवर्तावेल मन विगेरे. (सू०३) ते दंडवडे आत्मा क्रिया करे छे एटले क्रियाने कहेवामां आवे छे. 'एगा किरिया' विशेष विवक्षा न करवावडे करण मात्रनी विवक्षा होवाथी एक छे. करबुं ते क्रिया. कायिका वगेरे तेनां प्रकारो छे अथवा 'एंगे दंडे एगा किरिया' त्ति-आ बन्ने सूत्रवडे अक्रियापणाना निषेधवडे आत्मानुं सक्रियपणुं कहेल छे. जे कारणथी दंड अने क्रिया शब्दवडे तेर क्रियानां स्थानो प्रतिपादन करेल छे तेमां १ अर्थदंड, २ अनर्थदंड, ३ हिंसादंड, ४ अकस्मातुदंड अने ५ दृष्टिविपर्यासदंड-ए पांच प्रकारे दंड, ते परना प्राणहरणस्वरूप दंड शब्दथी ग्रहण करेल छे. वधनुं समानपणुं होवाथी दंडनुं एकपणं जाणवुं. क्रिया शब्दवडे
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
१. स्थाना
ध्ययने
दण्डक्रिया
लोका
लोकाः ।
३-४-५-६
सूत्राणि.
॥ २३ ॥
