________________
૧૧૬
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન નથી. એકલા શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ મારે જાણવું છે. આપને કહેવાનો ભાવ આવ્યો છે, મને સાંભળવાનો ભાવ આવ્યો છે, મને એ જ કહો પ્રભુ, આજ સુધી સાંભળ્યું નથી પણ સાથે સાથે મને અનુભવની કળા બતાવતા જજો. આહાહા !
ગુરુ પ્રસન્ન થાય છે. બધું આપી દે છે એક છઠ્ઠી ગાથામાં, ૪૧૫ ગાથાનો સાર, છઠ્ઠી ગાથામાં આપી દીધો છે. દ્રવ્યનો નિશ્ચય અને પર્યાયનો નિશ્ચય. અકર્તાને કર્તા બે બતાવ્યું, કર્તબુદ્ધિ ટળી ગઈ. સમ્યક પ્રકારે કર્તા થયો. જ્ઞાતાબુદ્ધિ ટળી, સમ્યક પ્રકારે જ્ઞાતા થયો. બધો પ્રકાર આની અંદર જેટલું કાઢીએ એટલું ઓછું છે, બધો પ્રકાર ભર્યો છે. આમાં.
હવે પ્રશ્ન ઉત્પન્ન થાય છે કે, એવો શુદ્ધાત્મા કોણ છે? કે જેનું સ્વરૂપ જાણવું જોઈએ, એટલે અનુભવવું જોઈએ. એ શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ કેવું છે, બતાવો કૃપા કરીને. એ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં ગાથા સૂત્ર કહે છે. જે માગે છે એને કહેવામાં આવે છે. ગુરુદેવ કહે હોં! જે આવે આંગણે ને પૂછે એને કહેવામાં આવે છે. સામેથી ગુરુ જાતા નથી કહેવા માટે શ્રોતા :- પ્રશ્ન પૂક્યો છે તો ઉત્તરમાં ગાથા આપે છે) હા. જે પૂછે એને ઉત્તર આપે અને જે પૂછ્યું હોય એનો જ ઉત્તર પ્રકારોતર નહીં, પ્રશ્ન કાંઈ ને જવાબ કાંઈ આપે એ બરાબર નહીં. એવું ન હોય, હોય જ નહીં. સમર્થ આચાર્ય ભગવાન તો પ્રશ્ન પૂછે એનો જ ઉત્તર આપે, બીજો ઉત્તર જ ન આપે. પછી એ ઉત્તરમાં સર્વાગ કર્મની થીયરી, કર્મ બંધાય, કર્મ ઉદયમાં આવે, કર્મમાં જોડાય તો આમ થાય ને ન જોડાય તો આમ થાય. એ બધી વાત એમાં કહી દેશે.
(શ્રોતા :- પરિપૂર્ણ ગાથા છે) પરિપૂર્ણ આહાહા ! દ્રવ્યાનુયોગ, કરણાનુયોગ અને ચરણાનુયોગ ત્રણ આમાં છે. ચરણાનુયોગ એટલે આચરણ, કરણાનુયોગ એટલે કર્મ, દ્રવ્યાનુયોગ એટલે એકત્વ વિભક્ત. પરિણામ માત્રથી જુદો આત્મા, એ દ્રવ્યાનુયોગ છે. ત્રણ વાત આમાં છે.
નથી અપ્રમત્ત કે પ્રમત્ત નથી જે એક જ્ઞાયક ભાવ છે.
એ રીત “શુદ્ધ' કથાય, ને જે જ્ઞાત તે તો તો જ છે. હવે ગાથાનો અર્થ પહેલાં લઈએ. જે જ્ઞાયકભાવ છે તે, જે અને તે, જે અને તેની વચ્ચે જ્ઞાયકભાવ છે. જે અને છે, તે શું છે? કે જ્ઞાયકભાવ છે. તે હવે કેવો છે? છે તે કેવો છે? અપ્રમત્ત પણ નથી. સાતથી ચૌદ ગુણસ્થાનના ભેદો પર્યાયના ભેદો આત્મામાં નથી, પરદ્રવ્ય છે. અને પ્રમત્ત પણ નથી. એક થી છ ગુણસ્થાનના ભેદો એ પણ આત્મામાં નથી.
પહેલો નિષેધ કરે છે અપ્રમત્તનો એ શુદ્ધ પર્યાય આત્મામાં નથી એમ “વી હોદિ અપ્રમત્તો” ત્યાંથી ઉપાડ્યું. છકે સાતમે ગુણસ્થાને ઝુલે છે અને સાતમા ગુણસ્થાનના ભેદો ભગવાન આત્મામાં નથી. આહાહા ! પણ છે, તમને જણાય છે અને આત્મામાં નથી? કે
