________________
૧૮૯
પ્રવચન નં. ૧૫ કામ કરવા જેવું છે. ક્યારે કોને શું બિમારી આવી પડે? કાલ તો મેં કહ્યું તું અમસ્તુ ત્યાં નીચે ઉતર્યા ત્યાં ભાઈએ કહ્યું કે જમનાદાસભાઈ સંઘવી કાપડવાળાને એટેક આવ્યો છે, હાર્ટ એટેક. મને તો ખબર પણ ન હતી. સહેજે જ હું તો કાલ બોલ્યો કે પ્રમાદ કરવા જેવો નથી. બધા કામ પડતા મૂકીને આ કામ કરવા જેવું છે. બધા કામ પડતા મૂકે અને કદાચ એમાં બાહ્યમાં અશાતાનો ઉદય હોય અને નુકસાન થતું દેખાય, પણ અહીંયા ઘણો લાભ થાય છે. અંદરનો લાભ જો ને. આ લાભ છોડી ને ઓલો જે નુકસાનનો વેપાર છે એને માને છે નફો. આ વર્ષે સરવૈયું કાઢ્યું ને તો નફો બહુ થયો. નુકસાન થયું કે નફો? સરવૈયું અંદર સાથે મેળવી ને કાઢ. બહારનું સરવૈયું કાઢ્યું અંદરનું સરવૈયું તો કાઢતો નથી.
આત્મા અનાદિ અનંત, વિનાશને પામતો નહીં હોવાથી અનંત છે. કાળ અપેક્ષાએ અનાદિ અનંત કહ્યું, કાળ અપેક્ષાએ અનાદિ અનંત વસ્તુ દ્રવ્ય હો. પર્યાય સાદી સાંત છે. એક સમયે ઉત્પન્ન થાય ને એ સમયે નાશ થાય. પૂર્વ પર્યાયનો વ્યય ને ઉત્તર પર્યાયનો ઉત્પાદુ, પર્યાય સમયવર્તી છે ને દ્રવ્યસ્વભાવ છે તે ત્રિકાળવર્તી છે. બેન કહી ગયા છે. ભરતભાઈને ભલામણ કરી છે કે કેસેટે ઉતારજો આવીને સાંભળશે. આવીને સાંભળશે. ઓહોહો ! છઠ્ઠી ગાથા છઠ્ઠીનો લેખ અફર છે, ફરે નહીં. સામાન્ય અજ્ઞાની જીવો કહે છે કે બાળક જન્મે એટલે છઠ્ઠીનો લેખ લખવા આવે વિધાતા. ત્યાં કોણ વિધાતા છે. એ તો કહેવત છે. ગુરુદેવ કહેતા'તા. છઠ્ઠીનો લેખ અફર ફરે નહીં. આહાહા !
ભગવાન આત્મા અનાદિ અનંત છે, એને નિરપેક્ષ જો. એને કોઈના હારે સંબંધવાળો ન જો. એ સંબંધથી જોયો, એ આત્માનું અત્યંત બુરું કરનારી કથા છે. આત્માનો આ સંબંધી છે ને આ સંબંધી, આ સગાવહાલા ને આ સગાવહાલા, પ્રફુલભાઈ ! આહાહા ! પ્રફુલભાઈના બનેવીને મનુભાઈ. કોણ બનેવી ને કોણ સાળો, અરે તમારા જ્ઞાનનું જ્ઞેય પણ નથી. આહાહા ! તો સંબંધની ક્યાં વાત કરવી એમ કહ્યું આચાર્ય ભગવાને. કે આત્મા પરના સંબંધ રહિત હોવા છતાં, પરના સંબંધવાળો જ માનીશ ને તો આત્માનું અત્યંત બુરું કરનારી કથા છે, એ વાર્તા. સંબંધ જ નથી આત્માને. પર્યાયની સાથે સંબંધ નથી તો પરની સાથે ક્યાંથી સંબંધ હોય.
પર્યાયની ઉપાધિથી રહિત અને પર્યાયથી પણ રહિત, એને શુદ્ધાત્મા કહેવામાં આવે છે. જો બંધ મોક્ષથી સહિત માન્યો તો આત્મા અશુદ્ધ છે, એ શુદ્ધ નથી. કેવળજ્ઞાનની પર્યાયથી સહિત માનીશ તો આત્મા શુદ્ધ દૃષ્ટિમાં નથી રહેતો. એ અશુદ્ધનયનો વિષય થઈ ગયો. પર્યાય સાપેક્ષ, વ્યવહારનયનો વિષય થઈ ગયો. આ કોઈ અપૂર્વ વાત છે એમ કહ્યું આચાર્ય ભગવાને પોતે તે કદી સાંભળી નથી ને એવી વાત હું તને કહીશ. આહાહા ! હે
