Book Title: Acharang Sutram Part 02
Author(s): Atmaramji Maharaj, Shiv Muni
Publisher: Aatm Gyan Shraman Shiv Agam Prakashan Samiti
View full book text
________________
प्रथम अध्ययन, उद्देशक ११
१४९ असंसृष्टेन मात्रेण अस्मिन् पतद्ग्रहे वा पाणौ वा निर्हत्य उच्चित्य ददस्व, तथाप्रकारं भोजनजातं स्वयं वा याचेत् २ प्रासुकं प्रतिगृह्णीयात्, तृतीया पिंडैषणा ॥३॥अथापरा चतुर्थी पिंडैषणास भिक्षुः वा स यत् पृथुकं वा यावत् ओदनपलम्बं वा अस्मिन् खलु पतद्ग्रहे अल्पं पश्चात् अल्पं पर्यायजातं, तथाप्रकारं पृथुकं वा यावत् तन्दुलपलंबं वा स्वयं वा यावत् प्रतिगृह्णीयात्, चतुर्थी पिण्डैषणा॥४॥ अथापरा पंचमी पिण्डैषणा- स भिक्षुर्वा० उपहृतमेव भोजनजातं जानीयात्, तद्यथा-शरावे वा डिण्डिमे वा कोशके वा अथ पुनरेवं जानीयात् बहुपर्यापन्नः पाणिषु दकलेपः तथाप्रकारं अशनं वा ४ स्वयं यावत् प्रतिगृह्णीयात्, पंचमी पिंडैषणा ॥५॥ अथापरा षष्ठी पिण्डैषणा स भिक्षुर्वा २ प्रगृहीतमेव भोजनजातं जानीयात्, यच्च स्वार्थाय प्रगृहीतं यच्च परार्थाय प्रगृहीतं तत् पात्रपर्यापन्नं वा तत् पाणिपर्यापन्नं वा प्रासुकं प्रतिगृह्णीयात्, षष्ठी पिण्डैषणा॥६॥अथापरा सप्तमी पिण्डैषणा-सभिक्षुः वा बहुउज्झितधर्मिकं भोजनजातं जानीयात् यच्च अन्ये बहवः द्विपद-चतुष्पद-श्रमण-ब्राह्मण-अतिथि-कृपण-वनीपकाः नावकांक्षन्ति तथाप्रकारं उज्झितधर्मिकं भोजनजातं स्वयं वा याचेत् परो वा स दद्यात् प्रतिगृह्णीयात्, सप्तमी पिण्डैषणा॥७॥ इत्येताः सप्त पिंडैषणाः॥अथापराः सप्त पानैषणाःतत्र खलु इयं प्रथमा पानैषणा- असंसृष्टो हस्तः असंसृष्टं मात्रं तच्चैव तथैव पूर्ववत् भणितव्यं, नवरं चतुर्थ्या नानात्वम् - स भिक्षुर्वा स यत् पुनः पानकजातं जानीयात्, तद्यथा तिलोदकं वा ६ अस्मिन् खलु पतद्ग्रहे अल्पं पश्चात्कर्म तथैव प्रतिगृह्णीयात्।
पदार्थ-अथ-अथ। भिक्खू-भिक्षु। जाणिजा-इस बात को जाने कि। सत्त पिंडेसणाओ-सात पिंडैषणा और। सत्त पाणेसणाओ-सात पानैषणा हैं। खलु-निश्चयार्थक है। तत्थ-उन सात पिंडैषणाओं में से। इमा-यह। पढमा-पहली। पिंडेसणा-पिंडैषणा है कि। असंसढे हत्थे-हाथ लेने वाले पदार्थों से लिप्त न हों। असंसढे मत्ते-और पात्र भी भोज्य पदार्थों से लिप्त न हो। तहप्पगारेण-तथा प्रकार के। असंसटेण हत्थेणअलिप्त हाथ से। वा-अथवा। मत्तेण-अलिप्त पात्र से। असणं वा-अशनादिक चतुर्विध आहार की। सयं वाजाइज्जा-याचना करे अथवा।परोवा से दिज्जा-वह गृहस्थ दे तो उसे।फासुयं-प्रासुक जानकर।पडिगाहिज्जाग्रहण कर ले। णं-वाक्यालंकार में है। पढमा पिंडेसणा-यह पहली पिंडैषणा है। अहावरा-अथ-अब अन्य। दुच्चा पिंडेसणा-दूसरी पिंडैषणा कहते हैं। संसट्ठे हत्थे-अचित्त पदार्थ से हाथ लिप्त है और। संसढे मत्तेपात्र-भाजन भी अचित्त पदार्थ से लिप्त है। तहेव-तो उसे उसी प्रकार प्रासुक जानकर ग्रहण कर ले। दुच्चा पिंडेसणा-यह दसरी पिंडैषणा है। अहावरा-अब इसके आगे। तच्चा पिंडेसणा-तीसरी पिंडैषणा कहते हैं। खलु-वाक्यालंकार में है। इह-इस संसार में या क्षेत्र में। पाईणं वा ४-पूर्वादि चारों दिशाओं में। संतेगइया-कई एक अर्थात् बहुत से लोग हैं उनमें कोई २। सड्ढा भवंति-श्रद्धालु-श्रद्धा वाले भी होते हैं यथा। गाहावई वागृहपति, गृहपत्नी। जाव-यावत्। कम्मकरी वा-दासी पर्यन्त। च-पुनः। णं-वाक्यालंकार में है। तेसिं-उनके। अण्णयरेसु-अन्यतर। विरूवरूवेसु-नाना प्रकार के। भायणजाएसु-पात्रों में। उवणिक्खित्तपुव्वे सियापहले ही अशनादिक चतुर्विध आहार रखा हुआ हो। तंजहा-जैसे कि। थालंसि वा-थाल में। पिढरंसि वापिठर-बटलोही या हांडी में। सरगंसि वा-सूपादि में। परगंसि वा-अथवा बांस की टोकरी में। वरगंसि वा