________________
૧૦
आगमोपनिषद् પ્રાચીન શાસ્ત્રોમાંથી ગાથાઓ ઉદ્ધરીને સંબોધસપ્તતિ નામના ગ્રંથની રચના થઈ છે. તેમાં પ્રસ્તુતવિષયક આ ગાથા છે. इत्थीणं जोणीसु हवंति बेइंदिया य जे जीवा । इक्को य કુાિતિ વિ નવરપુરં તુ ૩વવોસ IIIીસ્ત્રીઓની યોનિઓમાં બેઇન્દ્રિય જે જીવો હોય છે, તે એક, બે, ત્રણ પણ હોય છે. ઉત્કૃષ્ટથી તો બે થી નવ લાખ હોય છે.
શ્રીહરિભદ્રસૂરિ મહારાજાએ સંબોધ પ્રકરણમાં અસંખ્ય બેઇન્દ્રિય જીવો' કહ્યા છે - સ્થળ નોષ્યિોતિ વેરિયા असंखा य । उप्पज्जंति चयंति य समुच्छिमा जे ते असंखा T૬૮૦ના સ્ત્રીની યોનિમાં અસંખ્ય બેઇંદ્રિય જીવો હોય છે. જે અસંખ્ય સમુચ્છિમ જીવો છે તે ઉત્પન્ન થાય છે અને ચ્યવન પામે છે.
અહી તત્ત્વ ક્વલિગમ્ય છે. આ સિવાય સ્ત્રીયોનિમાં ઉત્કૃષ્ટથી ૯ લાખ ગર્ભજ મનુષ્ય જીવોની પણ ઉત્પત્તિ કહી છે – ૩થી जोणिमझे गभगया चेव हुंति नवलक्खा । इक्को व दो व तिण्णि व गब्भपुहुत्तं च उक्कोसं ।। (सम्बोधप्रकरणे ५७९) । तहिं पंचिंदिया जीवा इत्थी जोणीनिवासिणो । मणुआणं नवलक्खा સને પાસ લેવાની II (ાખ્યોધસતત ૮૨) I
આ ગાથાઓનો અર્થ ઉપરોક્ત મુજબ છે. " तथा एतव्रतस्य निर्दोषत्वमपि विचार्यम्, 'थीपुरिससंजोएसु वा' इति श्रीप्रज्ञापनावचनेन स्त्रीपुरुषसंयोगेऽवश्यं सम्मूर्छिम
