________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
एकी साथै ज-युगपत्वडे कारणपशुं जाणवुं; कारण के ज्ञान अने चारित्रमां एकेकथी ( मात्र ज्ञान के मात्र क्रियाथी) आ लोक संबंधी कार्योai पण अकारणपणुं छे. शंका-ज्ञान अने चरणमां कारणपणाए सामान्य कथन कीधे छते पण ज्ञान ज प्रधान छे, क्रिया नहिं; अथवा ज्ञानज एक कारण छे, क्रिया कारण नथी. जे कारणथी ज्ञाननुं फळ ज क्रिया छे. वळी वादी फरी कहे छे-जेम ज्ञाननुं फळ क्रिया तेम बीजुं पण क्रिया पछी प्राप्त थाय छे. बोध कालमां पण जे ज्ञेयनुं निर्णयात्मक अने रागादिनां विजयरूप आ सर्वनुं सामान्यपणे ज्ञान कारण छे. जेम माटी घडानुं कारण थती छती घट कार्यना वच्चमां थनारा पिंडशिवक-स्थास - कोश अने कुशूल वगेरे पर्यायोना पण कारणपणाने पामे छे, तेम अहिं ज्ञान, संसारना अभाव ( मोक्ष ) नं अने मोक्ष थवा पहेला तत्त्वनुं ज्ञान अने योग, समाधि विगेरेनुं पण कारण थाय छे. वळी स्मरण मात्रथी पवित्र थयेल विषनुं भक्षण, आकाशगमन वगेरे जे अनेकविध फळ साक्षात् प्राप्त थाय छे ते पण क्रियाशून्य ( रहित ) ज्ञाननुं फळ छे. जेम आ प्रत्यक्ष फळ देखाय छे ते अदृष्ट-परोक्ष फळ पण अनुमान कराय छे. भाष्यकारे कं छे
आह पहाणं नाणं, न चरितं नाणमेव वा सुद्धं । कारणमिह न उ किरिया, साऽवि हु नाणत्फलं जम्हा ॥२॥ जह सा नाणस्स फलं, तह सेसंपि तह बोहकालेवि । नेयपरिच्छेयमयं, रागादिविणिग्गहो जो य ॥३॥ जं च मणोचिंतियमंतपूयविसभक्खणादि बहुभेयं । फलमिह तं पञ्च्चक्खं, किरियारहियस्स नाणस्स ॥४॥
आ ण गाथानो भावार्थ उपर आवी गयेल छे. समाधान-जे पहेलां तमे कघुं के "ज्ञान ज प्रधान कारण छे, अथवा
For Private and Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir