________________
४६८
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન પછી અનુભવમાં આવે છે.
શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી. શેયથી જ્ઞાન ન થાય અને શેયનું જ્ઞાન ન થાય. વસ્તુ સ્વભાવ પરને ઉત્પન્ન કરી શકતો નથી, તેમ વસ્તુ સ્વભાવ પરથી ઉત્પન્ન થઈ શકતો નથી. આત્માનું જ્ઞાન પરશેય ને ય બનાવી શકતું નથી. આહા ! અને શેયથી અહીંયા આત્મજ્ઞાન થાય તેમ બનતું નથી. તો પણ શેયકૃત અશુદ્ધતા તેને નથી.
કારણ કે, હવે જો કારણ આપે છે. આમાં લોજીક છે. કારણ આપ્યા સિવાય જીવો સમજે નહીં. એમ તો કહી દીધું કે શેયાકાર અવસ્થામાં જ્ઞાયક જણાય છે. એમાં ન સમજ્યો તે. છે શું આ? કહે તે પ્રશ્ન બે કર્યા હતા. કે શુદ્ધાત્માનું સ્વરૂપ શું? અને તેનો અનુભવ કેમ થાય ? ઉપાસના કરવામાં આવે તો શુદ્ધ થાય. પહેલાં પારામાં ઉપાસના નહોતી. ઉપાસનાનો વિષય બતાવ્યો હતો. બીજા પારામાં ઉપાસના કેમ થાય તે બતાવે છે. માલ ભર્યો છે. આમાંઆહા! ઉપાસના કહો, આરાધના કહો.
કારણ કે, હવે કારણ બતાવે છે. ન્નયાકાર અવસ્થામાં એટલે શેયના પ્રતિભાસના કાળ, શેયના જાણવાના કાળે એમ નહીં. શેયોના રાગના લોકાલોકના જાણવાના કાળે એમ નથી લખ્યું. જ્ઞયાકાર અવસ્થામાં એટલે શેયોનો જ્યારે પ્રતિભાસ જ્ઞાનમાં સ્વચ્છ જ્ઞાનમાં થાય છે. આહા ! જોયાકાર અવસ્થામાં સ્ફટિકમણીની સામે લાલ ફુલ હોય ત્યારે એ લાલના પ્રતિભાસના કાળે, એ લાલ થઈ ગયો છે કે સફેદ રહી ગયો છે? ઈ તો સફેદ રહી ગયો છે. એમ શેય જ્ઞાનમાં પ્રતિભાસે છે ત્યારે જ્ઞાન શેયને જાણતું જ નથી. એ વખતે જ્ઞાયક જણાય છે. બધાને બાળગોપાળ સૌને, પણ સ્વીકારતો નથી, પરોક્ષમાં આવે તો પ્રત્યક્ષ થઈ જાશે.
એ તો જ્ઞાનીને જણાય અમને જણાય તો તો આનંદ આવવો જોઈએ, સમ્યગ્દર્શન થઈ જવું જોઈએ. અરે ! આ સમ્યગ્દર્શન થવાની વિધિ છે. ભાઈ ! સાંભળ તું બાપુ ! સમ્યગ્દર્શન આવ્યું કે આવશે તેવી તૈયારીવાળાની વાત ચાલે છે કે જોયાકાર અવસ્થામાં, જોયો જ્યારે જ્ઞાનમાં ઝળકે છે ત્યારે, જ્ઞાયકપણે જણાયો. આહા !
આત્મા રાગી છે એમ ન જણાયો. જાણનાર છે એમ જણાયો. જણાયો હો, જણાઈ ગયો. અનુભવ પહેલાંની વાત છે. પણ થોડી ક્ષણમાં તો અનુભવ થાય તેવા જીવની વાત છે આ. જણાયો, તે સ્વરૂપ પ્રકાશનની અવસ્થામાં પણ દીવાની જેમ કર્તા કર્મનું અનન્યપણું હોવાથી જ્ઞાયક જ છે. આહા ! જે જણાયો “જ્ઞાત તે તો તે જ છે” જે જણાયો પરોક્ષપણે તે જ પ્રત્યક્ષ થઈ ગયો. બીજો નથી કોઈ. આહાહા !
કરણલબ્ધિના પરિણામમાં ઉપયોગ અભિમુખ થતાં થતાં અભેદ થઈને અનુભવ થાય
