________________
૪૧૮
જ્ઞાયક સ્વરૂપ પ્રકાશન કરી. સર્વત્ર વિશુદ્ધ એવા ભગવાન અહંતમાં, અરિહંતના દર્શન કરતાં પોતે અરિહંત થઈ જાય છે. એમ કહે છે. આહા! આ અરિહંતની પ્રતિમા છે, સિદ્ધની નહીં. પ્રતિમા અરિહંતની છે તેનાં દર્શન કરતાં પોતાના દર્શન થાય છે, એમ કહે છે. એ તો નિમિત્તનું બહુમાન આવ્યું. અરે નિમિત્ત ઉપરથી લક્ષ છૂટી જાય છે. સાંભળ તો ખરો તું.
એક વખત પહેલાં તો હું બહારગામ જાતો'તો વાંચન માટે. એમાં ઈન્દોર જવાનું થયું. તો ઈન્દોરમાં કોઈ આગળ પરામાં કોઈ મંદિર ઈ વખતે બાંધેલું નવું મંદિર, તો એ લોકો આવ્યા કે તમે આહાર કરીને સાંજે ફરવા નીકળો તો અમારે ત્યાં મંદિરે આવો, ભલે મેં કીધું આવશું. હું ગયો ત્યાં, ત્યાંના મુમુક્ષુ ભાઈઓ બધા ભેગા થઈ ગયા. મેં કહ્યું આ અરિહંતની પ્રતિમા છે અને દર્શન તમે કરવા રોજ આવો છો. કહે હા. રોજ આવીએ છીએ. તો આ અરિહંતના દર્શન કરતાં તમને લાભ શું થાય? એનો કાંઈ વિચાર કર્યો છે? કહે, ના. એ બહુ વિચાર નથી કર્યો. ભગવાનના દર્શન કરવા આવીએ છીએ. એમાં મર્મ છે. આ સ્થાપના નિક્ષેપમાં મર્મ છે. વ્યવહાર, વ્યવહારના સ્થાને સત્યાર્થ છે. આહાહા ! પછી કહ્યું મેં એક દાખલો આપ્યો, બધા બેઠા.
મેં કહ્યું એક સિંહનું ટોળું હતું, એમાંથી એક સિંહનું બચ્ચું છૂટું પડી ગયું અને બધા સિંહો વયા ગયા. આ એકલું બચ્યું હતું એમાં ભરવાડ ઓલા ઘેટાને ચારવા નીકળે ને તો એની ભેગું ભળી ગયું. થાવા માંડ્યું મોટું. ઓલા પહાડની ટેકરી ઉપરથી સિંહે જોયું. અરે ! અમારી જાતનું આ બચ્ચું અહીંયા ક્યાંથી આવી ગયું. હવે એને કેમ છોડાવવું? ઈ સિંહ તો અહિંયા આવી શકે નહીં, બચ્યું ત્યાં જઈ શકે નહીં. એટલે એણે અવાજ કર્યો. પ્રથમ મારી સામે જો, મારું રૂપ જોઈ લે તું પહેલાં અને પછી તું તારી સામે જો. એણે બચ્ચાએ સિંહ સામે જોયું પહેલાં, પછી પોતા તરફ જોયું અને ઠેકડો મારીને નીકળી ગયું. એટલા માટે અરિહંતની પ્રતિમાના દર્શન છે.
આખો દિવસ ભૂલી ગયો હોય વેપાર રોજગારમાં પોતાના સ્વરૂપને, નિજ પરમાત્માનો સીધો ખ્યાલ ન આવતો હોય તો નિમિત્તનું અવલંબન લઈને નિમિત્તને છોડીને એ ઉપાદાનમાં આવી શકે છે, એ વ્યવહાર છે. આ મફતનો વ્યવહાર નથી. ખુશી થઈ ગયા કે આ તો અમે વિચાર્યું નહોતું. આહાહા !
એમ અહીંયા કહે છે કે સર્વત્ર વિશુદ્ધ એવા ભગવાન હિતમાં, અહંતના સ્વરૂપનું ખ્યાલ કરતાં જીવ ત્રણે પ્રકારમય સમયને, ત્રણ પ્રકાર છે સમયના, દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય. દ્રવ્યગુણપર્યાય મય નિજ આત્માને, જો આ પર્યાયથી સહિત આવ્યો આત્મા તે શેય છે. આ શેયનો પાઠ ચાલે છે. ધ્યેયનો પાઠ પહેલાં પારામાં આવી ગયો તે પર્યાયથી રહિત છે. જ્યાં
