________________
પ્રવચન નં. ૩૧
૩૯૭ પરમાત્મા છું. શરીરને ન જો, કર્મના સંબંધને ન જો. એક સમયની શુભાશુભ પ્રવૃત્તિ પરિણતિ ઊભી થાય છે આમ્રવની એને ન જો. એનાથી ભિન્ન પરમાત્મા બિરાજમાન છે, એને તું જો. અનંતકાળથી એણે પરના દર્શન કર્યા, દર્શન એટલે દેખવું. દેખ્યું પરને જાણ્યું પણ હાથ કાંઈ ન આવ્યું.
આ સમયસારમાં શુદ્ધાત્માનું વર્ણન કરે છે. અને શુદ્ધ આત્માનો એને જો ખ્યાલ આવ્યો નિર્ણય આવ્યો, અને પછી કોઈ અપૂર્વ યથાર્થ નિર્ણય આવી ગયો તો અલ્પકાળમાં ચિરમ્ અરિચમ્ થોડા જ કાળમાં કે વધારે કાળમાં એ આત્માને સમ્યગ્દર્શન થાય છે.
એક ભવ્યામૃત નામનું શાસ્ત્ર છે તેમાં ૧૧૦ગાથા છે. નેમિચંદ સિદ્ધાંત ચક્રવર્તી થયા, એમના શિષ્ય પ્રશિષ્ય થયા એમને બનાવ્યું છે. એમાં તે લખે છે કે આ પંચમકાળમાં કોઈ જીવને આત્માનો અનુભવ થાય તો કાં ત્રીજા ભવે એનો મોક્ષ અને કાં વધારેમાં વધારે આઠ ભવ. આઠ ભવથી વધારે તને નહીં થાય. પહેલાં તો તારામાં ભવ જ નથી. ત્યાંથી ઉપાડ કરજે. ભવની વાત બાકી રાખજે. ભવ વિનાની ચીજ છે આત્મા. આત્માને ભવભ્રમણ નથી. ઈ ચાર ગતિનું ભ્રમણ ભગવાન આત્માને નથી. એવો અંદર આત્મા બિરાજમાન છે. એ વાત હું તને કહીશ.
તે માંગણી કરી છે કે, હે પ્રભુ! શુદ્ધ આત્માનું સ્વરૂપ શું? અને એનો અનુભવ કેમ થાય? એમ બે પ્રકારની તારી માંગણી છે, તો એક પ્રકારની માંગણીનો ઉતર તો કાલે દેવાય ગયો છે, કે આ પરમાત્મતત્ત્વ છે. અંદરમાં બિરાજમાન છે ચૈતન્ય ઝળહળ જ્યોતિ શુદ્ધ અને અશુદ્ધ પર્યાયોથી સર્વથા ભિન્ન છે. પહેલાં સર્વથામાં આવી જા, અનુભવ પછી અનુભવ જ્ઞાનમાં સ્યાદ્વાદ છે. અનુભવના વિષયમાં સ્યાદ્વાદનો અભાવ છે. આ ભાવલિંગી સંતના વચનો છે. મારા ઘરની વાત હું કહેતો નથી.
શુદ્ધ આત્મામાં સ્યાદ્વાદનો અભાવ છે પણ અનુભવ જ્ઞાનમાં સ્યાદ્વાદનો સદ્ભાવ છે. માટે પહેલાં સર્વથાથી ઉપાડ કર અને અનુભવ થતાં કથંચિતનું જ્ઞાન તને થઈ જશે. સમ્યક એકાંતપૂર્વક અનેકાંતિક જ્ઞાન થાય, થાય ને થાય જ. તું ચિંતા કરીશમાં. એકાંત થઈ જશે તો? આ તો એકાંતની વાત છે. કોઈની વાત સાંભળીશ માં. રહી જઈશ તું. આહાહા ! એવી અપૂર્વ વાત આ છઠ્ઠી ગાથામાં છે. કહી શકાય નહીં, શબ્દમાં વર્ણન કરી શકાય નહીં, એવા ભાવ આમાં છે.
એ વાત કાલે મેં તને કરી કે પ્રમત્ત અપ્રમત્ત દશાઓ, ઉત્પાદ-વ્યય છે. પર્યાયમાં શુદ્ધતા અને અશુદ્ધતા હોય છે, થાય છે. આવે છે ને જાય છે. પણ આવે ને જાય એના ઉપરથી તું લક્ષ છોડી દે છે, છે ને છે. ત્રણેયકાળ આત્મા શુદ્ધ છે, શુદ્ધ પર્યાયથી રહિત છે
