Book Title: Battrishina Sathware Kalyanni Pagthare Part 01
Author(s): Abhayshekharsuri
Publisher: Divya Darshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004973/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 0 0 0 0 0 0 CIrInI sahAya kalyANanI paNAne bhAga-1 ( 0 0 0 : vivecanakAra ? Jain Education Internat@IRIS Rye, SIGRIRIURE LR www.amelintary, org Jain Education Internati Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namotyu Ne samaNassa bhagavao mahAvIrasya zIzInA sathavAra kalyANanI puthArI (bhAga-1, prathama be batrIzI) mahopAdhyAya zrImad dyazovijayajI mahArAja racita dvAnniza dvArnAizikA granthanA AdhAre lokabhogya vivecanakAra : zrI vijaya prema-bhuvanabhAnu-dharmajitu-jayazekharasUri ziSya AcArya vijaya abhayazekharasUri 1 prathama AvRtti vi. saM. 2063 mUlya : rUA. 3pa-00 prakAzaka: divyadarzana TrasTa 39, kalikuMDa sosAyaTI, dhoLakA-387810 noMdha: jJAnakhAtethI prakAzita thayelA A pustakane gRhasthoe mAlikImAM rAkhavuM hoya to enuM mUlya jJAnakhAte cUkavavuM. bharata grAphiksa, nyumArkeTa, pAMjarApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-1. phonaH (079) 22134176, mo. 9925020106 international Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya zrI jaina saMghamAM lokapriya mAsika zAntisaurabhamAM cAlatI lekhamALA-batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre... nA prathama 14 lekho pustakarUpe prakAzita karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. pU. A. zrI vijayaprema-bhuvanabhAnusUri samudAyanA pU. A. zrI vijaya abhayazekharasUri mahArAja zAstronA gahana padArthone paNa saraLa bhASAmAM rajukarIne lokabhogya banAvavAmAM kuzaLa che e vAta zrIsaMghamAM prasiddha che. tethI upakAranI buddhithI teoe kalama upADIne zrAvaka-zrAvikAvargane paNa suMdara bodha maLI rahe evI lekhamALAnI zrIsaMghane bheTa maLI. A lekhamALA pratye jijJAsuone sAruM AkarSaNa jAgyuM che ne tethI anyone paNa sAro bodha maLI rahe e mATe A lekhone pustakarUpe prakAzita karavAmAM AvI rahyA che. lekhaka pUjya AcArya bhagavaMtanA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA sAthe AvA bodhaprada pustakonI zrIsaMghane bheTa dharyA kare evI namra vinaMtI. A pustaka prakAzanano saMpUrNa lAbha potAnA jJAnakhAtAmAMthI lenAra zrI je. mUrti. jaina saMgha, kurAravileja, malADa (isTa)ne hArdika abhinaMdana sAthe anumodanA. pustakanuM suMdara mudraNa karanAra bharata grAphiksanA pUrA sTAphane dhanyavAda. jijJAsuone svabodhane vizada karavA mATe A pustakanuM adhyayana karavAnI vinaMtI sAthe..... divyadarzana TrasTa vatI kumArapALa vi. zAha A Private & Personal Use Only www.jainelil gorg Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA sarvajJakathita ane gaNadhara gummita padArtho adbhUta-alaukikaanupama hoya ja e niHzaMka che. AvA padArthone nyAyAcArya nyAyavizArada mahopAdhyAya zrImad yazovijayajI mahArAjano tarkapUta kSayopazama maLe. eTale rajuAta paNa dhAradAra bane ja. prabhu zAsananA AvA adbhuta rahasyono sAmAnya kSayopazamavALA sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone tathA zrAvaka-zrAvikAone paNa paricaya maLe e mATe pU. A. bha. zrI rAjendrasUri mahArAje punaH punaH preraNA karI...ne prastuta lekhamALAno prAraMbha thayo, jenA prathama be batrIzInA 14 lekho prastuta pustakamAM prakAzita thaI rahyA che. siddhAntamahodadhi sva. pU. A. zrI vijayapremasUrIzvarajI ma. sA., nyAyavizArada sva. pU. A. zrI vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA., siddhAntadivAkara gacchAdhipati zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA., sahajAnaMdI sva. pU. A. zrI vijaya dharmajinsUrIzvarajI ma. sA., zrI sUrimaMtranA paramasAdhaka sva. pU.A.zrI vijayajayazekharasUrIzvarajI ma. sA. A suvihita guruparaMparAnA caraNomAM natamastake vaMdanA... prabhuzAsananI anupama vAtone sa2La bhASAmAM samajavA mATe prastuta prakAzanano sahAro levAnI namra vinaMtI. Wan vai. su. 1, 2063, pAMcaganI prastuta prakAzanano saMpUrNa lAbha potAnA jJAnakhAtethI lenAra zrI zve. mUrti. jaina saMgha-kurAravileja zrI dharmasUri mArga, malADa (isTa) pharI pharI abhinaMdana gurupAdapadmareNu abhayazekhara WWE. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjanIya sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone vinamra nivedana je Apane A pustaka vAMcavA khAsa vinaMtI che. vAMcyA bAda jo zrI jainazAsananI hitakara vAto saraLa bhASAmAM jANavA maLI..sAro bodha thayo evI jo pratIti thAya to anya sAdhu- sAdhvIjI bhagavaMtone, tathA ArAdhaka ke jijJAsu zrAvaka-zrAvikAone paNa vAMcavA mATe khAsa preraNA karIne ApavA mATe vinaMtI che. jijJAsu zrAvaka-zrAvikAone bhalAmaNa A pustaka vAMcazo... bIjI-trIjI vAra vAMcazo. anya zrAvakazrAvikAone paNa khAsa preraNA karI vAMcavA Apazo. ema 3-4-5 jeTalA zrAvaka-zrAvikAone vAMcavuM hoya te vAMcI le. pachI tyAMnA sthAnika jJAnabhaMDAramAM jamA karAvI devuM...jo koIe pote potAnI pAse | rAkhavuM hoya to pustakanI kiMmata jJAnakhAte jamA karAvI devI. prApti (1) prakAzaka sthAna (2) DaoN. hemaMtabhAI parIkha 21, tejapAla sosAyaTI, phatehapurA basasTenDa pAse, pAlaDI, amadAvAda-7. phonaH (079) 26630006 (3) mokSarUci mohanalAla jhaverI 6-1099, goLazerI, galemaMDI, surata-395 003, phona : (0261) 2430342 (4) nItinabhAI a. dhAmI 6-e, zyAma sarjita epArTamenTa, mathuradAsa ekasTenzana roDa, kAMdIvalI, (vesTa) muMbaI-400067. phona : 28078833 cation International www.jain Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre, kalyANanI pagathAre zrI kalikuMDa pArzvanAtha prabhune yAda karIne, kalikuMDa tIrthoddhAraka pa.pU. A. zrImadvijayarAjendrasUrIzvarajI ma.sA. nA sAtatyapUrNa premALa Agrahane anusarIne huM A lekhamALAno prAraMbha karI rahyo chuM. zrI arju namaH tasmai zrIgurave namaH OM namaH mahAjano yena gataH sa panthAH.... mahAjana je mArge gayela hoya te ja mArga pAchaLanA anuyAyIo mATe saphaLa thanAra saraLa mArga hoya che. tArkika zreSTha zrI siddhasena divAkarasUri mahArAje batrIza zlokanI banelI batrIzI racI. aSTaka, SoDazaka, viMzikA ane paMcAzaka jeonA hAla paNa upalabdha che te 1444 granthonA praNetA zrIharibhadrasUri mahArAje paNa batrIzI racI haze evI kalpanA azakya nathI. kalikALasarvajJa zrIhemacandrasUri mahArAje paNa batrIzIo racI che. svanAmadhanya A mahAjanoe kaMDArelA A mArge nyAyavizArada, nyAyAcArya mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje paNa padArpaNa karIne eka nahIM, be nahIM... paNa pUrI batrIza batrIzIonI hRdayaMgama racanA karI che. granthanA nAma mujaba batrIza prakaraNo... ne dareka prakaraNamAM batrIzI-batrIza mULa zloko che, na nyUna na adhika. AmAM vaLI eka vizeSatA che, dareka prakaraNanA chellA-batrIzamA zlokamAM 'paramAnanda' zabda vaNAyelo che. A mULagrantha para pote ja tarkagarbhita zailithI eka vivecana Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre saMskRta bhASAmAM lakhyuM che, jenuM nAma che - 'tattvArthadIpikA'. saMskRta bhASAnA anabhijJa jijJAsuo A majAnA khajAnAthI vaMcita na rahe e mATe gujarAtI vivecana paNa A granthanAM prakAzita thayA che. chatAM tarkazailithI aparicita ane UMDANathI zAstrIya padArthonA ajANa bhAvukone paNa kaMIka bodha maLe e mATe A lekhamALA che. eTale, uparyukta mULa ane vivecana granthane anusarIne lakhANa karavAnuM hovA chatAM emAMnA tarkapUrNa carcAvALA adhikArone A lekhamALAmAM levA nathI.. ne e sivAya paNa je levA che te lokabhogya banI zake e rIte - eTalA pramANamAM levA che, te jANavuM. 2 jenI jANakArI aneka rIte sva-parane hitakara banI zake evA DhagalAbaMdha zAstrIya padArtho granthakAranA manamAM rame che. emAMthI aneka padArthonuM nirUpaNa karavuM che. paNa prAraMbha zAnAthI karavo ? ne granthakAre pasaMdagIno kaLaza DhoLyo 'dAna' para. zA mATe ? eTalA mATe ke dharma, artha, kAma ane mokSa A cAra puruSArthomAMthI dharmapuruSArtha zeSa traNa puruSArthonA kAraNabhUta che, ne tethI ja eno sau prathama ullekha che. vaLI, A dharma paNa dAna, zIla, tapa ane bhAva... Ama cAra prakArano che. emAM dAna dharma sau prathama che. Azaya e che ke A cAreya prakArano dharma karavA mATe anukrame dhana, indriya, deha ane mana pratyenuM AtmAnuM anAdikALathI je AsaktinuM valaNa che, tene badalavuM vizeSarUpe Avazyaka hoya che. vaLI A cAramAM mana e AtmAnI sahuthI najIka che, zarIra, mananI apekSAe kaMIka dUra che. indriyo zarIra karatAM paNa vadhAre dUra che.. jyAre dhana, A traNa karatAM AtmAthI sauthI vadhAre dUra che. eTale ja, mana karatAM zarIra pratyenuM valaNa badalavuM kaMIka sa2La che.. ne enA karatAM paNa kramazaH indriya ane dhana pratyenuM valaNa badalavuM uttarottara saraLa che. A apekSAe ema kahI zakAya che ke dAnadharma sahuthI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-1 sahelo che, zIla dharma enA karatAM agharo che, tapa dharma enA karatAMya agharo che ane bhAvadharma sahuthI agharo che. mATe dAnadharma sahuthI prathama che. vaLI, ghaNuM kharuM jIvo supAtradAna ke anukaMpAdAna dvArA dharmamAM praveza pAme che, jemake dhanAsArthavAha, nayasAra, meghakumArano jIva hAthI... vagere. mATe paNa dAnadharma sahuthI prathama che. eTale dAna dharma e zreSTha maMgaLa rUpa che. tethI granthakAra sahuthI prathama A dAnadharma para prakAza pAtharanAra dAna batrIzIthI granthano prAraMbha kare che. zaMkA 'dAna' paramamaMgalarUpa che, e to samajyA. paNa eTalA mAtrathI ene ja prAraMbhamAM kahevAnI zI jarUra ? - samAdhAna sArAM kAmamAM so vighana...' grantharacanA to eka atyaMta sAruM kArya che.. e zI rIte ? A rIte - jIvanuM saMsAra bhramaNathI laIne nAnuM moTuM je kAMI duHkha hoya che e badhAnA mULamAM karma che... A karmono nAza karanAra koI amogha sAdhana hoya to e tapa che. A tapa bAra prakArano che. paNa emAM svAdhyAya jevo koI tapa nathI' evuM jJAnIonuM TaMkazALI vacana che. eTale, grantharacanA vagere rUpa svAdhyAyathI DhagalAbaMdha pApono nAza thAya che. mATe grantharacanA vagere sArAM kAryarUpa che. eTale emAM saMbhavita vighno AvA zubhakAryane khoraMbhe na pADI de e mATe prAraMbhe maMgala karavuM Avazyaka hoya che. zaMkA - granthakArane koI bimArI AvI jAya athavA anya koI ciMtA AvI jAya to grantharacanA aTakI jAya.. eTale A badhuM vijJarUpa kahevAya e barAbara che. paNa jyAre grantharacanAno prAraMbha thaI rahyo che, tyAre to AvuM koI viSra che nahIM. eTale je haju utpanna ja thayuM nathI, eno maMgaLa karavAthI nAza zI rIte thaI zake? 3 samAdhAna tamArI vAta sAcI che. granthanA prAraMbhakALe bimArI vagere kazuM nathI. chatAM, bhaviSyamAM bimArI vagere jenAthI - Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre thAya evA pUrve bAMdhelA azubhakarmo to e vakhate paNa hoya ja che ne vAstavika vighna paNa e ja che. kAraNa ke e hoya to ja bahArathI bimArI vagere kazA paNa dvArA grantharacanAmAM vighna Ave che. A pApakarmarUpa vipnano nAza karavA mATe granthanA prAraMbhe ziSTapuruSo maMgaLa karatA hoya che. vaLI, Aja sudhImAM AvA seMkaDo ziSTapuruSoe vinA apavAda A rIte sva-sva granthaprAraMbhe maMgaLa karyuM hovAthI, A rIte maMgaLa karavuM e eka ziSTAcAra banyo che. eTale ja koI viziSTajJAnI dvArA kadAca nirNaya maLI jAya, ke "sva-paranuM kalyANa karanArA tamArA A prastuta kAryamAM tamane koI vighna AvavAnuM nathI" to paNa A ziSTAcAranA pAlana mATe paNa maMgaLa karavuM ja joIe. kAraNa ke ziSTa puruSa ja e che ke je pUrvapuruSonA vacanonuM ke jaganA savyavahAronuM anuzAsana mAthe rAkhe. eTale jo pote maMgaLa na kare to to ziSTa puruSomAMthI potAno naMbara ja nIkaLI jAya je dunyavI moTAM moTAM nukazAna karatAM paNa khUba ja moTuM nukazAna che. jemanA badhA ja vipna (aMtarAya) karma kSINa thaI gayA che evA zrI tIrthaMkaradevo paNa dezanAnA prAraMbhe jo "namo tityasta kahIne maMgaLa kare che to bIjA chadmastha ziSTapuruSoe to vicAra ja zuM karavAno hoya ? ane A vAta yogya paNa che ja, kAraNa ke mAre koI vipna ja na hovAthI maMgaLa karavAnuM koI prayojana nathI" A vAta granthakAra jANe che, bhaviSyamAM AvanArI peDhIo to jANavAnI nathI. eTale e anugAmIo to maMgaLa nahIM kareluM jANI, "maMgaLa na karIe to paNa cAle." evuM samajI maMgaLa na paNa kare.. ane to pachI maMgaLa karavAnI eka kalyANakArI paraMparAno viccheda thaI jAya. tathA, e anugAmIone vipna hovAnI paNa saMbhAvanA hovAthI, vipna dvArA kalyANakara kArya adhUrUM paNa rahI javAnI zakyatA - AvA Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-1 nukazAnane TALavA mATe ja, mAtra mAnasika namaskArAdithI (bhAvanamaskArAdithI) ja maMgaLa thaI javuM zakya hovA chatAM, granthakAro potAnA ziSyo vagerene paNa e karavAno khyAla Ave e mATe, mAtra mAnasika maMgaLa na karI letAM, granthamAM ja maMgaLane joDI de che. eTale nakkI thAya che ke jema vidhvaMsa karavAnuM prayojana hovAthI maMgaLa ka2vAnuM hoya che ema ziSTAcAranuM pAlana thAya e prayojanathI paNa e ka2vAnuM ja hoya che. ane jeo ziSTa che emane to, bIjuM koI prayojana na hoya tyAre paNa A ziSTAcAranuM pAlana thAya e prayojana to hoya ja che. eTale ja, amuka cokkasa vyaktine ke amuka cokkasa paristhitimAM, vivakSita prayojana na hoya to paNa "mane A AcaraNanI jarUra nathI'' ke 'have paristhiti badalAI gaI che. A AcaraNanI jarUra nathI' A rIte vicArI ziSTapuruSa e ziSTAcArane phagAvI zake nahIM. 5 eTale ja baLAbhiyoganI zaMkA na hoya tyAre paNa icchAkAra karavo ja joIe evuM jJAnIo kahe che. Azaya e che ke sAmAnya rIte to sAdhuoe potAnuM kAma anyane bhaLAvavAnuM hotuM nathI.. paNa evuM koI prabaLa kAraNa Ave to potAnAthI nAnA mahAtmAne bhaLAvI zakAya che. paNa e vakhate teo e nAnA mahAtmAne jo A rIte kahe ke "mAruM A kAma karI Apo", to kadAca e nAnA mahAtmAne manamAM Avo vicAra AvI zake ke pote moTA che, mATe AjJA (oNrDara) karIne mArI pAse karAve che'' athavA dhAkadhamakIthI karAve che." Avo vicAra emanA manamAM pIDA upajAve e spaSTa che. nAnA paNa mahAtmAne AvI pIDA upaje e, aMkendriya jIvone paNa pIDA na pahoMce enI kALajI rAkhanArA sAdhu bhagavaMtane zI rIte poSAya ? eTale AvI AjJA-baLAbhiyoga (dhAkadhamakI)nI zaMkAthI thanA2 pIDAne TALavA mATe jJAnIoe Avo vidhi batAvyo che ke Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre nAnA mahAtmAne potAnuM kAma bhaLAvatI vakhate IcchAkAra karavo... arthAt "tame mAruM kAma tamArI icchApUrvaka (IcchA hoya to) karI Apazo ?" A rIte icchAkAra karavAmAM sAmA mahAtmAne upara jaNAvelI pIDA upaje nahIM, e spaSTa ja che. have, kyAreka evuM bane ke, eka mahAtmA kAraNavazA potAnuM kAma bIjAne bhaLAvavA icchAkAra karI rahyA che, e joIne koI trIjA mahAtmA sAmethI emanI pAse kAma mAge che ke "tamArI icchA hoya to huM A kAma karI ApuM." AvA avasare AjJA-baLAbhiyogazaMkAjanya pIDA thavAnI saMbhAvanA ja na hovAthI evI pIDAnA parihAranuM prayojana rahetuM nathI. tema chatAM, e prathama mahAtmAe e trIjA mahAtmAne IcchAkAra karavo ja ema jJAnIoe kahyuM che ne e karavA pAchaLa "ziSTAcAranuM (maryAdAnuM) pAlana karavA mATe karavo" AvuM prayojana dekhADyuM che. Ama nizcita thayuM ke kalyANakArI koI paNa kAryanA prAraMbhe, saMbhavita vipnanA nAza mATe ane ziSTAcAranA pAlana mATe maMgaLa karavuM joIe. eTale granthakAra zrIyazovijayajI mahArAja paNa, paramamaMgaLarUpa dAnadharmanuM sahu prathama nirUpaNa kare che. dAnanA be prakAra che - anukaMpAdAna ane supAtradAna. anukaMpAdAna bhautika samRddhine ApanAruM hoya che ne supAtradAna mokSa saMpattine ApanAruM hoya che. jo kALa, bhavitavyatA vagere anukULa na hoya to anukaMpAdAna sAMsArika sukha ApIne aTakI jAya che. paNa jo kALa vagere pAkI gayA hoya to anukaMpAdAna evuM puNya baMdhAvI Ape che jenA prabhAve mAnavabhava, Aryakula, jainadharma vagerenI prApti dvArA AtmAno abhyadaya thAya che je kramazaH jIvane mokSa sudhI pahoMcADe che. jemake meghakumArano jIva hAthI. AgamamAM dAna mATe Avo je vidhi batAvyo che ke, "vizeSa kAraNa na hoya to supAtrane zuddhadAna ApavuM, vizeSa kAraNa hoya to azuddha paNa apAya, kupAtrane dAna na Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-1 apAya..." te mokSa mATe karAtA dAna aMge che. anukaMpAdAnano to zrIjinezvaradevoe kyAMya niSedha karyo nathI. AvuM je zAstramAM Ave che enA parathI paNa jaNAya che ke anukaMpAdAna e mokSa mATe karAtuM dAna nathI, athAt anukaMpAdAna mokSaphaLa mATe hotuM nathI. jyAre supAtradAna mATe zrI bhagavatIsUtramAM kahyuM che ke - supAtradAna bodhiprApti dvArA mokSalaka bane che" eTale jaNAya che ke supAtradAna mokSa sudhInAM phaLa ApanAra hoya che. je anukaMpAne pAtra hoya emane anukaMpAdAna ApavuM joIe ane je bhaktinuM pAtra hoya emane supAtradAna ApavuM joIe. AmAM vaiparItya karanArane aticAra lAge che. Azaya e che ke je anukaMpAnuM pAtra che ene supAtra mAnavuM (arthAt bhaktinuM pAtra mAnavuM) ane je supAtra che ene anukaMpAnuM pAtra mAnavuM (arthAt dayA-dAna karavA yogya mAnavA) e viparIta buddhi che, enAthI aticAra lAge che. zaMkA - anukaMpAnA pAtra evA bhikhArI vagerene supAtra mAnavAmAM to viparIta buddhi hovAthI aticAra lAge e samajAya evuM che. paNa supAtramAM anukaMpAnI pAtratA jovI e kAMI viparIta nathI. roga, bhUkha, thAka vagerenI pIDAthI duHkhI thayelA sAdhu bhagavaMta pratye "huM emanuM A duHkha dUra karuM" evI dayA ubharAya to emAM khoTuM zuM che? samAdhAna - A dayA ubharAya emAM to kazuM khoTuM nathI... paNa, "huM dayA karanAro ne teo dayApAtra." eTale "huM UMco ne teo hIna (nIcA)" AvI buddhi jo pedA thAya to e to khoTI che ja. Azaya e che ke sAmAnya rIte jeo dayApAtra hoya che te bhikhArI, hospiTalanA dardI vagere aMge "A badhA bicArA che" "A badhA duHkhI che ne huM emano uddhAraka chuM" AvI rIte hInapaNAnI buddhi thatI ja hoya che. AvuM vAraMvAra thavAthI, "jyAM jayAM dayApAtratA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre hoya tyAM tyAM hInapaNuM-bicArApaNuM hoya' evo niyama na hovA chatAM, dayApAtratAnI sAthe bicArApaNuM jANe ke joDAI jAya che. ane tethI, sAdhu vagere supAtramAM paNa jyAre bimArI vagerenA kAraNe dayApAtratA jovA maLe che tyAre bicArApaNAnI buddhi paNa AvI javAnI zakyatA khUba vadhI jAya che. paNa vastutaH emanAmAM hInapaNuM hotuM to nathI. mATe e viparItabuddhirUpa hovAthI aticAra lagADanAra bane ja che. jo koI sAvadha rahe ane AvI buddhi pedA na thavA de, mAtra dayA ja enA dilamAM vilasyA kare, to aticAra lAgato nathI e samajAya evuM che. eTale ja, 'AcArya bhagavaMta para anukaMpA karavAmAM Ave to mahAbhAgyazALI evo Akho gaccha anukaMpA karAyelo thAya che'' Avu aSTaka prakaraNa granthamAM je kahyuM che enAthI jaNAya che ke "A AcArya bhagavaMta to mArA karatAM ghaNA mahAna che, huM emanI AgaLa kAMI nahIM' AvI buddhi akSata rahetI hoya, to emanA pratye paNa anukaMpA hovAmAM koI vAMdho nathI. prazna : kSudhAnI pIDA vagere kAraNe ja sAdhuone gocarI karavAnI hoya che. eTale sAdhu bhagavaMta vahoravA nIkaLe to zrAvakone ''teone bhUkhanI pIDA UbhI thaI che'' Avo vicAra Avavo zakya hovAthI, pachI "teonI A pIDA huM dUra karuM' evI anukaMpA paNa prAyaH jAge ja ane tethI teo sAdhune AhArAdinuM je dAna karaze te anukaMpAdAna rUpa ja banavAthI supAtradAna jevuM kazuM rahe ja zI rIte ? uttara H tamArI vAta sAcI che. paNa jeo upara kahyA pramANe supAtra aMge paNa anukaMpAno saMbhava mAne che teonA mate anukaMpAdAna ane supAtradAnanI vyAkhyA judA prakAranI che. '"huM Amane AhAraauSadha vagerenuM dAna karuM jethI emanuM bhUkha-roga vagerenuM duHkha dUra thAya'' AvI buddhithI je dAna apAya te anukaMpAdAna che. A sAdhu bhagavaMta saMyamI che, tapasvI che, guNiyala che. emane AhArAdinuM dAna Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - batrIzI-1, lekhAMka-1 karuM to mArAmAM paNa saMyama vagere guNo Ave.. mAruM AtmakalyANa thAya. mArAM pApono nAza thAya.. AvI svauddhAranI buddhithI supAtrane je dAna apAya te supAtradAna. eTale sAdhubhagavaMtone, emanA bhUkha vagere duHkho joIne dravIne, e duHkha dUra karavAnA uddezathI jo dAna apAya to e anukaMpAdAna bane. (hA, jo e vakhate bhegI hanapaNAnI buddhi paNa Ave to aticAra lAge ja e spaSTa che.) ane jo, sAdhu bhagavaMtamAM rahelA saMyama vagere guNone joIne, "A guNo mArAmAM paNa Ave evA udezathI dAna apAya to e supAtradAna bane. praznaH paNa jeo supAtra aMge bhakti ja mAne che, anukaMpA mAnatA nathI, emanA mate to, aSTaka prakaraNamAM je kahyuM che ke AcArya bhagavaMtanI anukaMpA karavAthI mahAbhAgyazALI evA AkhA gacchanI anukaMpA thAya che" te asaMgata ja TharI jaze ne ? uttara : nA, e vakhate A anukaMpA zabdano artha dayAkarUNA na karatAM "bhakti karavo. eTale ke "AcArya bhagavaMtanI bhakti karavAthI AkhA gacchanI bhakti thaI jAya che" evo e vAkyano artha karavo, tethI kazI asaMgati raheze nahIM. prazna:paNa, A rIte "anukaMpA" zabdano artha "bhakti karI zakAya? uttara : hA, karI zakAya. sarvazAstraziromaNi zrIkalpasUtranA cothA vyAkhyAnamAM vaparAyelA "anukaMpA zabdano "bhakti artha karavAmAM Ave che. zrI mahAvIra prabhu trizalAmAtAnI kukSimAM sthira je thaI gayA te mATe mAyALupaNAI Avo zabdaprayoga karyo che. arthAt mAtA pratyenI anukaMpAthI prabhuM sthira thaI gayA. AmAM, mAtA pratye kAMI dayA na hoya. paNa bhakti hoya e spaSTa che eTale anukaMpA' zabdano artha bhakti karavAmAM Ave che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka duHkhiyArA jIvano du:khamAMthI | uddhAra karavo e anukaMpA che, e gayA lekhamAM ApaNe joI gayA. prazna : eka kizorane saMgrahaNIno roga thayelo che. dUdha - dUdhapAka vagere khAvAnI vaide spaSTa nA pADI che. gharamAM koIka prasaMge jamaNavAramAM dUdhapAka banAvelo che. paNa mA khAvA nathI ApatI, mATe e ghaNo duHkhI thayelo che. enA duHkhane dUra karavA mATe eno moTobhAI ene dUdhapAka Ape to e paNa zuM anukaMpA kahevAze? kAraNake AmAM paNa enuM duHkha dUra karavAnI buddhi che ne e duHkha dUdhapAka ApavAthI dUra paNa thAya ja che. uttara : nA, Ane anukaMpA to nahIM ja kahevAya, uparathI aviveka kahevAya, e vAta koIpaNa sujJa svIkAraze. prazna : paNa tame je vyAkhyA ApI che ene anusarIne to A anukaMpA rUpa bane ja che ne ? uttara : hA, paNa eTale ja e vyAkhyAmAM sudhAro jarUrI che. je duHkha nivAravuM che enA karatAM adhika duHkha pedA na thaI jAya e rIte e duHkha nivAravuM e anukaMpA che. e kizorane to dUdhapAkathI saMgrahaNIno roga vakaravAthI duHkha aneka gaNuM vadhI javAnuM che, mATe anukaMpA rUpa zI rIte bane ? prazna paNa to zuM e TaLavaLato hoya... roto hoya to paNa evuM duHkha dUra na karavuM ? uttaraH nA, evuM nahIM. ene mATe je pathya hoya evuM bhojana ApIne enuM bhUkhanuM duHkha dUra karavuM joIe. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-2 prazna : paNa ene bhUkhanuM du:kha nathI. ene to dUdhapAkano AsvAda je karavA maLato nathI, enuM duHkha che ne e to anya bhojanathI kyAM dUra thavAnuM che ? uttara : jo bhUkhanuM duHkha nathI, to dUdhapAkano AsvAda je karavA maLato nathI enI zArIrika koI pIDA hotI nathI. ene je duHkharUpe anubhavAI rahyuM che te koI pIDAnuM duHkha nathI, paNa jIbhanA viSayano (dUdhapAkano) pote je upayoga nathI karI zakato - arthAt rasanendriyanI Asaktine poSavAnuM pApa pote je nathI karI zakato - enuM che. eTale ene dUdhapAkanuM dAna e duHkha dUra karavAnuM sAdhana nathI. paNa pApa karavAnI anukULatA karI ApavAnuM sAdhana che. pApanuM sAdhana ApavuM ene anukaMpA zI rIte kahI zakAya ? ene to adhikaraNa dAna kahevAya, je dAtAne paNa ahitakara bane. 11 prazna : paNa dhAroke dUdhapAkanI Asakti kAMI evI che nahIM. paNa bhUkha asahya lAgI che ne bIjI koI vAnagI hAjara nathI to to enuM bhUkhanuM du:kha dUra karavA dUdhapAka je apAya te anukaMpA kahevAya ne ? uttara H nA, kAraNake bhUkhanuM jeTaluM duHkha dUra thaI rahyuM che enA karatAM aneka gaNuM du:kha saMgrahaNIno roga vakaravAnuM pedA thavAnuM che. mATe A rIte bhUkhanuM duHkha dUra karavuM emAM anukaMpA nathI. Ama, je duHkhanuM nivAraNa karavuM che, e duHkha karatAM adhika duHkhanuM jenAthI nirmANa na thatuM hoya e rIte e duHkha nivAravuM e anukaMpA che. A vAta nizcita thaI. AmAM adhika duHkhanA nirmANanI je vAta che te, anukaMpA karAtA dukhiyArA jIvanI ke anya jIvanI.. koInI paNa hoya zake che. arthAt sva ke para... koIne paNa adhika duHkhanA bhoga banavuM paDatuM Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre hoya to tyAM anukaMpA nathI. eTale saMgrahaNInA dardIne dUdhapAka ApavAmAM khudane ja tIvra duHkhanA bhoga banavAnuM che, mATe dUdhapAka Apavo e anukaMpAdAna nathI, ane jALa na hovAthI du:khI thayelA mAchImArane jALa ApavAmAM seMkaDo hajAro mAchalIone jAna gumAvavAnuM bahu moTuM du:kha AvI paDe che, mATe mAchImArane jALa ApavAmAM anukaMpAdAna nathI. prazna H paNa ene jALa jo ApavAmAM na Ave to e ne eno parivAra bhUkhe marI rahyo che. to e maravA devAno ? uttara H nA, ene bIjo anavadya aninya dhaMdho batAvI zakAya, zIkhavADI zakAya, ApI zakAya. AvA prasaMgo pUrvakALamAM paNa banelA che. prazna : paNa, "parApUrvathI Avelo A dhaMdho choDavA huM taiyAra nathI, mAre to A dhaMdho ja karavo che. mane jALa apAvI gho...'' AvuM ja e kaheto hoya to ? uttara H ApaNe ene hiMsAnA duSpariNAmo samajAvavAno prayAsa karavo. samaje to vAha vAha, nahIM samaje to upekSA ka2vI. prazna : paNa, to e ne eno parivAra bhUkhe maravAnuM duHkha to UbhuM ja rahyuM ne ? uttara H hA, paNa emAM ApaNe zuM karI zakIe ? ema to koI yuvaka anyanI rUpasuMdara patnI joIne mohita thaI gayo. bhojananI aruci thavI.. jvara (tAva) Avavo... vagere vagere mota sudhInI kAmanI 10 avasthAo hoya che. e yuvaka paNa kramazaH A trAsadAyaka avasthAono bhoga banI rahyo che. 'basa, mane e (52) strI lAvI Apo...'' A ja enI haTha che... e na maLe to uttarottara vadhu ne vadhu du:khI banato jAya che. to zuM ene e strI lAvI ApI zakAya? Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-2 ne ene anukaMpA kahevAya ? ke aviveka kahevAya ? AvI paristhitimAM jema e yuvakane parastrIgamananA duSpariNAmo samajAvI vAravAno prayAsa karavAno hoya, ne na samaje to upekSA karavAnI hoya... ema prastumAM paNa samajavuM. eTale nakkI thayuM ke adhika duHkhanI utpatti hoya tyAM anukaMpA nathI. adhika duHkha kone kahevAya ? e paNa vivekapUrvaka vicAravAnI vAta che. mAchImA2ne jALa ApavAnI vAtamAM to, 5-7 mANasanA bhUkhanA duHkha karatAM seMkaDo mAchalInuM motanuM duHkha adhika che e spaSTa che ja. paNa eka paMcendriyanI sAme hajAro ekendriyano vicAra hoya tyAM zuM ? arthAt hajAro ekendriya jIvonI dayA ka2vA mATe eka paMcendriya jIvanI hiMsA karavI paDatI hoya to tyAM anukaMpA kahevAya ke nahIM ? to A praznano uttara 'nA' che. 13 Azaya A che - zrI sUyagaDAMgajImAM ArdrakumAramuninI vAta Ave che. teo prabhuvIra pAse AvI rahyA che. mArgamAM hastItApaso maLe che. A tApasonI evI mAnyatA cheke roje roja anAja vagerenA upayoga dvArA hajAro ekendriyajIvonI virAdhanA karavAnA badale eka kadAvara hAthIne mArI mahinAo sudhI enA mAMsathI calAvavuM. jethI eka ja jIvanI hiMsA karavI paDe, sAme hajAro jIvanI dayA pALI zakAya...'' emanI AvI mAnyatAne ekendriyajIvo pratyenI anukaMpArUpe ke suMdarabuddhirUpe jJAnIoe svIkArI nathI. AmAM Avo Azaya jANavo joIe ke paMcendriyajIvone cetanAno khUba viziSTa vikAsa thayelo hoya che. jyAre ekendriyajIvane cetanAno atyaMta alpa vikAsa hoya che. eTale hajAro ekendriyajIvonA motanA du:kha karatAM paNa eka paMcendriyajIvanuM motanuM duHkha adhika hoya che. mATe hajAro ekendriyanA motanA duHkhane TALavA mATe eka paMcendriyana motanuM duHkha pahoMcatuM hoya to anukaMpA nathI. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre A badhAmAM anukaMpA nathI, to anukaMpA zAmAM che ? e darzAvavA graMthakAra kahe che ke zrAvako je jinapUjA vagere kare che, emAM anukaMpA rahelI che. 14 prazna H jinapUjA karavAmAM to pANInA puSpa vagerenA jIvonI virAdhanA thAya che, to emAM anukaMpA zI rIte kahevAya ? uttara : hA, jinapUjAmAM thoDA pRthvIkAya vage2e jIvonI virAdhanA thAya che, e vAta sAcI che, chatAM, 'bhagavAnnI AvI pUjA dvArA mArA cAritramohanIya karmano kSayopakSama thAo...'' e thAya eTale mane sarvavirati maLe ne huM chae jIvanikAyanA jIvonI rakSA karuM. ema prabhunI AvI pUjA joIne, enI anumodanA karIne anya jIvo paNa pratibodha pAmo... e pratibodha pAmIne sarvavirati jIvana svIkAravA dvArA chae jIvanikAyanA jIvonI rakSA karo. ne e rIte e jIvono akALamotanA duHkhamAMthI uddhAra thAo. pUjA karanArA zrAvakonI AvI bhAvanA hovAthI AmAM anukaMpA rahelI che e niHzaMka che. - prazna : zrAvako prabhunI pUjA jo AvI anukaMpAnI bhAvanAthI kare che to to A jinapUjAne anukaMpA anuSThAna kahevAze, bhakti anuSThAna nahIM kahevAya... uttara : alabatta, zrAvako zrIjinezvaradevo pratyenI ananya bhaktithI jinapUjA karatA hoya che, ne tethI e bhaktianuSThAna ja che. tema chatAM, paMcaliMgI vagere granthAnusAra e anukaMpAanuSThAna paNa che ja. e granthono Azaya Avo che ke zrIjinapUjA samyaktvanI zuddhi mATe karavAmAM Ave che. (zrI siddhAcalajInA stavanamAM Ave che ne ke - aSTadravyazuM pUjo bhAve samakIta mULa AdhArA re... dhanyabhAgya hamArA...) anukaMpA e samyaktvanuM liMga che. eTale, jinapUjA jIvonI anukaMpA ka2vA mATe karavAmAM Ave che evuM kahevAmAM paNa koI doSa nathI. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 . . . - batrIzI-1, lekhAMka-2 eka pApabhIru jIva che. saMsAramAM Dagale ne pagale jIvonI virAdhanA thayA kare enAthI trAsI gayo che. ne tethI niSpApa evuM saMyamajIvana jhaMkhI rahyo che. paNa, saMyamaprAptimAM kaMIkane kaMIka vidana AvyA kare che. eTale "khUba prabhunI bhakti karuM, jethI badhAM vighno dUra thAya. saMyamanI prApti thAya ane jIvonI virAdhanAthI bacI zakuM." AvI badhI bhAvanAthI prabhupUjA kare che. to AmAM anukaMpA hovI paNa jaNAya ja che. eTale jinapUjA anukaMpA anuSThAna banI ane jyAM mAtra uchaLatI bhakti ja che tyAM jinapUjA e bhakti anuSThAna.. Avo viveka ApaNe karI zakIe chIe. vAvaDI, kUvo, taLAva, annakSetra vagere karavAmAM ghaNA jIvono AraMbha thavA dvArA thoDA jIvo para upakAra thAya che. eTale alpajIvono duHkhamAMthI uddhAra thato hovA chatAM, emAM anukaMpA manAyelI nathI. prazna : annakSetramAM je vAcakone dAna ApavAmAM Ave che temAM bhakti to hotI nathI. vaLI emAM anukaMpA nathI ema tame kaho cho, mATe e anukaMpAdAna paNa nathI. to pachI, evA koI kAraNe je dAnazALA calAvavAmAM Ave che te baMdha ja karI devAno avasara na Ave? uttara : nA AvI kAraNika dAnazALAmAM anukaMpA akSata hovAthI e anukaMpA dAnarUpa che ja. ne tethI e baMdha karI devAno prazna Ubho thato nathI. prazna H dAnazALA UbhI karavAmAM ne calAvavAmAM pRthvIkAyathI laIne chae jIvanikAyano khUba AraMbha - samAraMbha thAya ja che. pachI emAM anukaMpA zI rIte ? uttara : zrI upadezamALAgranthanI 268mI gAthAmAM kahyuM che Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre ke "je jIva eka paNa duHkhapIDita jIvane jainadharma pamADe che te sakaLa lokamAM amArInI ghoSaNA kare che." A vAta yukti saMgata paNa che ja. kAraNake je Aje jainadharma pAmyo, te AgaLa vadhIne kramazaH sarvavirati paNa pAmavAno ja. ane sarvavirati eTale ja sakaLa lokamAM rahelA sarva jIvone abhayadAnanI ghoSaNA. bhUkaMpa, pura, duSkALa vagere kAraNe loko nirAdhAra banyA hoya.. bhUkhe TaLavaLatA hoya.... e vakhate jaino dAnazALA khole to sahaja che ke loko jainazAsananI prazaMsA kare ja. "ohoho... jainonI kevI udAratA. emanA jainadharme kevI dayA emane zIkhavI che. dhanya dhanya..." AvA dilamAM anubhavAtI ane zabdo dvArA bahAra AvatI prazaMsA e dharmaprAptinuM bIja che. AmAM paNa kAraNa e che ke anAdikALathI to jIva pApano ja rasika hato. pApanI ja prIta dharAvato hato, ne tethI dharmathI bilakula parAmukha hato.. have dharmanI prIti nirmANa thaI e ene dharmasanmukha kare che, je kALAntare dharmanI prApti karAvyA vinA rahetI nathI. alabatta A kAraNika dAnazALA vageremAM paNa pRthvIkAyAdi jIvono AraMbha samAraMbha che ja. chatAM emAM jeTalA jIvone jevI pIDA pahoMce che enA karatAM kALAntare sarvajIvone abhayadAna maLavArUpe maraNa sudhInA duHkhamAMthI je uddhAra thAya che te adhika duHkhamAMthI uddhAra rUpa hovAthI "anukaMpA hovAmAM koI vAMdho nathI. eTale jinapUjAne aMge jema kahyuM ema kAraNika dAnazALA - vAvaDI vagere aMge paNa, "A kAryo dvArA ajainonA dilamAM jainadharma mATe prazaMsA - prIti nirmANa thAo, enA dvArA emane jainadharmanI prApti thAo ne pariNAme emanA dvArA badhA jIvone abhayadAna maLo" Avo zubhabhAva bhaLavAthI e anukaMpArUpa bane che, hitakara bane che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-2 prazna : zubhabhAva bhale ne bhaLyo... eTalA mAtrathI dAnazALAdinI kriyA thoDI badalAI jAya che ? jethI e anukaMpAnuM phaLa ApI zake ? uttara : dAtAne je phaLa maLe che temAM dAnAdi kriyA gauNa hoya che ne dAtAno bhAva ja mukhya hoya che, kriyA phaLa pratye gauNa hoya che. eTale ja jo evo zubhabhAva bhaLato na hoya to jinapUjA vagere paNa nizcayanayanA mate anukaMpAyukta banatA nathI. prazna : zAstromAM to pAtra bhede phaLabheda kahyo che. arthAt phaLa kevuM maLaze enA AdhAra tarIke kevA pAtrane e apAI rahyuM che, ene mukhya karyuM che. zrajinezvaradevo ratapAtra che. emane caraNe je dharavAmAM Ave che tenuM utkRSTa phaLa maLe che. ema gaNadhara bhagavaMto suvarNapAtra che. sAdhu - sAdhvIjI bhagavaMto rajatapAtra che ane zrAvaka-zrAvikA kAMsyapAtra che. eTale ke gaNadharabhagavaMto vagerene ApelA dAnanuM phaLa; zrajinezvara devone ApelA dAnanA phaLa karatAM uttarottara ochuM - ochuM maLe che. ne dIna-hInane ApelA dAnanuM to A badhA karatAM sauthI ochuM phaLa maLe che. AmAM dAtAnA bhAvanI to koI vAta karI nathI ne tame to kaho cho ke phaLa maLavAmAM dAtAno bhAva ja mukhya che.... AvuM kema ? uttara : zrIjinezvaradeva vagere rUpa pAtra badalAya to dAnanuM phaLa badalAI jAya AvuM je zAstramAM kahyuM che te vyavahAranayane anusarIne kahyuM che, "dAtAno jevo bhAva evuM phaLa" ema ame bhAvabhede phaLabheda je ahIM kahIe chIe te nizcayanayane anusarIne kahIe chIe, mATe koI vAMdho - virodha nathI. nizcayanaya to e ja kahe che ke dAna lenAra koNa che ? e gauNa che, dAtAno bhAva kevo che ? e ja mukhya che. dAtAno bhAva jeTalo vadhAre zubha, eTale ene maLanAruM phaLa adhika. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre prazna : jo dAtAne tatkALa maLanAruM puNyabaMdharUpa phaLa, ane kALAntare maLanAruM abhyadayarUpa phaLa. A baMne enA bhAvane anusAra ja ochuM ke adhika maLe che to vyavahAranaya kema pAtrane anusAra phaLa ochuM vaDuM maLavAnuM kahe che ? uttara : sAmAnyathI dIna hanane ApavAmAM je bhAva Ave enA karatAM zrAvaka-zrAvikAnI bhakti karavAmAM ghaNuM kharuM bhAva vadhu zubha Ave ja che.. ema enA karatAM paNa uttarottara gaNadharabhagavaMto ke zrItIrthakara bhagavaMtone dAna ApavAmAM bhAva vadhu ne vadhu uchALA mAre ja che. eTale moTe bhAge zrIjinezvaradevone caraNe dharavAnuM ja vadhu phaLa maLatuM hoya che. vaLI, bhAvo to atIndriya che. vyavahAramAM jANI zakAtA nathI. eTale moTAbhAganI vAstavikatAne najaramAM rAkhIne vyavahAranaya pAtrabhede phaLabheda kahe che te jANavuM. prazna : zubhabhAva bhaLe to ja jinapUjA anukaMpAyukta bane che, ema tame kahyuM. vaLI dAnazALAdi paNa e rIte ja anukaMpAyukta bane che. to, zrAvako mATe jinapUjA e rojiMdu kartavya ane dAnazALAdi to evuM prabaLa kAraNa hoya to ja kartavya. Avo bheda kema ? uttara : eTalA mATe ke jinapUjAmAM zubhabhAva bhaLavo roja zakya che. dAnazALAdimAM nahIM. jyAre sukALa hoya, lokone sahaja rIte bhojana - pANI vagere sulabha hoya. koI bhUkhyuM - tarasyuM sUtuM na hoya... AvA avasare koI dAnazALA khole to paNa "ohoho... jaino kevA dayALu che..." vagere rUpe jainetarone jainazAsananI anumodanA thAya, pariNAme jaina zAsananI ne sarvaviratinI prApti thAya... vagere saMbhAvanA lagabhaga che nahIM ane tethI evA avasare karelA dAnazALA vagere anukaMpAyukta banI zakatA nathI. e to dukALa vagere koIpaNa evuM kAraNa hoya ke jenA kAraNe lokone bhojana - pANInAM phAMphA hoya. ghaNAne bhUkhyA - tarasyAM sUI rahevAnA dA'DA paNa AvyA Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. batrIzI-1, lekhAMka-3 hoya... AvA avasare dAnazALAdi karavAmAM Ave to uparokta saMbhAvanA zakya hovAthI zubhabhAva AvI zake che. eTale kahevAya che ke yogya avasare kareluM nAnuM paNa kArya ghaNo phAyado karAve che ane avasara vinA kareluM moTuM kAma paNa phAyado karAvatuM nathI, jemake varSAkALe eka nAnuzuM bIja paNa phaLe che ne e vinA eka karoDa dANA paNa niSphaLa rahe che. zrI vIravijarya mahArAja zrI pArzvaprabhunA stavanamAM kahyuM che kekALa mogha azana, zItakALe vacana, zrame sukhAsana, raNe udakadAyI, suguNanara, sAMbhare, vIsare navi kadA, pAsajI tu sadA che sakhAI, bAravratanI pUjA antargata pauSadhavratanI pUjAmAM paNa kahyuM che kemogha kALe re dAna dIyaMtA zAbAzI ghaNI.... lekhAMka | - gayA lekhamAM A nakkI thayuM che ke evuM prabaLa kAraNa hoya tyAre 3. ja dAnazALA. vagere anukaMpA anuSThAna rUpa bane che. vaLI AvA anuSThAnamAM mukhya udeza "anya jIvone bodhiprApti thAo=jaina dharmanI=samyakatva vagere guNonI prApti thAo' Avo hovAthI AmAM dravyaanukaMpA gauNa hoya che ane bhAvaanukaMpA ja mukhya hoya che. vaLI, bIjAone jainadharmanI prApti thAo... Avo udeza bara to ja Ave jo emanA dilamAM jaina dharmanI prIti - prazaMsA nirmANa thAya. sAmAnyathI, dAna lenArane ane jonArane, prIti - Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre lAgaNI enA para pedA thAya che je dAtA tarIke pratIta thAya. eTale dAtA tarIke "jaina" pratIta thavo joIe. 'phalANo phalANo zrAvaka nahIM. arthAt "phalANAe AvuM dAna ApyuM..." ema prazaMsA thAya to kAMI koIne bodhiprApti thatI nathI, paNa "jainoe AvuM dAna ApyuM.' ema prazaMsA thAya to ja jainadharmanuM AkarSaNa thavAthI bodhiprApti thAya che. mATe, dAnazALAdi karatI vakhate (pura vagere Aphato vakhate rasoDuM karavAnuM hoya. kAmacalAu nivAsa ApavAno hoya ke rokaDa rakama ApavAnI hoya...... A badhAmAM) svanAmane dAtAe gauNa karavuM joIe ne "jaino A karI rahyA che" evI rIte ja A karavuM joIe. kyAreka svanAmane gauNa karavA chatAM jainadharmanI prazaMsA thavAnI zakyatA hotI nathI. tema chatAM, mArI najara sAme jIvo bhUkha vagerenA du:khathI herAna thaI rahyA che, ane toya chatI zaktie huM kAMI nahIM karuM to mAruM dila kaThora thaI jaze. ane kaThora baneluM dila dharma mATe ayogya che. tethI huM dharma mATe ayogya na banI jAuM.... AvI bhAvanAthI paNa dAnazALAdi karavA paDe. kyAreka anyadharmIo paNa evA dayA-dAnAdi karatA hovAthI jainadharmanI koI vizeSarUpe prazaMsA thavAnI zakyatA na hoya to paNa, jo AgevAna jaino tevA kArya na kare to jainadharmanI niMdA vagere thavA dvArA loko bodhidurlabha banavAnI zakyatA nirmANa thAya. AvI paristhitimAM paNa "loko bodhidurlabha na bano' evA zubha AzayathI dAnazALAdi karavA paDe. AjakAla jAherAtano yuga che. alabatta potAnA nAmanI vAhavAha, prazaMsA, jAherAtathI to dUra ja rahevAnuM che. paNa jainadharmanI to jeTalI vAha-vAha vadhu thAya e icchanIya ja che. jethI sAmAnya prajAnA mAnasamAM "jaino to khAlI maMdiramAM ne occhava-mahotsavamAM ja kharcA kare che, mAnavo mATe kazuM karatA nathI" vagere mAnyatA dvArA jaina dharmanI niMdA-avahelanA ghara na karI jAya. ne uparathI "jaino prajA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 batrIzI-1, lekhAMka-3 mATe paNa keTalo bhoga Ape che -emanI udAratAne dhanya che...' vagere lAgaNI UbhI thAya A mATe lokopakAranA AvAM je kAMI kAryo karyA hoya tenA akhabAra vageremAM yogya samAcAro ApavA joIe. sakhAvatI kArya bhale bhArata dezanA koI khaNe khAMcare-AMtariyALa pradezamAM ke AdivAsI kSetramAM karyA hoya, enA samAcAra muMbaI-amadAvAda vagere zaheronA pramukha akhabAromAM paNa AvavA ja joIe. vaLI upara jaNAvelI dharmanI niMdA-avahelanA mukhya rIte bhaNelo (ejyukeTeDa) varga kare che ne karAve che. AjakAla e varga aMgrejI chApAM vAMcato ne ene vizvasanIya mAnato banyo che. mATe evA agragaNya aMgrejI chApAomAM paNa samAcAra camake evo prayAsa avazya karavo joIe. kyAreka anya saMpradAyavALAoe karyuM hoya che thoDuM ne chatAM pracAranA prabhAve lokamAnasamAM chavAI jAya che. ne jainoe karoDo rUpiyA kharcavA chatAM, kAryakartAonI yogya jAherAta karavA aMgenI upekSAnA kAraNe jainadharmanI vAhavAha thatI nathI. ne tethI ajainone bodhibIjanI prAptithI vaMcita rAkhavAnuM thAya che. eTale A bAbatamAM '"ApaNe satkArya karavuM... ene gAvAnI zI jarUra che ?'' vagere mAnyatA e mUDhatA che, kharcelA karoDo rUpiyAnA mukhya phaLathI vaMcita rAkhanAra che. je saMsthAo-kAryakartA, jainasaMghomAMthI - jaino pAsethI lAkho - karoDo rUpiyA ugharAvIne AMvA kAryo kare che, ne upara mujaba jAherAtamAM upekSA seve che, teo zrI jainadharmanA A apekSAe gunegAra paNa kema na kahevAya ? e vicAravAnI bAbata che. prazna : zrI haribhadrasUri mahArAje kahyuM che'jakhmAveNa kayA puNa kiriyA tabbhAva vudghi karI' arthAt je kriyA je bhAvathI karavAmAM Ave che te kriyA te bhAvane vadhAranArI bane che. bhUkha-roga vagere duHkhamAMthI chUTakAro thAya evA AzayathI bhojana vagerenuM dAna apAya che temAM 'e jIva saMsAramAMthI chUTakAro pAmI mokSa sukhane pAme' Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 ra batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre evI gaNatarI mukhyarUpe hotI nathI, paNa mAtra "tAtkAlika bhUkhanA duHkhavALI avasthAmAMthI tRptinA paulika sukhavALI avasthA pAme evI ja gaNatarI hoya che. to e paNa dharmarUpa che evuM kevI rIte jANI zakAya? uttara : tamArI vAta sAcI che. eTale ja e paNa dharmanuM eka aMga che evuM spaSTa karavA mATe bhagavAna cAritra dharmanI prAptinA avasare eka varSa sudhI anukaMpAdAna Ape che. Azaya e che ke prabhue lagnanA avasare jo vArSikadAna ApyuM hota to e lagnakriyAnA eka aMga tarIke prasiddha thAta. rAjyaprAptinA avasare ApyuM hota to rAjyanA aMga tarIke vikhyAta thAta. paNa prabhue to dharmaprAptinA avasare e dAna ApyuM. mATe e dharmanA aMga tarIke prasiddhi thAya ja. kAraNake mahApuruSo (moTA mANaso) je cIjanA avasare je kAMI kare che "e te cIjanuM eka aMga che' ema sAmAnyajana svIkArI le che. A vAta loka vyavahAramAM paNa jovA maLe che. gAmanA eka pratiSThita AgevAnanI kanyAnA lagnano prasaMga hato. jyAre vararAjA caoNrImAM AvI rahyA hatA tyAre vararAjAnI ADethI bilADI utarI. A banAvane kanyAnI mAtA ke je eka dakSa sannArI hatA teNe joyo. bIjA koInI khAsa najara paDI nathI, to mAre A vAta jAhera karI lokomAM apazukananI zaMkA zA mATe UbhI karavI ?" ema vicArI teNe A vAta koIne kahI nahIM. paNa potAnA manamAM apazukananI zaMkArUpa kIDo DaMkhavA lAgyo. putrInuM lagnajIvana kevuM jaze ? enI jAtajAtanI ciMtA thavA mAMDI. eTale e apazukanane haNI nAkhavAnA nusakhArUpe e sAsue jamAInuM nAka kheMcyuM. lokoe A dazya joyuM. sAsu mUrkha ke pAgala nathI, paNa dakSa che, bilakula svastha che. temaja ajANapaNe sahasA A kAma karyuM nathI. evuM lokonA khyAlamAM saheje AvI gayuM che. eTale lokoe kalpI lIdhuM ke A nAka kheMcavuM e paNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-3 23 lagna prasaMganuM eka aMga che. kahevAya che ke ''sAsue jamAInuM nAka kheMcavuM" e bAbata lagnanA eka aMgarUpe tyArathI prasiddha thaI. eTale nakkI thayuM ke anukaMpAdAna paNa dharmanuM eka aMga che, kAraNa ke prabhue dharmanA avasare e ApyuM che. vaLI prabhu to jema gRhastho mATe, ema sAdhuo mATe... badhA mATe mahAna che, anukaraNIya che... eTale A paNa nakkI thAya che ke gRhastho ke sAdhuo.... badhAe potapotAnI bhUmikAnuM aucitya jALavIne anukaMpAdAna devuM e dharmAMga che - zubha AtmapariNAmarUpa dharmanuM kAraNa che. prazna : to zuM sAdhue paNa anukaMpA dAna devuM joIe ? uttara : hA, evuM prabaLa kAraNa upasthita thayuM hoya to sAdhupaNa anukaMpAdAna ApI zake. zrI mahAvIra prabhue dIkSita avasthAmAM vizeSa prakAranI anukaMpAthI prerAIne brAhmaNane (aDadhuM) devadRSya ApyuM hatuM ne zrI Arya suhastigirie saMpratirAjAnA jIva bhikhArIne anukaMpAdAna rUpe bhojana ApyuM hatuM ne ! - AmAM rahasya A che ke - sAmAnyathI asaMyatane je bhojanAdi ApavAmAM Ave enAthI pariNAme enA asaMyamanI ja vRddhi thAya che. eTale bIjuM koI vizeSa kAraNa na hoya tyAre manamAM asaMyamanI vRddhi ja DokAyA kare che, bIjo koI bhAva AvI zakato nathI. asaMyamanI vRddhi dekhAtI hovA chatAM enI dharAra upekSA karIne sAdhu jo asaMyatane dAna Ape to e adhikaraNarUpa bane, sAdhunI durgatinA kAraNarUpa bane e spaSTa che. paNa jyAre evI koI vizeSa paristhiti nirmANa thaI hoya tyAre jo anukaMpAdAna devAmAM Ave to enAthI e dAna lenA2 asaMyatane bahumAnAdi thavA dvArA bodhiprApti vagere thAya che. tethI, sAdhunA manamAM, enA asaMyamanI vRddhinuM dRzya dabAI jaIne e anukaMpA dvArA ene thanAra boddhiprApti vagerenuM dRzya ramavA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre mAMDe che. mATe A rIte karAtuM kAraNika anukaMpAdAna nirdoSa rahe che. eTale zrotAne bodhiprApti thAo... vagere udezathI thatA upadezadAnamAM jema sAdhune svabhUmikAnA aucityanuM ullaMghana nathI ne bodhi pamADavAno vizuddha Azaya hoya che, ema prastuta anukaMpAdAnamAM jANavuM. prazna : Azaya vizuddha hoya eTalA mAtrathI zuM thaI gayuM ? asaMyatane dAna devAnI kriyA to enI e ja rahevAthI e adhikaraNarUpa kema na bane ? uttara H nA, kriyA enI e ja rahe che evuM nathI. vizuddha AzayavALI kriyA ane vizuddha Azaya vinAnI kriyA A baMne alaga hoya che. koIpaNa vastune jovAnA alaga alaga dRSTikoNa e naya kahevAya che. AvA dRSTikoNa mukhya rIte sAta hovAthI mukhyamaya paNa sAta che. nagama, saMgraha, vyavahAra, RjusUtra, zabda, samabhirUDha ane evabhUta. AmAMthI vyavahAra ane RjusUtra... A be nayano prastutamAM thoDo vicAra karIe. ghaNu kharuM je lokavyavahArane anusaranAro che evo dRSTikoNa e vyavahAranaya kahevAya che. vartamAnamAM svane upayogI bane evI vastune ja te te vastu tarIke jonAra dRSTikoNa e RjusUtranaya che. A baMne nayanI dRSTi kevI kevI rIte judI paDe che e ApaNe keTalAMka dRSTAMto dvArA samajIe. jo A karoDapati rameza roDapati banI gayo..." AvuM vAkya vyavahAranayane mAnya che kAraNa ke bhUtakAlIna karoDapatipaNuM paNa ene mAnya che. RjusUtra ramezano karoDapati tarIke ullekha karavA taiyAra nathI, kAraNa ke vartamAnamAM e karoDapati nathI. arthAt RjusUtra mAtra vartamAnane ja najaramAM le che, bhUta-bhaviSyane nahIM. vartamAnamAM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 batrIzI-1, lekhAMka-3 paNa beMkamAM paDelA karoDa rUpiyAne najaramAM laIne vyavahAranaya, vyaktino "zrImaMta' tarIke ullekha kare che, paNa jusUtra karato nathI. e to kahe che ke je hAjara hoya ene ja huM mAnuM. tatkALa kaMIka paisAnI jarUra paDI gaI to beMkanA paisA kAma nathI lAgatA.... kyAMka acAnaka koIka cIjanI avazyakatA UbhI thaI gaI. dukAnamAMthI e cIja maLe paNa che. paNa jema zerImAM paDelA patharAthI e cIja kharIdI zakAtI na hovAthI ene "paisA" nathI kahevAtA, to beMkamAM rahelA paisAthI paNa e kharIdI zakAtI na hovAthI e, beMkamAM paDelA paisAne paNa "paisA" kema kahevAya ? ne e jo "paisA" nathI, to ene najaramAM rAkhIne zrImaMtAI kaI rIte kahI zakAya ? garaja gAMThe ne vidyA pAThe. hAjara so hathiyAra.... A badhA RjusUtra nayane mAnya vAkyo che. vyavahAranaya ane RjusUtranayanI mAnyatAmAM AvA ghaNA taphAvato rahelA che. Avo ja eka taphAvata che. vizuddha AzayavALI kriyA ane vizuddha Azaya vinAnI kriyA aMge. vyavahAranaya kahe che ke A baMne kriyA eka ja che, emAM koI taphAvata nathI. praznaH jo kriyA badalAtI nathI to phaLa kema badalAI jAya che? uttara : ene sAtha ApanArA (sahakArI kAraNo) badalAI jatA hovAthI phaLa badalAI jAya che. jema ke, daMDa jo kuMbhAranA hAthamAM Ave to kuMbhAra enA dvArA cAkaDo ghumAvI ghaDo banAve che (ghaTotpatti kare che) ane jo koI tophAnI chokarAnA hAthamAM Ave to e chokaro enA dvArA prahAra karIne ghaDAno nAza (ghaTanAza) karI nAkhe che. AmAM daMDa kAMI badalAI jato nathI. daMDa eno e ja che. ne chatAM sahakArIkAraNa tarIke jo kuMbhAra maLe to enAthI ghaTotpatti thAya ne sahakArI kAraNa tarIke jo chokaro maLe to enAthI ghaTanAza thAya. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAra RjusUtranaya ema kahe che ke je ghaTanAzanuM kAraNa hoya te ghaTotpattinuM kAraNa banI zake nahIM. nahIM to duniyAmAM kAryakAraNabhAvanI badhI vyavasthA ja DUla thaI jAya. eTale je ghaTotpattinuM kAraNa bane che (ne jene kuMbhAra vagere sahakArI kAraNo maLyA che) e daMDa karatAM je ghaTanAzanuM kAraNa bane che ane jene tophAnI chokaro vagere sahakArI kAraNo maLyAM che) e daMDa alaga che. ema, prastutamAM, jemAM vizuddha Azaya bhaLelo nathI evI dAnAdi kriyA karatAM, jemAM vizuddha Azaya bhaLelo che evI dAnAdi kriyA alaga ja che ne mATe e adhikaraNarUpa banatI nathI ja. arthAt enAthI, ene lenAra asaMyatanA asaMyamanuM poSaNa thavArUpa koI anartha to thato nathI, paNa uparathI e lAbha thAya che ke A kAraNika anukaMpAdAnanA prabhAve e dAna lenAra jIva bodhiprApti dvArA samyakvAdi guNo pAme che. praznaH zrI dazavaikAlika sUtranI viviktacaryA. nAmanI cUlikAmAM sAdhuone udezIne kahyuM che ke "gRhasthanI vaiyAvacca na karavI" ne tame to A vaiyAvacca karavAnuM kahI rahyA cho. kAraNa ke gRhasthanI bhUkha dUra karavI vagere paNa eka prakAranI enI sevA-vaiyAvacca ja che ne ! uttara : dazavaikAlikasUtranI cUlikAmAM e je niSedha karyo che te autsargika che. arthAtuM, jyAre evuM koI vizeSa kAraNa upasthita thayuM nathI tevI sAmAnya paristhitine najaramAM rAkhIne e niSedha karavAmAM Avyo che. jyAre prastutamAM enI saMmatinI je vAta che te evuM koI vizeSa kAraNa upasthita thayuM hoya tyAranI che. mATe e ApavAdika che. autsargika vAta apavAdanI bAdhaka nathI hotI. paNa apavAda ja utsargano bAdhaka hoya che. Azaya e che ke zrI tIrthaMkara bhagavaMtoe-zrI gaNadhara devoe sAmAnyathI pahelAM sAmAnya paristhitine anulakSIne zuM karavA jevuM che enuM vidhAna ane zuM karavA jevuM nathI eno niSedha karyo hoya che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-3 27 A autsargika vidhAna-niSedha kahevAya che. e pachI, koI vizeSa prakAranI paristhitine anulakSIne, A vidhAna-niSedha karatAM alaga prakAranA vidhAna-niSedha paNa teoe karelA jovA maLe che. A apavAdika vidhAna-niSedha kahevAya che. eTale ApavAdika vidhAnAdi autsargika vidhAnAdine uparavaTa jaIne karavAmAM AvyA hoya che e jaNAya che. arthAt autsargika vidhAnAdi vidyamAna hovA chatAM paristhiti jo vizeSa prakAranI che to eno niSedha paNa jinAjJA ja che. mATe 'apavAda utsargane bAdhita kare che' ema kahevAya che. athavA sAmAnyaparisthiti karatAM vizeSa paristhiti e baLavattara nimittarUpa che. eTale sAmAnya paristhitinA kAyadArUpa utsarga karatAM vizeSa paristhitinA kAyadArUpa apavAda baLavattara che ane tethI e utsargane bAdhita kare che. mATe, 'gRhasthanI vaiyAvacca na karavI' evI autsargika vAta A ApavAdika anukaMpAdAnano bAdha karatI nathI. sAmAnyathI koI gRhastha sAdhubhagavaMta pAse Ave ne kahe ke 'gurudeva ! mane bahu pitta thAya che. athavA saMDAsa thaI gayA che..... vagere' to mahAtmA kAMI ene davA ApatA nathI ke davAnuM nAma suddhAM kahetA nathI. paNa e ja zrAvake jo aThThAI ke evI koI tapasyA karI hoya ne AvI takalIphanI phariyAda laIne Ave to sAdhu bhagavaMto ene aNAhArI davAnuM nAma sUcave che ke gRhastho thakI koI evI davA upAzrayamAM paDI hoya to ene Ape paNa che. AmAM AvI ApavAdika anukaMpA mAnI zakAya che. AmAM, zrAvake potAnuM paccakkhANa bhAMgavuM na paDe, potAnI rojiMdI AvazyakAdi kriyAo cUkI javI na paDe, bhAre saMkleza ke asamAdhinA bhoga banavuM na paDe, tapamAM samAdhi ne zAtA jaLavAI rahe, ne tethI bhaviSyamAM paNa navInavI tapazcaryA karavAno ullAsa banyo rahe-vadhato rahe..... Avo badho vizuddha Azaya hovo vicArI zakAya che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre prazna : zrI sUyagaDAMganA prathamazrutaskaMdhanA agyAramA mArga adhyayananI 20mI gAthAmAM kahyuM che ke '(asaMyatane apAtA) dAnanI (sAdhuoe) prazaMsA na karavI, kAraNa ke e prazaMsA karavAmAM e dAnamAM thanArA prANIvadhanI anumodanA thAya che. vaLI, 'dAna mATe ghaNo AraMbha-samAraMbha karavo paDe che' ema vicArI eno niSedha paNa na karavo, kAraNa ke ema niSedha karavAmAM, e dAna para nabhanArA jIvonI AjIvikAno uccheda thaI jAya che.' Ama, A sUtramAM asaMyatane apAtA dAnanI prazaMsAno paNa niSedha karyo che, to ene dAna ApavAnI to vAta ja kyAM rahI ? 28 uttara : koIpaNa zAstravacanano mAtra zabdArtha na pakaDavo joIe... paNa eno aidaMparyArtha pakaDavo joIe. tame je kahI rahyA cho e mAtra zabdArtha rUpa che. ne tethI yogya nathI. nahIMtara to, AmAM dAnanI prazaMsA ne dAnano niSedha A baMne karavA nahIM evuM jaNAvyuM hovAthI eno artha e thAya ke dAna aMge kazuM bolavuM ja nahIM. paNa A artha barAbara to nathI ja, kAraNa ke dAna, zIla, tapa ane bhAva e cAreya prakAranA dharmanA upadeza ApavAnI vAta saghaLAM Astika zAstromAM karelI che. mATe zabdArthane choDIne aidaMparyArtha sudhI javuM joIe....ne aidaparyArtha A che ke...AgamamAM je dAnano niSedha karyo che tenI prazaMsA nahIM ka2vI... ane AgamamAM je dAnanuM vidhAna karyuM che, enI nA nahIM pADavI, prastutamAM, ApavAdika anukaMpAdAna paNa vihita to che ja. mATe enI prazaMsAmAM ke enA vidhAnamAM koI doSa lAgato nathI. aNukaMpApayANeNa rehai dhammiattaNaM / jagaDusseha diTTaMto, dubbhikkhe dANadAiNo / / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka ApavAdika anukaMpAdAnanA keTalAka zaMkA-samAdhAna gayA lekhamAM ApaNe joyA... haju eka navI zaMkA UbhI thAya che. 4 zaMkA - zrI tattvArthasUtranA chaThThA adhyayananA teramA sUtramAM kahyuM che ke anukaMpAdAnathI zAtAvedanIya nAmanA puNyakarmano baMdha thAya che. paNa sAdhuone puNyabaMdha iSTa hoto nathI. tethI teoe apavAdapade paNa anukaMpAdAna zI rIte devAya ? prazna : 'sAdhuone puNyabaMdha iSTa hoto nathI' AvuM tame zAnA AdhAre kaho cho ? - uttara H sAdhuone pracchannapaNe = gupta rIte bhojana karavAnuM kahyuM che, enA AdhAre ame A kahIe chIe. Azaya e che ke pahelAnA kALamAM sAdhuo sArvajanika dharmazALA vageremAM paNa utaratA. AvA sthaLamAM jo teo jAheramAM ja gocarI vAparavA bese to emane bhojana karatA joIne, bhUkhyA bhikhArI vagere bhojananI mAgaNI kare. sAdhuo to dayALu dilavALA hoya. eTale emanuM bhUkha vagerenuM duHkha joIne dila dravI ja jAya. pachI emane ApyA vinA pote paNa zI rIte khAI zake? kadAca ghaNI piThThAI karIne - dila para patharo mUkIne teone na Ape ane badhuM pote ja vAparI jAya to te bhikhArIone duHkha thAya. 'A sAdhuo ane emano dharma kevo nirdaya che ke ame ATalA bhUkhyA chIe to paNa amane kazuM parakhAvatA nathI ne badhuM pote ja svAhA karI jAya che' vagere rUpe pIDA ahIM (=A janmamAM) thAya ane jainazAsana pratye dveSa thavAnA kAraNe thayelA pApabaMdhathI paralokamAM durgati vagerenI pIDA thAya. na prazna : eka mahAtmA che. saMyamayogone sIdAvyA vagara prasannatApUrvaka tapazcaryA karI rahyA che. chatAM, emane joIne keTalAka gADha Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre mithyAtvIjIvone 'mahArAja nAhakanuM zarIrane kaSTa ApI rahyA che.. vagere rUpe aprIti-durbhAva thatA hoya che. paNa chatAM, e mahAtmA tapazcaryA cAlu rAkhe che ne to paNa parapIDAjanananA koI doSathI kharaDAtA nathI, kAraNa ke "e mithyAtvIjIvane pIDA thAo" evo e mahAtmAno koI Azaya hoto nathI. ema prastutamAM, bhikhArIne je pIDA thAya che te potAnI buddhi avaLI hovAnA kAraNe thAya che. sAdhuone kAMI "teone pIDA thAo" evo koI saMkliSTa bhAva hoto nathI. to emane zuM doSa lAgavAno? uttara : sAdhuonI dazavidha sAmAcArImAM prathama IcchAkAra sAmAcArI che. evuM koI vizeSakAraNa UbhuM thayuM hoya ne tethI nAnA sAdhune potAnuM kaMIka kAma bhaLAvavAnuM hoya to "tamArI IcchApUrvaka mAruM A kAma karI Apazo ?" A rIte icchAkAra karavAno hoya che. paNa "mAruM ATaluM kAma karI Apo" ema sIdhuM kahevAnuM hotuM nathI. kAraNa ke e rIte kahevAmAM Ave to sAmA nAnA mahAtmAne kadAca AvI zaMkA paNa paDI zake ke mArI pAse orDarathI ke dhAkadhamakIthI (AjJAthI ke baLAbhiyogathI) kAma karAvavA mAgatA haze ?" AvI zaMkAthI emanA dilamAM kaMIka paNa vyathA thAya ja e samajAya evuM che. eTale AvI zaMkAjanya pIDAnI saMbhAvanA paNa na rahe e mATe icchAkAra karavAnI sAmAcArI jJAnIoe jaNAvI che. AnA parathI e sUcana thAya che ke jenAthI bIjAonI aprItino - pIDAno parihAra thaI zake evo yogya upAya jo vidyamAna hoya to sAdhuo e upAyane ajamAvIne teonI pIDAno parihAra karavo ja joIe, evI jJAnIonI AjJA che. eTale bhUkhyAonI e aprItino parihAra na karavAmAM A AjJAne bAdhA to pahoMce ja che. prazna : AmAM bhUkhyAnI pIDAno parihAra je nathI hoto emAM sAdhunA potAnA rAga-dveSa koI bhAga bhajavatA nathI, to emane zA mATe doSa lAge ? Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 batrIzI-1, lekhAMka-4 uttara H upAdhyAyajI mahArAje sAmAcArI prakaraNanI navamI gAthAmAM kahyuM che ke je hitakArya karavAno mAtra bhAva rAkhe che, paNa e mATe vIrya phoravato nathI te (sAdhu) vIryAcAranA pAlanathI thanArI cAritranI zuddhine zI rIte pAmaze? ne tethI evA vizuddha cAritra dvArA thanAra viziSTa nirjarAne paNa zI rIte pAmaze ?) upAdhyAyajI ma. nI A vAta parathI jaNAya che ke vIryane gopavavAthI cAritranI azuddhi thAya che. tethI zakti gopavavI e paNa cAritrane virodhI hovAthI doSajanaka che ja. eTale bhikhArIonI AvI pIDAno parihAra karavA sAdhue udyamazIla banavuM ja joIe. have, A udyama be prakAre thaI zake che. bhikhArIone thoDuM bhojana ApI de to emane koI aprIti vagere thAya nahIM. athavA bhikhArIonI najaramAM ja bhojanAdinI prakriyA na Ave to paNa emanA dvArA yAcanA vagerenI zakyatA ja na rahevAthI aprIti vagereno prazna na Ave. A be upAyamAMthI jJAnIoe pracchannabhojana karavAnuM kahIne bIjo upAya sUcavyo che. paNa, bhikhArIone paNa thoDuM bhojanadAna karI devAno prathama upAya sUcavyo nathI. A jaNAve che ke e rIte ApavAthI je puNya baMdhAya te sAdhuone ISTa nathI, ne mATe e upAya darzAvAyo nathI. Ama, puNyabaMdha sAdhuone aniSTa che, ne kAraNika anukaMpAdAnamAM paNa e thAya to che ja, mATe evA kAraNe paNa sAdhuoe dAna ApavuM na ja joIe ne ? (zaMkAkAranI zaMkA pUrNa thaI). samAdhAna - tamArI A zaMkA barAbara nathI, kAraNa ke sAmAnya saMyogomAM yAcakane dAna ApavAthI je puNyabaMdha thAya te aniSTa hovA chatAM, vizeSa prakAranA saMyogomAM, lenArane bodhiprApta thAo vagere zubhabhAvathI je anukaMpAdAna ApavAmAM Ave che tenAthI thanAra puNyabaMdha sAdhune aniSTa nathI, kAraNa ke e puNya zubharUpe udayamAM AvanAruM hovAthI uttarottara dharmaprApti karAvI ApanAruM hoya che. je kriyA uttarottara dharmaprAptimAM hetubhUta banatI hoya enAthI ja puNyAnubaMdhI puNyano (zubha rUpe Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 udayamAM AvanAra puNyano) baMdha thato hoya che. batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre prazna H tame A vAta zAnA AdhAre kaho cho ? uttara H sAdhuo prANAtipAta viramaNa mahAvrata vagerenuM je pAlana kare che enAthI AnuSaMgika phaLarUpe puNyAnubaMdhI puNyano baMdha paNa thAya ja che je uttarottara vadhu apramattatA, vItarAgatA vagerenI prApti karAvI Ape evI sAmagrInuM saMpAdana karAvI Ape che. AvA zubhaphaLavALo puNyodaya mokSano pratibaMdhaka (virodhI) hoto nathI, kemake jema agni baLataNano nAza karI pachI svayaM paNa naSTa thaI jAya che tema A puNyAnubaMdhI puNya paNa mokSane anukULa yogya sAmagrInI prApti karAvI ApIne pachI svayaM naSTa thaI jAya che. eTale enA kAraNe mokSa aTakato na hovAthI e muktinuM pratibaMdhaka nathI. mATe e mumukSune zA mATe aniSTa hoya ? AmAM rahasya e che ke je zAstravihita hoya... ne zAstravihitapaNe karAyuM hoya, enAthI je puNyabaMdha thAya e nirjarAno pratibaMdhaka hoto nathI. prAsaMgika anukaMpAdAna paNa zAstravihita che ja. ne tethI puNyabaMdha hovAmAtrathI e sAdhuone doSajanaka nathI. prazna H tame ja pUrve kahI gayA cho ke anukaMpAdAnathI bhogasukhanI prApti thAya che. eTale sAdhubhagavaMta apavAdapade paNa anukaMpAdAna Ape to enAthI bhaviSyamAM bhogaprApti thavAnI ja, jenA kAraNe pAchI bhavaparaMparA UbhI thavAnI. jemAM svAtmahitarUpa svArtha bhaLelo na hoya, paNa uparathI bhavavRddhirUpa ahita bhaLeluM hoya evo to koI parArtha (paropakAra) karavo zAstra dvArA anujJAta nathI. eTale AvA ApavAdika anukaMpAdAnathI anyane bodhiprApti vagere thavArUpa paropakAra rahyo hovA chatAM, sAdhune to bhogaprApti dvArA bhavaparaMparAvRddhirUpa ahita ja thatuM hoI e zI rIte iSTa bane ? uttara : 'A ApavAdika anukaMpAdAnathI puNyabaMdha dvArA Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-4 bhogaprApti thaze' vagere tamArI vAta barAbara nathI, kAraNa ke bhogasAmagrI maLavA chatAM bhogano anubhava karAvI Ape evo adhyavasAya hoto nathI. Azaya e che ke bhogasAmagrI rUpa viSayonI prApti = saMparka thavo e mAtra 'bhoga' nathI. nahIMtara to apramatta mahAtmAone paNa AhArAdikALe rasanendriya vagerenA viSayano saMparka hovAthI 'bhoga' mAnavo paDe. kintu viSayasaMparka thavA para emAM tanmaya banI rAga Asakti Adi karavA e bhoga che. yAcakane bodhiprApti thAo vagere zubhabhAvathI karelA anukaMpAdAnanA prabhAve prApta thayelA viSayo para AvI Asakti thatI na hovAthI e 'bhoga'rUpa banatA nathI. prazna : AvuM zI rIte bane ? jIvano anAdikALathI evo abhyAsa che ke viSayo prApta thAya eTale Asakti thaI ja jAya. 33 uttara H eka sAmAnya kAyado evo che ke zubha ke azubha kriyAkALe jevo bhAva hoya tevo bhAva, te kriyAjanya puNya ke pApanA udayakALe prAyaH karIne Ave che. eTale ke zubha-azubhakriyAne anusarIne puNya-pApa baMdhAya che ane e kriyA vakhate rahelA zubha-azubhabhAvane anusarIne te puNya ke pApanA udayakALe zubha-azubhabhAvanI prApti thAya che. sAdhuo vizeSaprasaMge je anukaMpAdAna kare che e vakhate 'A lenArane AhAra vagerenI prApti thavA dvArA enuM bhUkhanuM duHkha thAo ane ene bhojanAdinuM sukha maLo' evo bhAva nathI hoto, paNa 'A anukaMpAdAna dvArA lenAra yAcaka bodhiprApti vagere dvArA rAga-dveSAdinA bhayaMkara baMdhanarUpa saMsAramAMthI sarvathA mukta thAo' ityAdi bhAva (= abhogapariNAma) hoya che. eTale A anukaMpAdAnarUpa kriyAthI baMdhAyelA puNyanA udaye viSayonI prApti thavA para paNa tevA rAga-Asaktimaya pariNAma (bhoga pariNAma) thatA nathI. Ama bhogasAmagrI maLavA chatAM abhogapariNAmanA prabhAve bhogAnubhava thato nathI, ne tethI saMsAravRddhi paNa thatI nathI. 'A amRta che' 'A amRta che' evA vAraMvAranA ciMtanarUpa Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre maMtrathI maMtrita thayeluM pANI paNa mAnavInI evA zraddhAnA prabhAve jema amRtanuM kAma kare che, (pAnIyamapyagRtamityanucijyamAna ki nAma no viSa vikAramAkaroti ? kalyANa maMdira stotra) tema bhoganA hetubhUta viSayo paNa abhoga pariNAmanA prabhAve abhoganuM kArya kare che. ne tethI bhogaprApti dvArA saMsAravRddhinI zaMkA UbhI rahetI na hovAthI kAraNika anukaMpAdAnano niSedha karI zakAto nathI. bAkI yAcakane ApavuM sAdhune ISTa na hovAmAM tame je kAraNa ApyuM che ke yAcakane ApavAthI puNya baMdha thAya che, ne e sAdhune aniSTa che' te kAraNa paNa paripUrNa satya nathI, kAraNa ke yAcakane ApavAthI saMyamane udezIne gRhasthoe Apela vastu pAchI asaMyamamAM jAya e aniSTa hovAnuM mukhya kAraNa che. A rIte dAnanA prathama prakAra anukaMpAdAnanI vAto karI. have bIjA prakAra supAtradAnanI vAta zarU thAya che. supAtrane bhaktithI je apAya te supAtradAna kahevAya che. e mokSadAyaka hoya che. prazna : AmAM bhakti eTale zuM? uttara : supAtranA AlaMbane pote bhavasamudra tarI javAnI vAMchA e bhakti che. zaMkAH "A mAre ArAdhya che (mArI ArAdhanAnuM pAtra che)' AvI pratIti e bhakti tarIke prasiddha che, to tame kema icchAne bhakti tarIke kaho cho ? AmAM "ArAdhanAnuM pAtra' ema je kahyuM che temAM "ArAdhanA' eTale gauravazALI evA ArAdhya jenAthI prasanna thAya evI kriyA. prazna : je gauravazALI ArAdhya vyakti khUba uccabhUmikAe pahoMcI gaI hoya che emane prasannatA-aprasannatA jevuM kazuM hotuM ja nathI. to emanI ArAdhanA azakya banI jaze. uttara : nA, ArAdhyanI sevA karavI e paNa ArAdhanArUpa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 batrIzI-1, lekhAMka-4 hovAthI e azakya banatI nathI. AvI prasannatAjanaka kriyArUpa ke sevArUpa ArAdhanAnA pAtra tarIkenI ArAdhyanI pratIti e bhakti tarIke prasiddha che to tame kema icchAne bhakti tarIke jaNAvI rahyA cho? samAdhAna : tame kahI evI "ArAdhya tarIkenI pratItirUpa bhaktinuM phaLa jema bhavanistAra che tema pote bhavasamudrane tarI javAnI vAMchArUpa bhaktinuM phaLa paNa bhavanistAra hovAthI ene paNa bhaktirUpe kahevAmAM kAMI vAMdho nathI. supAtra samajIne bhaktithI apAtuM dAna e pAtradAna. enA cAra bhAMgA che. (1) saMyatane zuddhadAna (2) saMyatane azuddhadAna (3) asaMyatane zuddhadAna ane (4) asaMyatane azuddhadAna. A cAramAMthI prathama bhAMgo atyaMta zuddha che, kAraNa ke enAthI mAtra karmanirjarA ja thAya che, koI pApa baMdhAtuM nathI. jeoe pUrvabaddha pApakarmono niMdA-gaha vagerethI nAza karyo che, bhaviSyakAlIna pApane paccaSmANa dvArA aTakAvyuM che ne vartamAnakAlIna pApane saMvara dvArA = jaye care, jaya ciThe. vagere mujaba jayaNApUrvaka pravRtti karavI vagerarUpa jAgRta-sAvadhAna saMyama dvArA aTakAvyuM che, AvA supAtrarUpa sAdhubhagavaMtane gocarI saMbaMdhI doSarahita zuddha anna vagerenuM dAna karIne zrAvako puNyAnubaMdhI puNya bAMdhe che tene vipula nirjarA sAthe che, ne eTale enA prabhAve) sAnubaMdha pApa bAMdhatA nathI. AmAM A puNya je baMdhAya che te puNyAnubaMdhI hovAthI mokSaprati pramANamAM pratibaMdhaka banatuM nathI, paNa uparathI prathama saMghayaNa vagere sAmagrI pUrI pADIne mokSane anukUla banI jAya che. (2) saMyatane azuddhadAna - A bhAMgAmAM phaLa maLavAmAM bhajanA che, arthAt vikalpa che. AgamomAM jevA vikRSTa tapa (aThama ne aThamanI uparano tapa e vikRSTa tapa kahevAya che) kahyA che tevA tapane vAraMvAra AcaranAra vikRSTa tapasvIne ApavAmAM ApatuM azuddhadAna ke dukALa - jaMgala vageremAM dIrghavihAra - glAnavAdhirUpa AgADha kAraNe, vikRSTatapasvI na hoya evA paNa sAdhune ApeluM azuddhadAna, dAtA gRhastha ane lenAra Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre sAdha... baMnene hitakara bane che. kAraNa ke dAtAnA dilamAM "A mahAtmA AvA vizeSa prakAranA pAtrarUpa che' evo ke "atyAre evuM vizeSa prakAranuM dukALa vagerarUpa kAraNa upasthita thayuM che evo viveka skurAyamANa hoya che, te lenArA sAdhu gItArtha vagere padothI yukta hoya che. prazna : A gItArtha vagere pado kayA che? uttaraH (1) gItArtha kyAre apavAda sevavo? keTalo apavAda sevavo ? kevo apavAda sevavo vagereno yathArtha nirNaya karavA mATe gItArthatA joIe ja. (2) jayaNA - dasa TakA apavAdathI cAlI jatuM hoya to paMdara TakA apavAda na sevavo. paMdara TakAthI cAle evuM hoya to 20 TakA na sevavo. A badhuM jayaNA kahevAya che. (3) kRtayogIH te te kArya ke tapa vagereno abhyAsI hoya athavA nirdoSa maLI rahe e mATe traNa vAra prayAsa karI joyo hoya. ne chatAM na maLavAthI pachI doSasevana karanAro hoya. ane (4) kAraNa : apavAda sevavo ja paDe evuM prabaLakAraNa hoya. anya AcArya bhagavaMtonA mate ahIM pAMca pado kahyA che. gItArtha vagere traNa pada to A ja mujaba. paNa chellA "kAraNa padanA sthAne arakta (=rAga-Asakti vinAno) ane adviSTa dviSa vinAno) evA be pada teo kahe che. (prabaLakAraNa hoya to ja doSasevana chatAM rAga-dveSa mukta rahI zakAya che, anyathA nahIM. eTale Ama A be matomAM pAramArthika koI vizeSa taphAvata nathI, e jANavuM.) jyAre A cAra ke A pAMca zarato paripUrNa hoya che tyAre azuddha AhArAdi (= gocarInA doSavALA AhArAdi) vahoravA chatAM sAdhu bhagavaMtane koI doSa lAgato nathI, paNa uparathI cAritrakAyane Teko maLe che jenAthI uttarottara saMyamasthAnanI prApti, karmanirjarA vagere lAbha thAya che. alabatta chadmasthatA, jayaNA vageremAM oche vatte aMze garabaDa karAvI zake che, tethI tema ja potAnA pariNAmonI rakSA karavI che, tethI apavAdasevananI paNa AlocanA to karavAnI ja hoya che. * Saa, Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (lekhAMka - vizeSa prakAranA pAtrane ke vizeSa prakAranA kAraNe saMyatane apAtA azuddhadAnano gayA lekhamAM ApaNe vicAra karI rahyA hatA. - dAtA be prakAre hoya che - sAdhune aneSaNIya - aprAsuka na apAya evuM jANanArA ane evuM na jANanArA (mugdha). AmAMthI mugdha je azuddhadAna kare che enI vAta AgaLa AvavAnI che. jeo upara kahelI jANakArIvALA che teo sAmAnya paristhitimAM azuddha dAna to ja Ape jo emano sAdhubhagavaMtanI avahelanA karavI vagere rUpa abhiniveza hoya. paNa enI vAta paNa AgaLa AvavAnI che. eTale jaNAya che ke ahIM (saMyatane azuddhadAna evA bIjAbhAMgAmAM) je dAtA levAno che te amugdha = jANakAra che ne anabhiniviSTa = abhiniveza vinAno che. Avo dAtA to vizeSa prakAranuM pAtra hoya ke vizeSa prakAranuM kAraNa hoya to ja azuddha Ape, e sivAya nahIM. mATe "dAtAnuM aMtaHkaraNa vivekathI zuddha hovuM joIe evI zarata ahIM jaNAvelI hatI. AvA dAtAne tathA gItArtha vagere zaratothI paripUrNa sAdhune AvA azuddhadAnathI paNa lAbha, lAbha ane mAtra lAbha ja thAya che. paNa jyAre evuM vizeSa prakAranuM pAtra na hoya ke vizeSa prakAranuM kAraNa na hoya tyAre Avo lAbha thaI zakato nathI. mATe saMyatane azuddhadAnanA bIjA bhAgamAM vikalpa paripUrNa phaLa prApti kahelI che. zaMkA - tame kaho cho ke A rIte azuddha dAna devA chatAM denAra ane lenAra... baMnene paripUrNa phaLa maLe che - arthAt lAbha-lAbha ne mAtra lAbha ja thAya che, jyAre zrIbhagavatIsUtramAM to ema kahyuM che ke AvuM azuddhadAna denAra zramaNopAsakane vipula karmanirjarA thAya che, paNa sAthe thoDo pApakarmabaMdha paNa thAya che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre samAdhAna - AmAM koI virodha nathI, kAraNa ke ame je mAtra lAbha ja thavAnI vAta karI che te amugdha = jANakAra zramaNopAsaka dAtA mATe karI che jyAre zrIbhagavatIsUtramAM je vAta karI che te ajANakAra mugdha jIva mATe karI che. AmAM Azaya e che ke keTalAka pAsatthA vagere zithila sAdhuo mugdha jIvone AvuM samajAvatA hoya che ke jema lubdhaka = zikArI mATe game te rIte haraNano pIcho pakaDavo (pachI bhale ne haraNa enAthI dUra bhAgI rahyuM hoya) e zikAranI prApti thavArUpa lAbha mATe che, ema sAdhubhagavaMto doSita AhArAdithI game eTalA bhAgavA mathatA hoya, nA pADatA hoya to paNa sAdhuno vahorAvavA mATe pIcho pakaDavo e tamArA (supAtradAnanI prAptirUpa) lAbha mATe thAya che. game te rIte (arthAt nirdoSa upalabdha na hoya to, doSita banAvIne paNa) sAdhu mahArAjane vahorAvavuM - emanI bhakti karavI emAM ja tamAruM hita che. pAsatthAonI AvI samajAvaTathI bhAvita thayelA jIvo lubdhaka dRSTAntabhAvita mugdha jIvo kahevAya che. Ama mugdhatA ane lubdhaka dRSTAntanA prabhAve "game te rIte vahorAvavAthI mAruM hita ja thavAnuM che' evo abhiprAya hovAthI "Amane vahorAvuM jethI mAruM kalyANa thAya Avo zubhaAzaya pedA thayelo hoya che jenA kAraNe pracura karmanirjarA thAya che ane emAM je kAMI anAvazyaka AraMbha-samAraMbhAdi thavA.. vagere rU5 avidhi thAya che enA kAraNe alpa pApa baMdha thAya che. zaMkA zrI bhagavatIsUtramAM, upara jaNAvyA mujaba, azuddhadAna denArane pracuranirjarA, alpapApabaMdha thAya che, ema kahyuM che. jyAre ThANAMgajImAM ema kahyuM che ke "suvihita sAdhu bhagavaMtane azuddha AhArAdi ApavAthI alpa AyuSyano baMdha thAya che. tathA, suMdara saMyama pAlana karanArA mahAtmAne hIlanA, niMdA, apamAna vagere karIne aprItikara - azuddha AhArAdi vahorAvavAthI azubhadIrgha AyuSyano baMdha thAya che." to AnI saMgati zI rIte karavI ? kAraNake alpa AyuSyanA baMdhanI je vAta karI che temAM hIlanA vagere nathI e to samajAya ja che, ne tethI e, bhagavatIjImAM Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 batrIzI-1, lekhAMka-5 kahela azuddhadAnanI ja vAta che, ema mAnavuM paDe che. vaLI emAM alpa AyuSya baMdha kahyo che eTale jaNAya che ke enAthI kSullakabhavanuM AyuSya baMdhAya che, kAraNa ke kSullakabhavanuM AyuSya ja sauthI alpa hoya che. paNa je anuSThAna pracuranirjarAnuM janaka hoya te alpAyuSyano baMdha karAvanAra hoya evuM zI rIte saMgata bane ? eTale A benI saMgati zI rIte karavI ? samAdhAna : ThANAMgajImAM je alpaAyuSyano baMdha jaNAvyo che, temAM alpa AyuSya tarIke kSullakabhavanuM AyuSya levAnuM nathI, paNa suvihita sAdhune nirdoSa AhArAdi denAra dAtAne je zubha AyuSya baMdhAya tenI apekSAe je alpa hoya evuM zubha AyuSya samajavAnuM che. eTale enI sAthe pracuranirjarA thAya emAM koI asaMgati nathI. je dAtA gocarInA doSo vagereno jANakAra che, arthAt lubdhaka dRSTAMta bhAvita nathI - mugdha nathI, e dAtA jyAre evuM vizeSa kAraNa na hoya tyAre to sAmAnyathI azuddhadAna Ape nahIM (arthAt sAdhu bhagavaMta mATe azuddha AhArAdi banAve ja nahIM). chatAM, "azuddha vahorAvIne A sAdhune emanA cAritrathI bhraSTa karuM." Avo badho dveSa - hIlanArUpa azubha Azaya abhiniviSTa dAtAne hoya tyAre e evA kAraNavagara paNa sAdhumahArAjane azuddha AhArAdi Ape e saMbhave che. paNa A ApavAnI kriyAmAM eno sAdhu bhagavaMtanI hilanA vagere karavAno azubha Azaya prabaLa hovAthI enAthI dIrgha evuM azubha AyuSya baMdhAya che. zaMkA - AjakAla haMmezA jinavANInuM zravaNa karanArA, sAdhu bhagavaMtonA vizeSa saMparkamAM AvanArA, ane tethI gocarInA doSonA paNa jANakAra banelA... AvA zrAvako paNa, vagara vizeSa kAraNe paNa, sAdhu bhagavaMtone azuddha AhArAdinuM dAna karatAM jovA maLe che. zuM e badhAne dIrgha azubha AyuSya baMdhAya ? samAdhAna A badhAne hIlanA - vaiSa vagereno azubha Azaya hoto nathI, mATe azubha AyuSya zI rIte baMdhAya ? Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre zaMkA - gocarInA doSonA jANakAra che, vaLI dveSa vagere jo nathI, to teo azuddha zA mATe vahorAve ? samAdhAna - emaNe jinavANI zravaNa vagere dvArA doSone je sAMbhaLyA che te kAna sudhI ja.. haiye haju pahoMcyA nathI, arthAt emanI doSonI jANakArI uparachallI che, hArdika-sacoTa nathI, evuM mAnavuM paDe. vaLI, doSo sAMbhaLyA che, jANyA che, e vAta sAcI. paNa sAthe sAthe, emanA dilamAM, "AvA paMcamakALamAM paNa A sAdhu bhagavaMto kevuM saMyama pALe che, brahmacarya pALe che... tapa - tyAga - svAdhyAya vagere kare che... kevuM dhanya jIvana ! kyAM ApaNe ne kyAM teo ? ApaNAthI to AmAMnuM kazuM thAya evuM nathI....' Avo badho khUba ahobhAva hoya che. eTale sAdhu bhagavaMtonI to jeTalI thAya eTalI bhakti karI ja levI. enAthI ApaNane khUba lAbha thAya.. Avo bhaktibhAva dilamAM vilamyA karato hoya che. A bhaktibhAva jeTalo joradAra, eTalI pracuranirjarA ne zubhaAyuSyano baMdha thAya che tathA azuddha AhArAdi banAvavAmAM je koI AraMbhAdi thAya che ne ajayaNA vagere thAya che enA pramANamAM alpa pApabaMdha thAya che. have pAtradAna caturbhagInA trIjA - cothA bhAMgAnI vicAraNA "A suguru che. AmanI bhakti karavAthI mAro bhavanistAra thaze... AvI rIte asaMyatane aMge supAtrapaNAnI buddhi karavI ne pachI emane bhaktipUrvaka zuddha ke azuddha je AhArAdi ApavAmAM Ave che te asAdhune sAdhu mAnavArUpa viparIta buddhinA kAraNe karmabaMdha karAvanAruM bane che. zrI bhagavatI sUtramAM paNa kahyuM che ke tevA prakAranA asaMyatane - aviratane prAsuka ke amAsuka. eSaNIya ke aSaNIya AhArAdi ApanArA zrAvakane ekAMte pApakarma baMdha thAya che, jarA paNa nirjarA thatI nathI. alabatta prAsuka eSaNIya AhArAdimAM jIvahiMsA hotI nathI, jyAre azuddha (amAsuka - aneSaNIya) ApavAmAM e hoya che ne tethI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 batrIzI-1, lekhAMka-5 baMnemAM thoDo taphAvata paNa paDe che, tema chatAM "asaMyamanuM poSaNa - viparIta buddhi rUpa mukhya bAbata baMnemAM samAna hovAthI tenA phaLarUpa pApabaMdha ane karmanirjarAno abhAva baMnene tulparUpe thAya che, evI ahIM vivakSA karI che. A vAta bhaktithI asaMyatane apAtA dAna aMge ja jANavI. anukaMpAthI apAtA dAna aMge nahIM, kAraNake anukaMpAthI to koIne paNa dAna ApavAno zAstromAM niSedha nathI. prazna : koIka saMnyAsI vagerene ApaNA sivAya paNa ApanArA ghaNA hoya ne tethI maLyuM paNa ghaNuM hoya. arthAt tyAM anukaMpAnI vAta nathI. to zuM ene na ApavuM? ApaNA AMgaNe AvelA khAlI hAthe pAchA jAya, to emAM ApaNI sajjanatA zI rIte rahe ? uttara H AvuM hoya tyAre e aucityadAnarUpa jANavuM - anukaMpAnA upalakSaNathI aucityadAnano paNa kyAMya niSedha nathI, e samajI levuM joIe. AmAM paNa pApabaMdharUpa kaTuphaLa maLatuM nathI, kAraNake AmAM paNa koI viparItabuddhi nathI (asAdhune sAdhu mAnavAnI viparIta buddhi nathI). athavA bIjI rIte vicArIe to A aucityathI ApeluM dAna paNa anukaMpAdAnamAM samAveza pAmI zake che. te A rIte - A saMnyAsI vagerene nahIM ApuM to e saMnyAsI temaja jonArA anya loko "Ano dharma kevo ke dAna ApavAno niSedha kare che.' ityAdi rUpe dharmanI niMdA karIne bodhidurlabha na bano evI bhAva anukaMpA emAM bhaLI zakatI hovAthI e anukaMpA anuSThAna banI zake che. ApaNe joI gayA ke dravyaanukaMpAmAM, duHkhI jIvanA tatkAlIna duHkhamAMthI uddhAranI bhAvanA hoya che. bhAvaanukaMpAmAM, bodhiprApti Adi dvArA sAmA jIvanA temaja anya paNa aneka jIvanA sarvakAlIna saMsAra duHkhamAMthI uddhAranI bhAvanA hoya che. (upara jaNAvyA mujaba aucityadAnamAM paNa AvI ja bhAvaanukaMpA samAviSTa hovAthI AvI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre bhAvanA samajI zakAya che). supAtradAnamAM supAtranA AlaMbane potAnA sarvakAlIna sarva duHkhamaya saMsArathI uddhAranI bhAvanA hoya che. je parivrAjaka - bAvA - jogI vagerenI paristhiti anukaMpApAtra nathI. ne tethI anukaMpAdAna Avazyaka nathI. vaLI aucityapAlanano paNa jeno potAno Azaya nathI. tathA teo supAtra na hovAthI emanA AlaMbane saMsArane tarI javAnI bhAvanA jANakAra zrAvakane thavI zakya nathI. (kadAca e thAya to e ja viparIta buddhi rUpa banavAthI doSajanaka banI rahe) eTale, parivrAjaka vagerene ApavAmAM e parivrAjaka vagerenA mithyAtva, asaMyama vagere doSonuM poSaNa najara sAme taravare ja. ne tema chatAM zrAvaka emane Ape to (anukaMpA - aucitya na hovAthI) e bhaktithI ApyuM kahevAya. A rIte apAtuM dAna e caMdanane bALIne kolasA pADavAnI kaSTamaya AjIvikA UbhI karavA jevuM che. Azaya e che ke caMdananA kolasA pADIne kolasAno vepAra karanAra je kamAya enA karatAM caMdanano caMdana tarIke ja vepAra karanAro ghaNuM kamAI zake che ane kolasA pADatI vakhatanI garamI - mahenata vagere kaSTamAMthI bacI zake che. prastutamAM supAtramAM dAna karavA yogya zuddha - AhArAdi e caMdana che. eno supAtramAM ja viniyoga karavo e caMdanano vepAra che. enA badale enuM kupAtrane dAna devuM e kolasA pADavA jevuM che. mATe e icchanIya nathI. e lAbhakartA nahIM, paNa nukazAnakartA bane che. prazna : bhaktithI apAtuM dAna supAtrane apAtuM hoya to lAbha ja lAbha che, ane kupAtrane apAtuM hoya to mAtra nukazAna ja che, e jANuM. to have e batAvo ke pAtra tarIke koNa koNa Ave? ne bhaktithI emane ApeluM dAna kayA kAraNe kevuM phaLa Ape che? uttara : supAtradAna mATenAM supAtra traNa che, sAdhu bhagavaMta, zrAvaka ane aviratasamyagdaSTi. sAdhu bhagavaMta vageremAM saMyama - dezavirati Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-1, lekhAMka-5 43 vagere je guNo rahelA hoya che tenA kAraNe dAtAnA dilamAM bhakti ubharAya che. AvI bhaktithI apAtA dAnathI te saMyama vagere guNonI anumodanA thAya che. vaLI A dAna ApavAmAM potAnA AcAronuM ullaMghana hotuM nathI. arthAt aucityapAlana hoya che. eTale guNonI anumodanA ane aucityanuM pAlana... A be kAraNe A dAna sarvasaMpatkara manAyuM che. anya saMnyAsImAM rahelA brahmacarya - kSamA vagere guNothI AkarSAIne te guNonI anumodanA mATe koI zrAvaka emane paNa sAdhunI jema ja bhaktithI dAna Ape to emAM aucityapAlana na hovAthI e dAna sarvasaMpatjhara banatuM nathI. paNa supAtrane A rIte ApeluM dAna jJAnapUrvaka apAtuM hovAthI paraMparAe mokSanA mahAAnaMdane ApanAruM banatuM hoya che mATe ene sarvasaMpatjharadAna kahevAya che. AmAM jJAnapUrvaka evuM je kahyuM enAthI e sUcita thAya che ke e dAna detI vakhate, te sAdhu vagere supAtramAM rahelA saMyama vagere viziSTa guNonA AkarSaNa - anumodana vagerethI ja citta raMgAyeluM hoya che. vaLI, bhaktipUrvaka apAI rahelA A AhAra vagerethI mahAtmAnA saMyama - vairAgya - svAdhyAyAdinI vRddhi thaze Avo ja bhAva hoya che. (zrAvako Agraha karatI vakhate mahAtmAone kahetA hoya che ne ke amArA bhANAmAM Avaze to rAga dveSa karAvaze. ApanA pAtre paDaze to saMyama - svAdhyAyamAM jaze...) AvA bhAvonA kAraNe A dAnathI je puNya baMdhAya che tenA udayakALe paNa te guNonuM viziSTa AkarSaNa, rAga - dveSAdinI vRddhinA badale vairAgyAdinI anubhUti... vagere bhAvo ne ene anukULa sAmagrI vagere ja prApta thAya che, je jIvane vizeSa prakAre mokSa tarapha laI jAya che. mATe e sarvasaMpatthara bane che. prazna : sAdhu bhagavaMtone zuddha - AhArAdi ApavAmAM AraMbhAdi hotA nathI, e spaSTa che. paNa zrAvakanI ane avirata samyakatvInI to bhakti karavA mATe je sAdharmikavAtsalya vagere karavAmAM Ave che, temAM AraMbha vagere thAya ja che. to A dAna sarvasaMpatthara zI rIte bane ? Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre uttara : zrAvakAdi supAtranI bhakti karavAnA bhAvathI sAdharmika vAtsalya vagere je prazasta pravRtti karavAmAM Ave che temAM AraMbha (jIvahiMsA) vagere rUpa je koI dravyadoSa lAge che te Agama prasiddha kUpadaSTAnna mujaba jayaNAzIla dAtAne pApabaMdha vagere rUpa aniSTano janaka banato nathI. kAraNake e svarUpe sAva hovA chatAM anubaMdhathI niravadya hoya che. derAsara banAvavuM - prabhupUjA karavI. AvA badhA zAstravihi anuSThAno vidhipUrvaka ane jayaNApUrvaka karavAmAM je dravyahiMsa (pRthvIkAyAdi jIvonI hiMsA) thAya che te paramArthathI ahiMsArUpa hoya che A vAtanuM pratipAdana "upadezapada' granthamAM padArtha - vAkyartha vagere vicAraNAnA adhikAramAM karyuM che. mATe ja vidhi ane jayaNApUrvaka thatI pravRttimAM je vyavirAdhanA thAya che te nirjarAphalaka hovI kahI che. zrI oghaniryuktimAM (temaja zrIpiMDaniryuktimAM) kahyuM che ke - sUtramAM kahelI vidhithI paripUrNa, adhyAtma vizodhithI yukta ane jayaNAtatpara jIvathI je virAdhanA thAya che te nirjarAtmaka phaLane ApanArI hoya che. prazna : Agamaprasiddha je kUpadeSTAnta che te zuM che? uttaraH tRSAtura, zramita ane malinagAtravALA musApharo jaLanI zodhamAM hatA. chevaTe emaNe kUvo khodavAno nirNaya karyo. alabat e khodavAmAM prAraMbhe emano zrama vadhyo, tRSA paNa vadhI ne kAdava vagerethI kharaDAvAnA kAraNe malinatA paNa vadhI. paNa vipula jaLarAzi prApta thatAM ja A traNe dUra thaI tRSAzamana - ThaMDaka vagere teoe meLavyA. ema, jinapUjA, sAdharmika vAtsalyamAM jeTalA pramANamAM doSa lAge che. paNa prabhubhakti, sAdharmika bhakti vagereno je zubhabhAva uchaLe che enAthI e doSa dUra thaIne anekagaNo vadhAre anya lAbha thAya che. prazna : jeo avidhi - ajayaNA kare che emanA aMge A Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 batrIzI-1, lekhAMka-5 arthaghaTana thayuM. paNa jeo sAvadhAnIpUrvaka ne prayatnapUrvaka avidhi - ajayaNA TALIne prabhupUjAdi kare che te aMge kUpadaSTAntanuM arthaghaTana zI rIte karazo ? - uttara : jayaNA vagere dvArA paNa jeno parihAra zakya nathI evI aparihArya jIvavirAdhanA sivAya bIjI koI virAdhanA na thAya e rIte jayaNApUrvaka ane vidhipUrvaka) prabhupUjA vagere karanAra dvArA aparihArya evI je virAdhanA thAya che te dravyahiMsArUpa hoya che, e doSarUpa banatI nathI. mATe A rIte pravartanArane doSa lAgato nathI. tethI doSa dUra karavA rUpe arthaghaTana paNa thaI zakatuM nathI. eTale e arthaghaTana A rIte karavuM ke - jema kUvo khodavo e potAne to jaLaprApti dvArA aneka rIte upakAraka bane ja che, paNa ema e, pAchaLa AvanArA musApharone paNa tRSAzanAdi karavA dvArA aneka rIte upakAraka bane che. ema jinapUjA - sAdharmika vAtsalya vagere paNa potAne to lAbhakartA che ja paNa e joIne anumodanA karanArane paNa e lAbha kartA bane che. A vAto parathI mane evuM paNa bhAse che ke, je sAdharmika vAtsalya vagere dekhAdekhIthI mAtra kIrti vagere mATe karavAmAM Ave che, sAdharmikomAM rahelA guNonA AkarSaNathI thayela zubhabhAvollAsanuM to jemAM nAmanizAna nathI tathA vidhi ane jayaNAnI to jemAM dharAra upekSA ja che, tevA sAdharmika vAtsalya vagerethI tenA Ayojakane uparokta koI vizeSa lAbha thatA nathI. A pramANe dAnavidhino jANakAra, dhIra, dharmano prabhAvaka ane yathAzakti dAna denAro bhAvukajIva mokSasukhane pAme che. jAtane pUcho, huM dhana kamAvavAmAM nIti jALavuM chuM ? kharacavAmAM rIti rAkhuM chuM ? ApavAmAM prIti dAkhavuM chuM ? Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ana , lekhAMka anukaMpA zuM che? ne bhakti zuM che ? .... anukaMpApAtra koNa ? ne bhaktipAtra koNa? anukaMpAdAnanuM phaLa zuM ne supAtradAnanuM phaLa zuM? AmAM vaparItya karavAnuM phaLa zuM? A badhI dAnabatrIzImAM AvelI vAtono viveka jinavacanonI dezanA dvArA maLI zake che, mATe have bIjI dezanA dvAaizikAnuM nirUpaNa cAlu karavAmAM Ave dardI koNa che? e kAMI jovAnuM nahIM, je davA ekane ApI te badhAne dIdhe rAkhavAnI, kAraNake je davA hoya te roga maTADe ja... AvuM koI sAro vaida kyAreya kare nahIM. e to dardI koNa che? bALa che? vRddha che? vagere joze ne pachI e mujaba davA Apaze. to ja e davA dhAtunuM sAmya karIne roga maTADanArI bane che. nahIMtara yuvAnane yogya sAruM paNa auSadha jo bALa vagerene ApavAmAM Ave to e emane guNakara nIvaDatuM nathI. A ja rIte, gItArtha gurubhagavaMte "bhagavAnanI vANI che ne ! e to karmarogane dUra karavAno upakAra ja karaze ema vicArI ADedhaDa dezanA ApavAnI hotI nathI. kintu zrotA jevo bALa, madhyama ke paMDita hoya tene anusarIne dezanA ApavI joIe. to ja e bhAvadhAtunuM sAmya karIne rAgadveSa vagere klezono nAza karanArI bane che. tethI ja madhyama vagere kakSAnA zrotAne yogya UMcI paNa dharmadezanA bALa vagere kakSAnA jIvone hitakara banatI nathI. mATe zrotA je kakSAno hoya te kakSAne anurUpa dezanA ApavI e yogya che. AmAM jo garabaDa karavAmAM Ave to zrotAne lAbha thato nathI eTaluM ja nahIM, uparathI geralAbha paNa thaI zake che. yathAsthAna dezanA ApavAmAM na Ave ane zrotAnI kakSAnuM ullaMghana karIne jo dezanA devAmAM Ave to buddhimAM apariNAma ke atipariNAmarUpa Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-6 47 aMdhApo cAle che, jenAthI zrotA unmArge ghasaDAI jAya che, mATe A rIte parasthAna dezanA devI e eka prakAranI kuzIlatA karavA jevuM che. je kuzIlatA sanmArgarUpa vRkSa mATe agnijvAlA samAna hoya che. eTale ke enAthI svayaM potAnA mATe ane anya zrotA mATe sanmArga naSTa thAya che, arthAt sanmArgathI dUra pheMkAI javAnuM thAya che. bALajIvane, bALayogya dezanA ApavI... madhyamane madhyamayogya dezanA ApavI... A badhuM yathAsthAna dezanA kahevAya che. ane AmAM garabaDa karIne, bALa vagere jIvone madhyama vagere yogya dezanA ApavI e parasthAna dezanA kahevAya che. AvI parasthAna dezanAthI zrotA vagerene mArgabheda - (mArga bhraSTatA) thAya che. ne tethI dezanAdAtAne paNa mithyAtvanI vRddhi thavArUpa moTuM nukazAna thAya che. mATe parasthAna dezanA e eka prakAranI kuzIlatArUpa che. prazna : buddhimAM apariNAma ke atipariNAmarUpa aMdhApo parasthAna dezanAthI pedA thAya che AvuM tame je kahyuM emAM apariNAma ke atipariNAma zuM che? uttara : bALa madhyama vagere jIvo kone kahevAya ? enuM vizleSaNa karyA pachI ApaNe A vicAraNA dRSTAnta sAthe karIzuM. prazna : sAruM. chatAM haju keTalAka prazno rahe che. vAcakapuMgava zrIumAsvAti mahArAje zrI tattvArthasUtranI prathama kArikAnA 29 mA zlokamAM kahyuM che ke - hitanI=dharmanI vAto sAMbhaLavAthI badhA ja zrotAone lAbha thAya ja evo niyama nathI. paNa vaktA jo upakAra karavAnI buddhithI bolatA hoya to emane to avazya lAbha thAya ja che. eTale, A vacanAnusAra to ema jaNAya che ke vaktA bhale ne bALa vagere jIvone madhyama vagere yogya dezanA Ape, paNa jo teo hitabuddhithI ApatA hoya ane Agamane aviruddhapaNe ApatA hoya to teone to avazya lAbha ja thavo joIe. jyAre tame to ema kaho cho ke bhalene hitabuddhithI vaktA kahetA hoya, paNa jo pa2sthAna dezanA detA hoya to enAthI zrotA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre ane vaktA baMnene nukazAna thAya che. eTale AmAM virodha kema nahIM ? vaLI zrotAnA manamAM kevA bhAvo rame che ? zrotAnI bALa madhyama vagere kaI bhUmikA che? A badhuM chabastha vaktA mATe jANavuM saheluM paNa kyAM che ? eTale upadezaka mahAtmA mATe to, zrotAnI bhUmikA kaI che e paMcAtamAM paDyA vagara anugrahabuddhithI Agamokta upadeza Apavo e ja lAbhakartA nathI ? uttara : vaida dardI para upakAra karI rahyo che AvuM kyAre kahevAya? ADedhaDa davA Ape to ke dardInuM zarIra joIne davA Ape to ? ema deza kALAdi joIne davA Ape to ke e vagara manaphAve tema davA Ape to? basa, A ja rIte upadezaka mahAtmA upakAra karI rahyA che AvuM kyAre kahevAya ? deza kALa zrotAnI bhUmikA vagerene anusarIne dezanA Ape to ja ne ! "mAre to upakAra karavo che. mAre to upakAra karavo che." basa ATaluM ja vicAre, ne deza-kALAdi kazuM na jue ene vaida nahIM, paNa UMTavaida kahevAya che. ene vaiduM karavAno vAstavika adhikAra hoto ja nathIema deza kALAdi tapAse nahIM, zrotAnI bhUmikA kaI che ? enI koI paravA kare nahIM. ne mAtra upakAra karavo che. upakAra karavo che. evI dhUna... AvA vaktAne vAstavika rIte dharmopadeza karavAno adhikAra ja nathI. vAcakaDuMgava zrIumAsvAti mahArAje dharmopadezakane niyamA lAbha thavAnI je vAta karI che te jeo kharekhara vaktA tarIke adhikArI che teo mATe, nahIM ke adhikArI vaktA mATe. vaLI emaNe "anugrahabuddhithI upadeza ApanArane ema to jaNAvyuM ja che. vAstavika anugrahabuddhimAM zrotAnI bhUmikA jovAnI vAta Ave ja. eTale A be vAtomAM koI asaMgati ke virodha jevuM nathI, e spaSTa che." prazna : haja eka prazna rahe che. zrI AcArAMgajI (sU.101) mAM jaNAvyuM che ke jevI rAjA vagere puNyazALI zrotAone dezanA ApavAnI hoya che evI ja nidhana vagere puNyahInane dezanA ApavAnI hoya che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 batrIzI-2, lekhAMka-6 arthAt zrotA badalAya eTale dezanA badalI nAkhavAnI evuM nahIM, badhAne ekasarakhI ja dezanA ApavAnI. AcArAMgajImAM AvuM kahyuM che ne tame to zrotA badalAya to dezanA badalI nAkhavAnI, ema kaho cho. AvuM kema ? uttaraH AcArAMgajImAM Aje kahyuM che te sAdhue dezanA nispRhapaNe ApavI joIe e vAtane jaNAvavA mATe kahyuM che. arthAt rAjA, maMtrI, zeThiyA vagere sAMbhaLanArA hoya to dharmopadeza AdarapUrvaka Ape, jethI vastra-pAtra sArI sArI bhikSA vagere prApta thAya.... nirdhana pAsethI to zuM maLavAnuM che ? ema vicArI ene dharmopadeza na Ape, athavA upekSAthI Ape. AvuM na thAya e mATe ATalo adhikAra che. eTale tucchane paNa dharmopadeza to eTalA ja premathI ne evI ja anugrahabuddhithI ApavAno che. vaLI enI pAsethI badalAmAM kAMI prApta karavAnI spRhA to hotI nathI. ema rAjA vagerene dharmopadeza detI vakhate paNa koI spRhA rAkhavAnI hotI nathI, Ama, dezanA ApavAmAM niHspRhatA, anugrahabuddhi, Adara vagere aMgenI samAnatA ja ahIM jaNAvI che, dezanAno viSaya vagere paNa samAna ja joIe evuM nahIM. zrImaMto zrotA tarIke hoya to dAnano upadeza jema apAya che tema zrotAo nidhana hoya to e ApavAno vizeSa matalaba zuM rahe? tyAre to saMtoSa-tapa-sAmAyika vagereno upadeza vadhAre sArthaka banI rahe. eTale ja AcArAMgajImAM tame kahelI vAta jyAM karI che enI pachI tarata ja "A zrotA puruSa koNa che ?" vagereno vicAra karavAnuM kahyuM che. ema zrInandIsUtra vageremAM paNa sabhA kevI che? eno viveka karavAnuM kahyuM che. vaLI, rAjA vagere zrotA bhadraka pariNAmI che? ke raudra pariNAmI che ? rAjA kayA AzayathI prazna pUche che? kono bhakta che? A badhuM vicArIne pachI dezanA ApavAnI tyAM kahI che. jo A badhuM jANavAmAM na Ave ne e vagara ja bolavAnuM thAya to kyAreka rAjA krodhe bharAIne haNI paNa nAkhe. AvA badhA doSa je darzAvavAmAM AvyA che te paNa zrotAnI bhUmikA joIne bolavuM... e ja vAtane nizcita kare che. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre bAkI zrI umAsvAti mahArAjanA ke AcArAMgajInA vacanane AgaLa karIne dharmopadeza mATe zrotAnI bhUmikA vagere jANavAnI koI jarUra nathI' evuM mAnIe to to zAstromAM zrotAonI sabhAnA guNadoSanuM je varNana karyuM che te paNa nirarthaka banI jAya. 50 mArA vacana sAvadya che ke niravadya ? deza-kALa-puruSa vagerene yogya che ke ayogya ? vagereno jeo vicAra karI zakatA nathI ane tema chatAM jeo jAtane paMDita mAnI upadeza ApavA besI jAya che teonA vacanamAM mithyAtvarUpa jhera evuM hoya che ke jevuM AzIviSa sarpanA mukhamAM paNa hotuM nathI. arthAt A mithyAtvarUpa jhera AzIviSa sarpanA jhera karatAM paNa vadhAre kAtila hoya che. te paNa eTalA mATe ke sarpanuM jhera to eka janmamAM mRtyu vagerenuM duHkha Ape che jyAre mithyAtvarUpa jhera to aneka janmonuM duHkha Ape che. prazna : paNa sarvajJa kathita zAstronA vacana ja e vaktA paNa jo kahe che to enAthI mithyAtvarUpa jhera kaI rIte phelAya ? :: uttara H parasthAnadezanA devAthI e jhera paNa phelAI zake che. jema ke amuka jIvo Ame kriyArUcivALA na hoya... kriyA kare...na kare... kare to paNa ochI-vattI kare... AvA jIvone kriyA rUci pragaTe evI dezanA ApavAnI hoya, paNa enA badale zAstronAM ja nizcaya pradhAna vacanonI dezanA Ape, 'kriyA to gauNa che, bhAva ja mukhya che. bhAvazUnya kriyAnI kiMmata nathI.' vagere kahevA mAMDe to e zrotAjIvo mokSa mATe kriyA bilakula nakAmI che' evo ja abhiprAya Ubho karIne jAya. A eka prakAranuM mithyAtva ja che ne ! ane je mithyAtva pedA kare, mithyAtvanuM poSaNa kare evA vacanone niravadya paNa zI rIte kahevAya ? mATe A vAta barAbara che ke jeo 'mArA vacana sAvadya che ke niravadya ?" vagere vicArI zakatA nathI teonA vacanamAM mithyAtva nAmanuM kAtila jhera hoya che. eTale ja zAstromAM kahyuM che ke 'sAvadyavacana kone kahevAya ? ane Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-6 51 niravadya vacana kone kahevAya ? A bheda jeo jANatA nathI teone to eka zabda paNa bolavAno adhikAra nathI, to dezanA ApavAnI to vAta ja kyAM ?" Ama, nakkI thayuM ke zrotA bALa-madhyama vagere kevo che ? e jANIne dezanA ApavI joIe. eTale have bALajIva kone kahevAya? vagere ApaNe vicAravuM joIe. jeo mAtra bAhya veza-dekhAvane ja mukhyatA ApanAra hoya che te jIvo bALa che. jeo vezane anurUpa AcaraNane mukhya karanArA hoya che teo madhyama che, ane jeo sarva prayatnapUrvaka zAstratattvonemULasiddhAntone mukhya karanAra hoya che teo paMDita che. bALajIva H mAtra gRhatyAga, sAdhuveza vagere jovA maLe eTale A jIvo e sAdhuvezadhArIne "guru" tarIke svIkArI le che, ane pachI emanA doravAyA doravAya paNa che. teonuM AcaraNa vezane anurUpa che ke nahIM? sAmAnya sajjanane ucita che ke nahIM? te te sAdhunA potAnA zAstramAM kahyA mujabanuM che ke nahIM ? AvuM kazuM jovAnI jarUra emane lAgatI ja hotI nathI. veza joI lIdho eTale bhayo bhayo... keTaluMya viruddha AcaraNa jovA maLatuM hoya. keTalAya ziSTo e sAme AMgaLI ciMdhaNuM karatA hoya, to paNa emanI eka ja vAta hoya. bhagavAnano veza che ne.... amAre jhukavAnuM... bApajI... bApajI.... karavAnuM... mAnasanmAna ApavAnuM ne emanI IcchAo pUrI karavAnI viparIta mAMgaNI kare to paNa "mahArAjane nA thoDI paDAya ? lAvI Apo." AvuM vicAre, paNa "AvI mAMgaNI karanAra sAdhu mahArAja hoya ja na zake Avo vicAra sudhdhAM karavAnI emanI bhUmikA ja hotI nathI. ne tethI evI viparIta cIja paNa lAvI Ape je sAmA vezadhArInuM patana paNa karAvI zake che. mATe bALajIvane asadAraMbhI kahyo che, e jANavuM. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre Azaya e che ke bALajIvane 'bALa' eTalA mATe kahyo che ke e mAtra vezane joI guru tarIkenA mAna-sanmAna sAmI vyaktine ApavA mAMDe che, je enA zithilAcAra-doSa vagerenuM poSaNa kare che. eTale asad AcaraNa vagere paNa e sAmA vezadhArInuM bane che, bALa jIvanuM potAnuM nahIM. tathA prasiddha vAta paNa evI che ke 'bALajIva sAmI vyaktinA mAtra vezane jue che, AcArane nahIM. tethI asad AcAra hoya to paNa ene 'guru' tarIke bALa jIva svIkArI le che.'' eTale AmAM bALajIvano potAno AcAra sad che ke asad che ? enI koI vAta nathI. chatAM, granthakAro Ama jaNAve che ke 'vezamAtrane jonAro jIva bALa hoya che, kAraNa ke e asad AraMbhavALo hoya che.' arthAt bALajIvane khudane asacaraNavALo jaNAve che.' AvuM zA mATe ? e have vicArIe 52 upadeza ApavA mATe zrotAnI bhUmikA je jovAnI hoya che emAM to mAtra 'bAhya dekhAvane jue te bALa' ATalI ja vyAkhyA mukhya che. paNa AvA jIvanI dRSTi - bhUmikA ja evI hoya che ke koIpaNa kSetramAM e hoya, e vezamAtrane ja pradhAna karato hoya che, vezamAtramAM ja yogyatA paryApta mAnato hoya che. pachI e vezane anurUpa AcAra kevo joIe? e bAbatanI ene koI kALajI hotI nathI, ane tethI e AcaraNamAM ghaNo zithila banI zake che-bane che. kAraNa ke anAdikAlIna saMskAro ene asad AcaraNamAM tANI jAya che. jema ke evo jIva polIsa bane to paNa polIsano Dresa paheravAthI, 'huM kaMIka sattAvALo banyo, bIjo guno Adare to ene aTakAvavAnI-sajA karavAnI mane sattA maLI' evo badho eno khyAla haze, paNa 'huM polIsa chuM to mAre to koI ja gunAhita pravRtti na karAya, mAre to badhA ja kAyadAonuM paripUrNa pAlana karavuM joIe... to ja huM sAco polIsa kahevAuM....' Avo ene koI khyAla hoto nathI. arthAt enI dRSTimAM polIsapaNuM polIsanI khAkhI vardImAM ja puruM thaI jAya che, amuka cokkasa prakAranA AcaraNanI koI jarUra Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-6 53 hotI nathI. eTale e svayaM lAMca levI-lokone trAsa ApI-dabaDAvI paisA paDAvavA... vagere asad AcAramAM paDaze. ema koIka bALajIva TheTha cAritrajIvanano svIkAra kare to paNa, jo grahaNa-Asevana zikSA dvArA e AgaLanI madhyama-paMDita avasthA na pAme to, e vezamAtrane pradhAna karanAro rahevAthI sAdhuvezamAM ja saMyamanI pUrNAhUti mAnanAro banI jaze. arthAt sAdhuveza maLI gayo eTale "saMsAramAM hatA tyAM sudhI khADAmAM hatA, have to ApaNo uddhAra thaI gayo Avo miththA saMtoSa mAnanAro bane che. "cAritra lIdhuM eTale kAMI kArya patI gayuM nathI, have to sAdhanAnI zarUAta thAya che.' ityAdi koI vicAra ene raheto nathI. "veza levA mAtrathI sAdhupaNuM AvI jatuM nathI, vezanI sAthe AcAra ane vicAranuM paNa yogya parivartana thAya to ja vAstavika sAdhupaNuM Ave" Avo khyAla AvavAnI enI bhUmikA ja hotI nathI. eTale saMyamajIvanane ucita AcAronA pAlananuM tathA aticAra-anAcAranA varjananuM ene mahattva rahetuM nathI. ane tethI anAdikAlIna saMskAravazAta, vezane anurUpa na hoya evA paNa aneka asad AcaraNomAM e sarakI paDe che. paNa jo e jIva "madhyama' hoya ke grahaNa-AsevanazikSA dvArA madhyama bane to vezamAtrane pradhAna karanAro raheto nathI, paNa, "mAruM AcaraNa kevuM che?" e jonAro paNa bane che. arthAt "mAruM AcaraNa AvuMAvuM hoya to ja huM sAdhu. mAtra veza paherI levAthI kAMI huM sAdhu banI jato nathI." AvI paNa enI dRSTi bane che. ne tethI e AcArapAlanane mahattva ApanAro banavAthI asaAcArothI bacI zake che. ane tethI madhyamaAcAravALo che. eTale ja jJAnIoe "madhyama' jIvane, bALajIvanI apekSAe madhyama AcAravALA kahyA che ane uttamajIvone uttama AcAravALA kahyA che. bALajIva mAtra vezane jonAro hovAthI je vezadhArImAM akSattavya Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . . .. . . .... pa4 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre zithilAcAra hoya tenI paNa tyAgI tarIke pUjA kare che, ane e dvArA e vezadhArInA asad AcaraNone protsAhana Ape che, ene vadhu zithila banAve che. bIjA paNa jeo haju AcaraNamAM zithila nathI banyA... paNa vicAramAM zithilatA pesI gaI che, tevAone paNa "kadAca bahArathI zithila AcAravALA banazuM to paNa vezanA kAraNe ApaNI mahattA rahevAnI ja che, mAna-sanmAna maLavAnA ja che AvI dharapatanA kAraNe zithila banavAmAM preraka bane che. paNa madhyama jIva zithilAcArIne pUjato nathI, mATe zithilAcArane vadhAravAmAM nimitta banato nathI, ema ja koIka manathI DhIluM paDI gayuM hoya to paNa "jo huM zithilAcArI banI jaIza to mArA mAna-sanmAna cAlyA jaze" AvA bhayathI zithilAcArathI dUra rahe che eTale ke zithilAcArane aTakAvavAmAM madhyamajIva nimitta banI zake che. AvA abhiprAyathI paNa, bALajIva asaAcaraNavALo ne madhyamajIva madhyama AcaraNavALo.. ema jJAnIoe kahyuM hoya evuM samajI zakAya che. abhavya jIvo Indra, anuttaradeva, zalAkApuruSa, nArada, zAsananA adhiSThAyaka deva-devI, lokAMtikadeva, paramAdhAmI deva, yugalika manuSya, vimAnanA svAmIdeva, zrI jinezvaranA mAtA, pitA, patnI, yugapradhAna AcArya vagere banatA nathI. zrI tIrthaMkara-gaNadhara ke kevalInA hAthe dIkSA pAmatA | nathI. zrI tIrthakaranuM sAMvatsarika dAna pAmatA nathI. samyakatva vagere labdhio pAmatA nathI. pRthvIkAya vageremAM jAya tyAre tIrthakaranI pratimA-14 ratnapaNuM vagere pAmatA nathI. teomAM vAstavika prabhubhakti, guNavAnapaNuM, sAdharmikavAtsalya, tapa vagere sAdhanA saMbhavatA nathI. -abhavyakulakanA AdhAre Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka gayA lekhamAM bALajIvanI vAta karI. je jIvo nirNaya karavA mATe mAtra vezane-bAhya dekhAvane ja nathI jotAM, paNa e vezane anurUpa vRtta=AcaraNa che ke nahIM e paNa vicAre che... arthAt anurUpa AcaraNa hoya to ja dharmanI-gurupaNAnI vidyamAnatA mAne che teo madhyama che. zAstra vacanonA aidaMparyArthano (UMDA rahasyArthano) vicAra karIne je kArya thAya.... ema gaurava... lAghavano vicAra karIne (- zemAM lAbha vadhAre che ne zAmAM ocho che ? eno dIrghakAlIna pariNAma sudhIno vicAra karIne) je kArya thAya e atyuttama hoya ja. madhyamajIvo Avo vicAra karIne kArya karavAvALA hotA nathI, mATe emanuM AcaraNa uttama hotuM nathI. chatAM sUtra parathI uparachallo artha karI levAthI je vAto maLe ene anusarIne AcaraNa karavAvALA hoya che, sAva sUtrane neve mUkIne AcaraNa karavAvALA hotA nathI. mATe emanuM AcaraNa asad paNa hotuM nathI. eTale jaNAya che ke teo madhyama AcaraNavALA hoya che. jeo sarvaprayatnapUrvaka zAsratattvane-mULabhUta siddhAMtone tapAse che, (ema sAmA jIvanI AMtarika pariNatine tapAse che, mAtra veza ke bAhyavRtta para ja bharoso mUkI detA nathI) teo paMDita che, tAttvika dRSTie A jIvo ja jJAna-darzana-cAritra rUpa mArgane anusaranAra hoI utkRSTa AcAravALA hoya che. lokamAM paNa jovA maLe che ke bALaka mAtra caLakATane joIne AkarSAI jAya che. ane tethI vadhu caLakATavALA ImITezanane pakaDe che, sAcA ratnane choDI de che. madhyamabuddhivALo thayelo mANasa bhegI ratnanI kiMmata, vajana, nirmaLatA vagere paNa jue che. jyAre kuzaLa pArakhuM Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre UMDANamAM utarI enA lakSaNone... guNa-doSane paNa tapAse che. AjanI bhASAmAM kahIe to mAtra pekiMga joIne mAlane levA jevo mAnI lenAro 'bALa' che... pekiMga kholIne, aMdara mAla sAro dekhAya to ja levA jevo... evuM mAnanAro 'madhyama' che. ane mAla paNa suMdara dekhAya eTalA mAtrathI ja levA jevo nahIM, paNa e potAnuM prayojana sAravAmAM kevuM sAmarthya dharAve che ? e paNa jonAro paMDita che. 56 vartamAnamAM paNa traNe kakSAnA jIvo jovA maLatA ja hoya che ne! jemanA akSantavya zithila AcaraNo khUba jAhera thaI gayA hoya.... are! najara sAme paNa AcarI rahyA hoya. chatAM mAtra sAdhuvezane joIne evA zithilAcArIne paNa pUjanArA-pUchanArA maLI ja rahe che ne. ne tethI e zithilAcArIo paNa bedhaDaka zithilAcAra sevatA rahe che. are kyAreka to uparathI enuM gaurava vyakta karatA hoya che. viSama evo paMcamakALa to che ja.... bIjAo paNa thoDA DhIlA paDyA hoya evA emAM joDAyA kare che... ne zithilAcAranI paNa paraMparA cAle che. madhyamajIvo bAhya cAritrane jonArA hoya che. tethI teo, eva zithilAcArInA Adara-bahumAna-bhakti vagere karatA nathI, ane tethI e rIte zithilAcArane protsAhana ApatA nathI,ne ene vadhu zithilAcArI banAvavAmAM nimitta banatA nathI. mATe madhyamajIvo, bALajIva jevA asacAravALA hotA nathI. tema chatAM, madhyamajIvo gaurava-lAghavano ke zAstronA rahasyArthano vicAra karI zakatA nathI.... utsarga-apavAdanA vibhAgane jANI zakatA nathI.... aMtaratattvane pArakhI zakatA nathI.... eTale jemano bAhyaAcAra vadhAre kaDaka dekhAya teo vadhAre UMcA..... ne jemano bAhya koIka AcAra eTalo kaDaka na dekhAya teo nIcA..... AvA vibhAga karanAro hoya che. eTale kyAreka evA kAraNavazAt-utsarga apavAdano vicAra karI-gaurava Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-7 pa7 lAghavano nirNaya karI gItArtha mahAtmAo to apavAda sevana kare che. paNa e vakhate, Avo badho vicAra na karanArA ne tethI utsargane pakaDI rAkhanArA (pachI pAchaLathI bhale moTI virAdhanAmAM paDavAnuM thavAnuM hoya) mahAtmAo apavAda sevatA nathI. eTale mAtra utsarganI rucivALA A mahAtmAo karatAM madhyamajIvone pelA gItArtha mahAtmAo zithila bhAse che ne tethI emanA Adara-bhakti vagerethI teo vaMcita rahe che. ema, zAstromAM jemane prAyaH karIne abhinnagranthika kahyA che, evA paNa agItArthone A madhyama jIvo emano bAhya kaDaka AcAra joIne mahAnuM mAnanArA hoya che. Azaya e che ke gacchamAM ghaNA sAdhuo hoya, keTalAya vRddha hoya, to keTalAya bALasAdhu paNa hoya... koIka vaLI asahu(=asahiSNu) paNa hoya. A badhA kAraNe gacchamAM amuka amuka doSo lAgavAnI saMbhAvanA hoya che. koIka eka ke aneka agItArtha mahAtmAo "samudAyamAM to doSo lAge che. AvA nAnA nAnA doSo paNa na lAge evuM suMdara saMyama pALavA ApaNe gacchathI alaga thaI jaIe." evo vicAra karIne gacchathI alaga thaI jAya to emanAmAM vastutaH saMyama saMbhavatuM ja nathI, kAraNa ke jJAnIoe gItArtha mahAtmAomAM ane gItArthanI nizrAmAM rahelA (-gItArtha nizrita) mahAtmAomAM ja saMyama mAneluM che. eTale ke A jIvo asaMyamI hoya che. tema chatAM, bAhya dRSTie gacchavAsI sAdhuo karatAM vadhAre nirdoSa saMyama pALatA jovA maLe eTale madhyamajIvo emane mahAnuM mAnI le che. UMcA-udyatavihArI mAnI le che, ne gacchavAsI sAdhuo ke jeo vAstavika saMyamI che emane kadAca zithila paNa mAnI le to navAI nahIM. A ja rIte eka mahAtmAnI AMtarika pariNati khUba nirmaLa che.... viSaya-kaSAyathI para che..... AtmaprazaMsA-paranindA vagerethI dUra rahenArA che. paNa koIpaNa kAraNavazAt bAhya AcaraNamAM eTalA kaDaka nathI. bIjA mahAtmA nirdoSa gocarIno khUba Agraha-malamalina gAtra ne Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre malamalina vastra, saMyamanI pUMjavA-pramArjavAnI jayaNA vagerenI jhINI jhINI vAto ne kALajI....... AvuM badhuM bAhya AcaraNa khUba kaDaka jovA maLatuM hoya... paNa sAthe potAnA AvA AcaraNanuM abhimAna.... bIjA AcaraNamAM ATalA kaDaka na hoya emano tiraskAra.... emanI icchAabhiprAyathI jarAka paNa ochuM-vatu ke AvuM-pAchuM thAya to bhAre akaLAmaNa ke mAna-sanmAna thoDA paNa ochA maLe to paNa e ja akaLAmaNa... AvuM badhuM AMtarika valaNa hoya to paNa madhyamajIvo A bIjA mahAtmAne ja uttama mAne che, suMdara AtmapariNati keLavelA prathama mahAtmAne nahIM. mahopAdhyAyazrI yazovijayajI mahArAje jJAnasAra aSTakamAM A vAta A rIte karI che. bhasmanA kezalocena vapu tamalena ca / mahAntaM bAhyadRg vetti citsAmrAjyena tattvavit / / artha : bhasmachatra zarIra, kezaloca, zarIra para jAmelo mela... A badhuM joIne ja bAhya dRSTivALo (madhyama) jIva sAmI vyaktine mahAnuM mAnI le che. jyAre tattvano jANakAra (paMDita) jIva cittasAmrAjya parathI (cittanI nirmaLatA parathI) mahAnatAno nirNaya kare che. sthAnakavAsI vagere je koI phAMTAo paDyA pachI ghaNA phelAyA.... emAM te te phAMTAnA prAraMbhika puruSa vagerenA (bhale zAstraviruddha hoya ne pariNAme nukazAnabharyA hoya evA paNa) kaDaka bAhya AcAra joIne emanA tarapha AkarSAI janArA madhyama jIvono hisso nAno sUno nathI. vartamAnamAM paNa AvuM keTaluMka jovA maLatuM hoya che. je zrAvakanA gharamAM lIMpaNa hoya.... kAMsAnA vAsaNa hoya.... kAnamAM buTIyA hoya.... e UMco ArAdhaka. ne bIjA evA UMcA ArAdhaka nahIM.... cha'rI pAlita saMgha vageremAM baLadagADAM hoya, peTrola-lAITano upayoga na hoya.... (soe so TakA ke lokanajaramAM Ave eTaluM AvazyakatA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-7 pa9 pUratuM?) e custa zAstrIya saMgha. (arthAt A na hoya te badhA azAstrIya. ne zAstrIyatAnA jorazorathI gANA gAvA pAchaLa Avo garbhitArtha jaNAvavAno Azaya paNa DokAyA vagere kema rahe?) zuM zAstrIyatA ATalAmAM ja samAI gaI che ? alabatta AmAM badhAnI niMdA karavAno ke TIkA-TIppaNa karavAno koI Azaya nathI. paNa A badhAmAM ja ArAdhanA ke zAstrIyatA jovI ne emAM AkarSAI javuM e madhyama jIvonuM lakSaNa che, paMDita jIvonuM nahIM. jo ke bALajIva to evA hoya che ke charInuM pAlana thatuM na hoya, ekAsaNA to nahIM. sAMje covihArano paNa khyAla raheto na hoya (sUryAsta bAda paNa rasoDuM cAlu) bhaThyAbhaDhyano eTalo viveka na hoya.. te paNa jarA bhapako bhArI hoya to... ahA ! ... zuM saMgha kADhyo ! zuM saMgha kADhyo ! vakhANa karatAM thAke ja nahIM. AvuM ja vyAkhyAna aMge che. thoDI vAchaTA hoya... jozIlI jabAna hoya... moTo avAja hoya... vyAsapITha ne sabhAkhaMDano zaNagAra bhapakAdAra hoya. pAMca-daza rUpiyAnuM saMghapUjana hoya. AhA hA.... zuM vyAkhyAna che... (pachI bhale ne emAM zAstranI koI vAta AvatI na hoya ke zAstrasaMlagna ciMtanasabhara koI vAta AvatI na hoya...) A bALajIvonI dRSTi che. vyAkhyAnamAM vacce vacce zAstravacano TAMkyA kare... "zAstrapATha Apo... zAstra vinA koI vAta karavAnI nahIM." evuM bolyA kare. vaLI sAthe evA tarko ke dalIla-dAkhalAo ApyA kare. ne ATalA mAtrathI prabhAvita thaI javuM e madhyama jIvonuM lakSaNa che. je zAstravacana TAMkavAmAM Ave che e sandarbhavALuM che ke sandarbharahita ? zAstravacananuM je arthaghaTana karavAmAM Ave che te barAbara che ke nahIM? tarko je ApavAmAM AvI rahyA che te yogya tarka che ke kutarka che? kyAMya pUrvApara virodha thaI rahyo nathI ne? vyAkhyAna dvArA vikhavAda-saMkleza vadhI rahyA che ke zamI rahyA che? A badhuM kazuM vicAravuM nahIM-vicAravAnI kSamatA nahIM. mATe A paMDitajIvanuM nahIM, paNa madhyamajIvanuM lakSaNa che. ema AjakAla, kaMIka navuM kahetA rahevuM ne sAthe sAthe "Aja sudhInA vaktAo AvA rahasyArtha kADhI zakyA nathI, kADhI Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre zakatA nathI. huM ja apUrva rahasyArtho kADhuM chuM.' evo bhAva dhvanita karI zrotAone potAnA tarapha AkarSavA-potAnI kaMThI paherAvI devI. AvI phezana paNa vaktAomAM cAlu thaI che. eka, AvA ja kaMThI paherAvanArA vaktAnA vyAkhyAnanuM megejhInamAM chapAyeluM avataraNa vAMcavA maLeluM. emAM jaNAveluM ke - "rAtrI bhojana karanArA badhA narakamAM ja jAya' evuM huM to na kahuM... e AkhA avataraNamAM AvI aneka vAto sAthe... "evuM huM to na kahuM...." "evuM huM to na kahuM." A aMza vAraMvAra rIpITa thayeloAmAM manovijJAna samAyeluM hoya che. zrotAone paNa kazuM anucita na lAge e rIte eka anucita mAnyatA emanA manamAM ghaDAvA lAge che. e kaI rIte? A rIte chevaTe narakagamana paNa pariNAmone AdhIna hoya che. bIjA badhAM paribaLo judA prakAranA hoya to rAtrI bhojana karavA chatAM narakagamana na paNa thAya" AvuM anya vaktAo paNa mAnatA ja hoya che ne kahetA ja hoya che. eTale "rAtrIbhojana karanArA badhA narakamAM ja jAya." AvI badhI ekAntavALI vAto bIjA paNa kayA vaktAo kahetA hoya che ? zAstrArthanA thoDA paNa jANakAra hoya evA to koI vaktA AvuM kahe ja nahIM, ne kahetA ja nathI. paNa "evuM huM to na kahuM AvA vAraMvAranA zabdo, zrotAnA manamAM evI pratIti karAve che ke bIjA vaktAo AvuM kahetA haze. "ekAntavALI A vAta sAcI to nathI ja evuM e kaMThI baMdhAvavAvALA vaktAe barAbara samajAvelI hoya che. eTale jANe-ajANe paNa zrotAnA dilamAM evI mAnyatA AkAra levA mAMDe che ke bIjA mahAtmAo AvI khoTI vAto kare che... teo zAstranA sAcA rahasyArtha jANatA nathI ne kahetA nathI. A vaktA mahAtmA ja sAcA rahasyArtho jANe che ne kahe che. eTale jo ApaNe zAstronA sAcA rahasyArtha jANavA hoya to AmanA ja vyAkhyAna sAMbhaLavA, bIjA vaktAonA nahIM, basa kaMThI baMdhAI gaI. AvA kaMThI bAMdhanArA zrotAone paNa madhyamajIvomAM samajI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-7 zakAya, kAraNa ke vaktAnA kaMThI baMdhAvavAnA aMdaranA abhiprAyane teo pakaDI zakatA nathI. temaja sAva navI ja lAge evI raju karAtI vAtomAM rahelA kutarka vagerenA aMzone teo pakaDI zakatA nathI. AvA vaktAnuM AkarSaNa thaI gayA pachI, je vaktAo zAstrIya vAtone yathArtha rIte raju karI rahyA hoya.. emanA pravacananA zravaNathI A zrotAo vaMcita rahe che. ema sAcuM kahenArAone khoTuM kahenArA mAnI besatA hoya che. kaMThI baMdhAvanAra vaktAnA AMdhaLA bhagata banI jatA hoya che, ne bIjAone paNa e mATe prerita karatA rahetA hoya che. mATe emanuM AcaraNa "uttama zI rIte banI zake ? paMDita jIva : bALa ane madhyama jIvonI bhUmikA joI. have paMDita jIvano vicAra karIe. jeo zAstravacanonA aidaMparyArtha (-UMDA rahasyArtha) sudhI pahoMcanAra hoya che, jeo dIrghakAlIna pariNAma sudhI najara doDAvIne gaurava-lAghavano (-lAbha-nukazAnano) vicAra karanAra hoya che teo paMDitajIva che. AmAM aidaMparyartha e zuM che? e jANavA mATe padArtha, vAkyartha ane mahAvAkyarthane paNa jANavA paDe. Azaya e che ke sUripuraMdarazrI haribhadrasUri mahArAje upadezapadamAM ane mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje upadezarahasyamAM padArtha, vAkyArtha, mahAvAkyArtha ane aidaMparyArthinuM nirUpaNa karyuM che. mANasa jIbhano upayoga karyA vagara mAtra IzArAthI kaMIka jaNAvavA mAMge to sAmI vyaktine keTalo bodha thAya ? ne jIbha dvArA spaSTa zabdoccAra kare to keTalo bodha thAya ? sUtra parathI thatA arthabodha mATe paNa AvuM ja thAya che. sUtramAM rahelA zabdono artha jaNAvavo e vyAkhyA kahevAya che. paNa jyAM sudhI vyAkhyA karavAmAM AvI hotI nathI. tyAM sudhI mAtra sUtra parathI aMgulI nirdeza vagerenI jema mAtra dizAsUcana ja thAya che. spaSTa arthabodha thato nathI. vyAkhyA e jIbha jevI che, spaSTa Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre arthabodha karAve che. chatAM A arthabodhamAM paNa taratamatA hoya che. A taratamatA padArtha vagerethI jaNAya che. A vAta ApaNe daSTAMtathI samajIe. zAstromAM "haMtavA no bhUA save' AvuM eka sUtra Ave che. A sUtrano yathAzruta artha jaNAvanAra vAkya e padArtha kahevAya che. sUtrano sIdhe sIdho je artha thato hoya te yathAzruta artha kahevAya che. eTale prastuta sUtra mATe "jenAthI koIpaNa jIvane pIDA pahoMce evI mana-vacana ke kAyAthI koIpaNa pravRtti karavI nahIM Avo artha jaNAvanAruM vyAkhyAvAkya e 'padArtha che. je zrotAnI buddhi thoDI paNa vyutpanna thayelI che, arthAt jJAnAvaraNano kSayopazama sAro che, e zrotAne AnuM padArtha vAkaya sAMbhaLavAthI, pUrve anya sUtranA padArtha vAkyo sAMbhaLavAthI je bodha thayelA hatA emAMnA, Ane saMlagna bodhanuM smaraNa thaI Ave che. eTale sAdhuone saMyamaraNArthe nadI utaravI vagerenAM zAstromAM je vidhAna maLe che enuM anusaMdhAna thavAthI manamAM saMdeha Ubho thAya che. jo koI paNa jIvane pIDA pahoMce evI pravRtti karavAnI nathI. to sAdhuone nadI zI rIte utarI zakAya ? kAraNa ke nadI utaravAmAM to aSkAya vagerenA jIvonI virAdhanA spaSTa che ja. eTale eka bAju sarvajIvonI dayAnI vAta ane bIjI bAju aplAya vagere jIvonI virAdhanA jemAM thAya evA anuSThAnanuM vidhAna.... A be vacce pUrvApara virodha hovAno saMdeha paDe ja. AvA saMdehane jaNAvanAra vAkya e vAkyartha che. Ane ja "cAlanA" paNa kahe che. kyAreka samajaNanI bhUmikA hovA chatAM zrotA ziSyane svayaM Avo saMdeha tarata na phure to vyAkhyAtA gurubhagavaMta svayaM AvI zaMkAne vyakta karatuM vyAkhyAvAkya kahe che, e jANavuM. je vyAkhyAvAkyathI Avo saMdeha dUra thaI jAya te vyAkhyAvAkyane mahAvAkyartha kahevAya che. AnuM bIjuM nAma pratyavasthAna paNa che. jema ke "haMtavA no bhUA sarve vagere vAkyamAM hiMsAno je niSedha che te Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 batrIzI-2, lekhAMka-7, avidhikRta hiMsAno niSedha che. arthAt saMyamaraNArthe nadI utaravI vagere zAstra vihita pravRtti sivAyanI pravRttimAM thatI hiMsAno niSedha che. eTale ke niSedha alagano che ne vidhAna alaga bAbatanuM che, mATe koI pUrvApara virodha nathI. vaLI, A rIte nadI utaravAnI hoya tyAre e zI rIte utaravI? eno vidhi paNa zAstromAM darzAvyo hoya che ke "eka paga pANImAM hoya tyAre bIjo paga AkAzamAM hoya. pachI bIjo paga pANImAM mUkavAmAM Ave tyAre prathama paga AkAzamAM addhara karavo..." vagere. A rIte vidhinuM pAlana karavAthI apUkAya vagere jIvonI jeTalI pIDAno parihAra zakya hoya (jeTalI pIDA TALI zakAya ema hoya) eTalI parapIDAno parihAra thAya che. eTale A aMzamAM parapIDAno parihAra karavo joIe" evA sUtranuM paNa pAlana thAya ja che. eTale, jeno parihAra azakya hoya evI azakya parihAravALI pIDA ja UbhI rahe che. emAM paNa chevaTe saMyamapAlana dvArA sarvajIvone abhayadAnanI udAtta bhAvanA hovAthI anubaMdhathI to ahiMsAnuM pAlana hoya ja che. paNa vidhipAlana karavAmAM pramAda karavAmAM Ave to, zakya parihAravALI pIDAno paNa parihAra thato nathI. vaLI A pIDA kAMI saMyamarakSArtha hotI nathI. eTale e pariNAme paNa ahiMsArUpa banatI nathI. mATe avazya vidhitatpara banavuM joIe... AvI badhI samajaNa ApatA vacanaprayogo e mahAvAkyartha che. A rIte mahAvAkyartha dvArA saMdehanuM samAdhAna ApavA chatAM manamAM zaMkA rahyA kare ke "bhale ne sAdhuo mATe nadI utaraNa ke zrAvako mATe jina maMdiranirmANa vagere zAstravihita hoya. paNa eTalA mAtrathI A pravRtti karatI vakhate koIpaNa jIvane pIDA pahoMce ja nahIM, evuM thoDuM che? apUkAya vagere jIvone pIDA pahoMce ja che. ane jo bIjA jIvone pIDA pahoMce che to anya AraMbha-samAraMbhanI kriyAnI jema A pravRttithI paNa ApaNA AtmAne nukazAna kema na thAya ? e adharmarUpa kema na Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre bane?" AvI koI ja zaMkA na rahe e mATe te te sUtranuM aidaMparya-tAtparya jaNAvanAro vacanaprayoga je karavAmAM Ave ke "AjJA dharme sAra" (arthAta dharmamAM sArabhUta-mahattva dharAvatI koI bAbata hoya to e jinAjJA che.) AvuM vAkya e aidaMparyArtha che. bALajIvono jJAnAvaraNano kSayopazama evo teja hoto nathI... mATe teo mAtra padArtha sudhI pahoMce che. Azaya e che ke "haMtavA no bhUA sarve' AvA sUtrano artha jyAre bALajIvo sAMbhaLe che tyAre koIpaNa jIvane pIDA pahoMcADavI nahIM.." ene teo dharma tarIke samaje che. pachI kALAntare jyAre teo jinamaMdiranirmANa, nadIutaraNa vagerene jaNAvanAra sUtrono yathAzruta artha sAMbhaLe che tyAre e jinamaMdira nirmANa vagerene e dharma tarIke svIkArI le che. vaLI A te te pravRttine "dharma tarIke svIkAravAmAM e je te pravRttinuM svarUpa nathI joto, arthAt "A pravRttimAM ahiMsA vaNAyelI che, mATe e suMdara svarUpavALI hovAthI dharmarUpa che.." "phalANA anuSThAnamAM viSayothI parogamukha thavAnuM che, mATe e dharmarUpa che..." AvuM badhuM e vicArato nathI, paNa "dharmazAstra' tarIke prasiddha zAstramAM AnuA karavAnuM kahyuM che... mATe e dharmarUpa che. athavA dharmaguru tarIke prasiddha vyakti kahI rahI che mATe e dharmarUpa che. A rIte e te te pravRttino dharma tarIke svIkAra kare che. A rIte jinamaMdiranirmANa vagereno dharmarUpe nirNaya karatI veLA, kSayopazama eTalo teja na hovAnA kAraNe, ene pUrve to sarva jIvonI ahiMsAne meM dharma tarIke jANelo che. ne have jemAM pRthvIkAya vagerenI virAdhanA che evA A jinamaMdiranirmANa vagerene dharma rUpe kahevAI rahyA che. to AvuM kevI rIte saMbhave? AvI zaMkA ene paDatI ja nathI. eTale ke e vAkyartha sudhI pahoMcato ja nathI. madhyamajIvano kSayopazama vadhAre vikaselo hovAthI e vAkyArtha sudhI pahoMce che. arthAt pUrvAparanuM anusaMdhAna thavAthI ene saMdeha paDI zake che. Azaya e che ke e vRttane= pravRttine jonAro hoya che. eTale Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-7 65 'koIne pIDA na karavI' evuM jANyA pachI e pravRttino paNa vicAra kare ja che. tethI jo e pRthvIkAya vagerene jIvo tarIke jANato hoya to ene zaMkA paDI zake che ke AmAM to anyajIvone pIDA pahoMcADavAnuM thAya che. eTale A pravRtti zI rIte karI zakAya? Ama madhyama jIva vAkyArtha sudhI pahoMcI zake che. paNa mahAvAkyArthane e pAmI zakato nathI. kAraNa ke e pravRttine ja mukhya karanAro hovAthI enI najaramAM hiMsAnuM ja mahattva vadhAre rahyA kare che. vaLI kSayopazama eTalo teja nathI ke jethI saMyamarakSA vagererUpa bhAvI adhika sArA phaLane e joI zake, ne tethI enuM mahattva AMkI nadI utaraNamAM paNa ArAdhanA mAnI zake. eTale, mahAvAkyArthane ja pAmI zakato na hovAthI aidaMparyArtha sudhI pahoMcavAnI to vAta ja rahetI nathI. mahAvAkyArtha ane aidaMparyArthane to paMDitajIva ja pAmI zake che... e zI rIte ? e have AgaLanA lekhamAM vicArIzuM. je nAma AkRti tathA saddavya ne zubhabhAvathI, pAvana ka2e traNa jagatane ugAravA durbhAvathI, sarvakALe sarvakSetre jehano mahimA vaLI, arihaMta te bhagavaMtanI upAsanA karuM laLI laLI. 1 mahAvIra! tAruM nAma mArI jIbhanuM gAyana bane, mahAvI2! tAruM biMba mArAM netranuM darzana bane, nayasAra ne marIci pramukha muja hRdayanuM maMthana bane, mahAvI2! prAtihArya tuja muja dhyAnanuM bhUSaNa bane. 2 bhuvanabhAnu! tuja nAma suMdara sAratuM muja kAryane, Adarza banatI tAharI mudrAo sAdhaka saMtane, cho devaloke deva to karajo sadA sAnnidhyane, nikSepa bodha prakAzanArA bhuvanabhAnu! namuM tane. 3 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka, paMDita jIva mahAvAkyArtha ane aiparyArtha sudhI pahoMcI zake che evuM gayA lekhamAM je kaheluM ene A lekhamAM vistArathI samajIe. paMDita jIva mAtra vRttane= pravRttine ja mahattva ApIne aTakI jato nathI. paNa enA bhAvI pariNAmane paNa mahattva Ape che. vaLI e sArI peThe jANato hoya che ke AtmAnuM hita ke ahitarUpa pariNAma e atIndriya padArtha che. ne atIndriya padArtho aMge zAstravacano parathI maLatuM mArgadarzana e ja zaraNa che. eTale pravRttinA vartamAna svarUpa karatAM paNa zAstromAM e pravRtti aMge zuM kahyuM che, ene e vadhAre mahattva Ape che. ane tethI zAstravihita pravRttimAM kadAca azakya parihAra rUpe hiMsA saMkaLAyelI hoya to paNa emAM hitakaratA hovI ene asaMgata bhAsatI nathI ane tethI pUrvAparavirodhane TALavA mATe "zAstravihita pravRtti sivAyanI pravRttimAM thatI hiMsAno ja "haMtavA no bhUA sarve AvA zAstravacanathI niSedha che. Avo mahAvAkyartha je kahevAmAM Ave che ene paMDita jIva svIkArI zake che. alabatta, "zAstravihita hovA mAtrathI jIvonI pIDA zuM TaLI jAya ? ne pIDA jo nathI TaLatI, to e dharmarUpI zI rIte bane ?" AvI zaMkA manamAM gholAyA karavI azakya nathI. paNa pachI, "jinAjJA dharme sAra:' Avo aidaMparyArtha jyAre sAMbhaLavA maLe tyAre e aidaMparyArthane samajavAnI ne svIkAravAnI bhUmikA hovAthI paMDita jIvanI zaMkA saMpUrNa rIte nirmULa thaI zake che. Azaya e che ke "ahiMsA paramo dharma A sthUla sUtra che. "AjJA paramo dharma" A sUkSma sUtra che. pravRtti dharmarUpa bane ke adharmarUpa bane enA AdhAra tarIke ahiMsA ke hiMsA kahevI e bhUla Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-8 67 vyavahAra che. arthAt jemAM ahiMsA jaLavAyelI hoya e dharma ane jemAM hiMsA saMkaLAyelI hoya te adharma... AvuM vibhAjana karavuM e bhUladaSTi che. jyAre, jemAM prabhunI AjJA rahelI hoya e dharma ane jemAM prabhunI AjJA virAdhAtI hoya e adharma.. AvuM vibhAjana e sUkSmadaSTi che. prazna : je pravRttimAM hiMsA rahelI hoya ane chatAM prabhunI AjJA paNa rahI hoya, to ene dharma kahevAnI ? ema, jemAM prabhunI AjJA paLAtI nathI, paNa hiMsA TALavAmAM AvI che, ene adharma kahevAnI ? uttara : hA. A vAtane davAnA dRSTAMtathI samajIe. dhRtamAyu: ane viSe prANahare. ema kahevAya che. arthAt ghI eka evo padArtha che ke jemAM jIvana TakAvavAno ane zakti bakSavAno guNa rahelo che. mATe "ghI e ja jIvana' ema kahevAya che. eTale ke jIvana mATeArogya mATe e eka uttama auSadha samAna che. enI sAme jhera e eka evo padArtha che je jIvanane zIdhra khatama karI nAkhe che. eTale ke jhera e jANe ke sAkSAt mota che, e ArogyanuM virodhI che. e mahAkupathya che. paNa koIka dardIne vaida ghI khAvAno spaSTa niSedha kare che. e dardI mATe ghI kAMI potAnuM svarUpa badalI nAkhatuM nathI. ghI to potAnA e ja guNadharmo dharAve ja che. chatAM e dardI mATe ghI Arogyaprada na banatAM Arogyahara ja bane che. ema evA koI dardIne vaida auSadha rUpe jhera Ape che ne e jhera enA mATe motanuM nahIM paNa jIvananuM kAraNa bane che, saMjIvanI auSadha banI jAya che. eTale, sAmAnyathI sarerAza mANaso mATe Arogyaprada hovAthI auSadharUpa kahevAtuM evuM paNa ghI vaide nA pADI hoya to nukazAnakartA ja bane che. ne sAmAnyathI Arogyane hAnikAraka hovAthI prANahara kahevAtuM evuM paNa jhera jo vaide levAnuM kahyuM hoya to lAbhakartA bane che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre A vAto parathI jaNAya che ke ghI ke jhera, lAbhakartA ke nukazAnakartA je bane che temAM enuM svarUpa je bhAga bhajave che enA karatAM paNa vaidanI saMmati ke niSedha ja vadhu mahattvano bhAga bhajave che. AvuM ja hiMsA ane ahiMsA mATe che. sAmAnyathI je je pravRttimAM hiMsA vaNayelI hoya te - te pravRtti AtmAne ghora nukazAnakartA hovAthI pAparUpa ja bane che, dharmarUpa banI zakatI nathI ja. mATe ja kahevAyuM che ke hiMsA nAma bhavet dharmo na bhUto na bhaviSyati, ane je je pravRttimAM hiMsA TALIne ahiMsA pALavAnI kALajI hoya che te te pravRtti sAmAnyathI AtmAne lAbhakartA ja banatI hoya che. mATe ahiMsA paramo dharma kahevAya che. tema chatAM AtmA mATe jeo vaidatulya che evA zrI jinezvara bhagavaMtoe ke saMvigna gItArtha gurubhagavaMtoe je pravRttine kartavya tarIke kahI hoya e pravRttimAM hiMsA rahI hoya to paNa e pravRtti AtmAne lAbhakartA ja bane che. ne jemAM ahiMsA rahI hovA chatAM prabhue niSedha karyo hoya to e pravRtti nukazAnakartA ja bane che. ane AvI vizeSa prakAranI pravRttio sivAyanI hiMsaka pravRttiono niSedha ne ahiMsA pracura pravRttionI saMmati prabhue paNa ApelI ja che. mATe te te pravRtti dharmarUpa bane ke adharmarUpa bane emAM paNa mahattvano bhAga (eno mukhya AdhAra) ahiMsA ke hiMsA na rahetAM prabhunI AjJA ke niSedha ja banI rahe che. mATe sUkSmadaSTie vicArIe to jaNAya che ke AjJA dharme sAraH eTale jinamaMdira nirmANa, nadIutaraNa, loca vageremAM jIvone pIDA pahoMcatI hovA chatAM e zAstravihita hovAthI (emAM prabhunI AjJA hovAthI) dharmarUpa bane ja che, e niHzaMka che. teja kSayopazama ane viziSTa prakAranI vicArazaktinA prabhAve paMDita jIvo A vAtane saMdehazUnya rIte samajI zake che ne svIkArI zake che. mATe granthakAre kahyuM che ke paMDita jIvo zAstranA aidaMparyArtha sudhI pahoMcanArA hoya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-8 che. "AjJA e ja dharmamAM sAra che' A ja badhA ja zAstrIyavidhAnono sAra che. A ja aidaMparyArthavAkya che. have A davAnA dRSTAntane jarA vadhAre UMDANathI vicArIe. carakasaMhitA vagere AyurvedanA cikitsAzAstromAM roga ane davAo vagerenuM varNana maLe che. emAM eka eka roga para aneka davAo darzAvI hoya che. ane eka - eka davAthI jemAM jemAM rAhata thAya tevA aneka rogo darzAvyA hoya che. paNa dardIe kaI davA levI ? eno nirNaya to vaida ja kare che. mAtra cikitsAzAstramAMthI vAMcIne je davAnA nAma mArA roga mATe ApyA hoya emAMnI koIpaNa davA huM laI lauM. AvuM jo dardI kare to e kAMI sAjo thaI zakato nathI. kema ? kAraNa ke cikitsAzAstramAM to traNe kALane najaramAM rAkhIne ane sAmAnyathI te te eka rogane ja najaramAM rAkhIne davAo sUcavI hoya che. arthAt cikitsAzAstra e cikitsA mATe thIyarI che. dardIno roga maTADavA davAno prayoga karavo e to prekTIkala che. e mATe ghaNI ghaNI bAbato vicAravAnI hoya che. jemake dardInI uMmara, dardInA zarIranuM baMdhAraNa, dardIno Arogya saMbaMdhI bhUtakALa, bhUtakALamAM thayelA rogo ne karelI davAo, enI vartamAnamAM paNa rahI gayelI asaro, vartamAnamAM vidyamAna hoya evA anya rogo, je davA ApavAnI hoya enI A roga para thanArI sArI-narasI asaro, e anya rogonI davAnI A roga para paDatI asaro, dardInA mAtApitAnA rogo... dardInA ghara-dukAna vagerenI AsapAsanuM vAtAvaraNa.. A badhAne najaramAM rAkhIne kaI davAno kaI mAtrAmAM upayoga karavo eno nirNaya karavAno hoya che. dardInI Avo nirNaya levAnI koI kSamatA hotI nathI. jANakAra-anubhavI-niHsvArtha vaida ja Avo badho yathAyogya vicAra karI zake che ane yogya davA vagere ApI zake che. AmAM evuM paNa banI zake che ke sAva viparIta jevuM jaNAtuM auSadha Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre paNa vaidane yogya lAgI jAya. vaidaka zAstramAM jeno niSedha karyo hoya evI cIja paNa vaidane aksIra davArUpa lAgI jAya ane enAthI viparIta, vaidakazAstramAM jenA khUba guNo gAyA hoya evI davA paNa vaidane 'sAva UlaTI paDaze' evI bhAse ne tethI vaida eno sadaMtara niSedha kare. DAhyo dardI zuM kare ? vaidakazAstramAM zuM kahyuM che (thIyarI) ? ene mahattva Ape ke vaida zuM kahe che (prekTIkala) ene mahattva Ape? spaSTa che ke vaidanI AzA ke je vaidakazAstranA prekTIkalarUpa che eno ja svIkAra karaze. AvuM ja AtmA mATe paNa che. AtmAne karmaroga vaLagelo che jenI davA rUpe dharma che. badhAM ja dharmazAstro A roganI cikitsA mATenAM vaidakazAstro jevA che jenA mULabhUta praNetA che zrItIrthaMkarabhagavaMto. A zAstromAM AtmA mATe lAbhakartA (upAdeyakalpya) je kAMI kahyuM che ne nukzAnakartA (heya-akalpya) je kAMI kahyuM che. A badhI jinAjJA e thIyarI che. saMvignagItArtha gurubhagavaMta vaidanA sthAne che. teo deza-kALa-vyakti-vyaktino bhUtakALaAsapAsanuM vAtAvaraNa saMghayaNa.. vagerene najaramAM rAkhIne kayA jIve kaI dharmasAdhanA kevI rIte - kyAre - keTalI mAtrAmAM karavI A badho nirNaya kare che. A gurvAzA che. e thIyarIrUpa jinAjJAnA prekTIkala svarUpa che. kyAreka evuM paNa bane ke zAstromAM jeno niSedha hoya evuM paNa kaMIka karavAnuM gurubhagavaMta kahe ne kyAreka kalpsane paNa saMvigna gItArtha (vaida)akalpya kahI de. zrI prazamaratizAstra (145)mAM kahyuM ja che ke- piMDa, zayyA, vastra, pAtra ke auSadha vagere kaMIka zuddha-kalpya vastu paNa (amuka paristhitimAM) akalpya banI jAya che ane akalpya vastu paNa kalpya banI jAya che. AvA avasare sAdhaka jIva zAstra vacanarUpa jinAjJAne nahIM paNa gurvajJAne ja anusare che. Ano artha spaSTa che ke jinAjJA karatAM paNa gurvAjJA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-8 71 baLavAna che ne tethI AzA dharme sAraH je kahevAya che temAM gurvAzA dharme sAraH evo artha jANavo joIe. alabata, vaida jyAre vaidakazAstranAM vacano karatAM bhinna prakAranI salAha Ape che tyAre, sthUladRSTie virodha hovA chatAM, sUkSmadRSTierahasyArtharUpe vaidakazAstrane anusaranArI ja e salAha hoya che, kAraNa ke vaidakazAstranA vacanonA parizIlana ne enI ajamAyazanA anubhavathI potAnI je parikarmita prajJA (buddhi) thayelI hoya che ene anusarIne ja e salAha ApatA hoya che. ema, sadguru paNa jinavacanonA rizIlana ane amalIkaraNa vagere dvArA potAnI je mArgAnusArI prajJA ghaDAyelI hoya che ene anusarIne ja sAdhakane mArgadarzana ApatA hoya che je gurvAzA kahevAya che. eTale bAhya dRSTie kadAca gurvAzA jinAjJA karatAM viparIta dekhAtI hoya to paNa aidaMparyArtha rUpe to jinAjJA emAM saMkaLAyelI ja hoya che. Ane e rIte paNa kahI zakAya ke jinAjJA ja gurvAzArUpe pariNamelI hoya che. jinavacanonA AvA aidaMparyArtha sudhI pahoMcavAnI kSamatA paMDitajIvanI ja hoya che. ane eTale e ja anuSThAnanI suMdaratA karatAM paNa emAM AjJA bhaLelI che ke nahIM ? ene ja mahattva ApanAro bane che, ne tethI vAstavika hita sAdhI zake che. paNa mAtra bALajIva ja nahIM, madhyama jIva paNa AvA aidaMparyArthane samajavAsvIkA2vAnI bhUmikAvALo hoto nathI. ene anuSThAnamAM tatkALa suMdaratA-ahiMsA-ArAdhanA jaNAtI hoya to pachI emAM AjJA na bhaLI hovAno koI vAMdho lAgato nathI. jemake, moTo samudAya hoya.. AcAryabhagavaMtanI najaramAM rahevAya e rIte badhA sAdhuo eka haoNlamAM besatA hoya. sAdhuo ghaNA tathA gRhasthonI avarajavara paNa rahetI hoya. enA kAraNe thoDo avAja svAdhyAyamAM vikSepa rahe paNa kharo. alabat jeNe keLavaNI karI hoya e to kolAhalanI = Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre vacamAM paNa mastIthI svAdhyAya karI zake. paNa evI keLavaNI ekAgratA na hoya ene vikSepa lAge.. ne enA badale pote eka alaga kamarAmAM bese to svAdhyAya zAMtithI khUba sArI rIte thavAno anubhava paNa hoya. 72 paNa A rIte ekalA besavAno jJAnIoe niSedha karyo che. emAM paNa AjakAla bharacaka vastInI vacamAM upAzraya hoya che. AsapAsanA gharomAM najara paDe to TI.vI. dekhAya. baheno vastra badalatA hoya ke sUtA hoya evAM paNa dRzya najara sAme Ave ke kyAMka gelerI vageremAM yuvatIo-chokarIo UbhI rahetI vagere paNa najaramAM Ave. ekAMta pote ja brahmacaryapAlana mATe khatarArUpa che. ne emAM AvuM kaMIka nimitta maLe eTale khataro ora vadhI jAya. jJAnIo to 'pANI pahelAM pALa' nItine vaLagelA hoya che. eTale mULathI ekAMtano ja niSedha kare che. prazna : paNa e to haoNlamAMthI paNa evA dRzya najare caDhavA saMbhavita hoya ja che ne ? uttara : saMbhavita to hoya. paNa AcAryabhagavaMta - bIjA mahAtmAonI upasthiti potAne chevaTe zarame paNa galata pravRtti karatAM roke che (arthAt najara nAkhavAthI roke che) ne tethI patanane avakAza raheto nathI. prazna : paNa jyAM najIkamAM AvA ghara vagere na hoya.. evA koI dRzyanI saMbhAvanA na hoya.. ne pote khUba ja sAvadha hoya tyAM to vAMdho nahIM ne ? uttara : basa ahIM ja paMDitajIva ne madhyamajIvamAM phera paDI jAya che. pote ekalA rUmamAM bese to svAdhyAya khUba sAro thAya che, ne jokhama koI jaNAtuM nathI, paNa 'rUmamAM ekalA besavuM nahIM' AvI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-8 73 jJAnIonI je AzA che eno bhaMga thAya che. bIjI bAju, A AjJAnuM pAlana karavA mATe haoNlamAM badhAnI sAthe besavAmAM Ave to svAdhyAya eTalo sAro thaI zakato nathI.. kone mahattva ApavuM ? AjJApAlanane ke sArA svAdhyAyane ? prazna : rUmamAM ekalA je besavuM che te, koI jotuM na hoya eTale icchA mujaba uMghI zakAya.. vagere zithilatAne poSavA mATe nahIM, paNa svAdhyAya sAro thAya e ja eka mAtra udAttabhAvanAthI.. vaLI, brahmacarya aMge kaMIka prazna pedA na thAya e prayojanathI prabhunI alaga kamarAmAM na besavAnI AjJA che, ne e prazna to AvA avasare kamarAmAM alaga besavA chatAM paNa saMbhavita che ja nahIM. to svAdhyAya vadhAre thAya e ja icchanIya kema nahIM ? uttara H madhyama jIvane ja Avo prazna UThe che. paMDita jIva to samajato ja hoya che ke jo AjJA nathI rahI, to anuSThAna game eTaluM suMdara hoya, e ArAdhanArUpa banI ja zakatuM nathI, ne tethI AtmAne hitakara paNa banatuM ja nathI. mATe AjJA mujaba vartavuM e ja zreyaskara che. prazna : paNa, svAdhyAya sAro thAya to bodha vizada thAya... alpakALamAM ghaNuM bhaNI-gaNIne taiyAra thaI zakAya to pachI bIjAone paNa bhaNAvI-gaNAvI ne taiyAra karI zakAya. pote paNa bodha vizada thavAthI pachI vadhAre sAru saMyama pALI zake. to A ja zreyaskara kema na kahevAya ? uttara : juo, ApaNI sAdhanA vItarAgatA meLavavA mATe che. (pachI kevaLajJAna ane mokSa to kramazaH maLI ja jAya che, e mATe vizeSa koI sAdhanA karavAnI hotI nathI.) vItarAgatA meLavavA mATe mohanIyakarmano kSaya karavo Avazyaka che. e kSaya karavA mATe mohanIyakarmano kSayopazama vadhAratA javuM e upAya che. (Ane ja Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre bIjI bhASAmAM kahIe to uttarottara rAga-dveSa vadhu ne vadhu ghaTADatA javuM e upAya che. eTale ja upAdhyAyajI zrI yazovijayajI mahArAje potAnA DhagalAbaMdha granthonA upasaMhAramAM kahyuM che ke - vadhAre zuM kahevuM ? jema jema rAga-dveSa zIghra vilaya pAmatA jAya tema tema pravartavuM e zrI jinezvarabhagavaMtonI AjJA che. arthAt rAga-dveSanI hAni karatA rahevuM e ja ApaNI sAdhanA che.) ApaNI vipula svAdhyAya, ghora tapazcaryA, viziSTa prakArano tyAga, saMyamajIvananI sUkSmakALajI - jayaNAvALI carcA... vagere koIpaNa ArAdhanA je ane jevo mohanIyano kSayopazama karAvI Ape che tenA karatAM kaiMka guNo adhika kSayopazama AjJAnuM pAlana karAvI Ape che. enAthI paNa AgaLa vadhIne kahIe to, bAhyadRSTie je ArAdhanArUpa lAge che tevA svAdhyAya vagere paNa jo, AjJApAlanapUrvaka nahIM, paNa AjJAnuM ullaMghana karIne thatA hoya to mohanIyano kSayopazama to karAvI zakatA nathI ja, paNa emAM raheluM AjJAnuM ullaMghana, u52thI mohanIyano baMdha karAve che - mohanIyane prabaLa banAve che. eTale, tame kaho cho evA svAdhyAyathI kadAca bodha vizada thAya to paNa e zreyaskara to banato nathI ja. prazna : Arya vayaM tulijjA lAhAkaMkhivva vANiyao.. (arthaH vANiyo jema paisA kamAvavAnI dRSTi hovAthI, keTalo kharca thaze ne sAme keTalI kamANI thaze eno hisAba mUkI je rIte kamANI vadhAre thAya e rIte vepAra kare che... ema sAdhake sAdhanA karavAnI hoya che.) AvA zAstravacanAnusA2e to prastutamAM AjJA ja AvA prakAranI na hoI zake ? ke - Avo vizeSa prakAre svAdhyAyAdino lAbha thato hoya (ne brahmacaryane jokhama jevuM na hoya to) alaga kamarAmAM ekalA besavAnI paNa chUTa.. uttara : A Arya vayaM tulijjA... nyAye ja AvI chUTa Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-8 jJAnIo ApatA nathI, AmAM Aya=lAbha karatAM bhaya=nukazAna vadhAre che e vAtane paMDitajIvo saraLatAthI samajI zake che. te A rIte - jyAM alAyadI jagyA vagerenA kAraNe kadAca vijAtIya para dRSTi vagere doSa saMbhavatA nathI.. temaja ekalA besavA icchanAra sAdhu pote dRDhavratI hovAnA kAraNe brahmacaryavratane jokhama jevuM mAnatA nathI.. eTale e ekalA bese.. to pachI kALAntare anyatra sthAnamAM jyAM vijAtIya darzana vagere zakya hoya tyAM paNa e sAdhu vadhu paDatA AtmavizvAsamAM rahI ekalA besavA lalacAze ja. ne e ja eka moTo jugAra puravAra thaI zake. kyAreka evA dRDhavratI na hoya evA anya sAdhune paNa Ama ekalA besavAnI icchA thAya, paMcama kALa che, jIvo vakra ane jaDa che. eTale guru bhagavaMta emane ekalA besavAnI nA pADe to tarata sAmo prazna UThAve ke tame pelA mahAtmAne besavA do cho to mane kema nA pADo cho ? ane gurubhagavaMta jo kAraNa kahe ke - tuM brahmavratamAM evo dRDha nathI... vagere, to to e sAdhu hobAlo ja macAvI de ke 'huM pApa karavAno chuM ? tame khoTo Aropa mUko cho.. mArA para zaMkA karo cho..' vagere vagere... pachI guru bhagavaMta paNa nA pADI zake nahIM. ne kyAreka to guru bhagavaMtane pUchyA vinA ja e rIte besavAnuM cAlu karI de.. je enA saMyama mATe khUba moTuM jokhama banI zake che. pachI bIjA - trIjA vagere paNa besavA mAMDe.. ne ekalA besavuM nahIM A uttama maryAdAno lopa ja thaI jAya. - Ama, nakkI thayuM ke alaga rUmamAM besavAthI svAdhyAya sAro thavo vagere tatkALa lAbha karatAM alaga rUmamAM ekalA besavAnI anavasthA (nukazAnakartA hovAnA kAraNe aniSTa evI paraMparA)cAle ane anekanA saMyama mATe jokhama UbhuM thAya e nukazAna anekagaNuM vadhAre che. paNa AvA nukazAna sudhI madhyamajIvanI dRSTi pahoMcatI nathI. ne tethI e to tatkALa lAbhakartA jaNAtuM AcaraNa (alaga 75 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre besavuM vagere) sevavA tatpara thaI jAya che. mATe pUrve jaNAvI gayA ke madhyama jIvonuM AcaraNa uttama hotuM nathI. paNa madhyama hoya che. AvuM aneka bAbatamAM bane che. jinAjJA AjIvana gurukulavAsanI che. paNa gurubhagavaMtanI sAthe to moTo gaccha hoya. emAM bALa-vRddha-glAna vagere paNa hoya. A badhA kAraNe amuka - amuka doSa lAgavAnI saMbhAvanA rahyA ja karatI hoya che. madhyamajIva AcaraNamAM sUkSma nirdoSatAnI pradhAnatAvALo hovAnA kAraNe A doSothI dubhAyA kare che. alabat zrI upadezamALA vagere zAstromAM gurukulavAsa choDIne ekAkI banI javAmAM kevA kevA moTA doSonI saMbhAvanA UbhI thAya che enuM varNana che ja. paNa e doSo tatkALa lAgatA jaNAtA nathI. ne gocarImAM nAnA-nAnA doSa lAgavA vagere doSo to rojiMdA anubhavAya che. nirdoSa gocarI vagere kaThora saMyamacaryA paNa AjJA mujabanI hoya to ja hitakara bane che AvA aidaMparyArthine e pAmelo hoto nathI. eTale "mAre to nirdoSa saMyama pALavuM che. ne gacchamAM to nAnA-moTA doSa lAgyA ja kare che. eTale huM to have ekalo vicarIza ne nirdoSa saMyama pALIza' AvuM vicArIne e AjIvana - gurukulavAsanI AjJAno bhaMga karIne ekalavihArI banI jAya che. alabat bALajIva to sAdhuveza maLI gayo eTale bhayo bhayo.... AvuM mAnanAro hoya che. saMyamapAlanamAM nirdoSatAnI ene koI jarUra bhAsatI hotI nathI. mATe Dagale ne pagale niSkAraNa doSo lagADyA karato hoya che. mATe eno AcAra adhama hovo kahyo che. madhyamajIva bahArathI suMdara - nirdoSa AcaraNavALo hoya che, paNa emAM jinAjJA bhaLelI hotI nathI, mATe uttama nahIM, paNa madhyama AcaraNavALo kahevAya che. paMDitajIva to "AjJA dharme sAra:' A aidaMparyArthane ja sarvatra mahattva Apato hovAthI jinAjJA mujaba ja AcaraNa karanAro hoya che, te mATe uttama AcAravALo hoya che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka paMDitajIva aidaMparyArtha sudhI pahoMcanAra hoya che e vAta gayA lekhamAM joI. have paMDitajIva gauravalAghavano vicAra karanArA hoya che e vAtane samajIe. zaMkhezvarajI mahAtIrtha. vaizAkhanI dhomadhakhatI dharA. lU sAthe phUMkAtA vAyarA. mahAtmAo vihAra karIne yAtrArthe padhAryA. eka mahAtmAnI bhAvanA ullasita thaI... ama karavo che ne te paNa covihAra. vaDiloe covihAranI nA pADI. tivihAra karo. paNa eka ja dhUna... dAdA maLyA che ne covihAra aTTama ja karuM. chevaTe eka-eka covihAra upavAsanuM paccakakhANa levAnuM vaDiloe sUcana karyuM. paNa mahAtmA tapasvI hatA. aThThama to ramata vAtamAM karuM chuM.. zuM vAMdho AvavAno che? Agraha karIne paNa covihAra aTTamanuM ja paccaSmANa karyuM, ne pariNAma to vaDilone jenI AzaMkA hatI e ja AvyuM. zarIramAM pANI ja na rahyuM. tAbaDatoba vAhana dvArA TrITamenTa mATe amadAvAda lAvavA paDyA. vadhAre ArAdhanAnI hoMza to sArI vAta che. paNa gaurava-lAghavano vicAra na hoya to, kalpanA paNa na hoya evI virAdhanAmAM paDavAnI nobata AvI zake che. ema, evI koI paristhiti nirmANa thAya to utsarga pakaDI rAkhavAmAM pAchaLathI vadhAre apavAdo sevavAnI jarUra UbhI thAya. enA karatAM avasarane parakhIne pahelethI ja yogya apavAda apanAvI lIdho hoya to TUke kAma patI jAya. paNa madhyamajIvane AvA gaurava-lAghavano vicAra karavAnI kSamatA hotI nathI. tathA autsargika AcaraNane ja e nirdoSa mAnanAro hoya che. "utsarga jema mokSamArga che ema evI paristhitimAM yathocita apavAda e paNa mokSamArga ja che. AvuM enI kalpanAmAM paNa AvI zakatuM nathI. apavAdane e unmArga ja mAnanAro Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre hoya che. ne tethI apavAda to sevAya ja nahIM. apavAda sevavAmAM Ave te ApaNI sAdhanA UbhI rahI ja na zake, "ApaNe sAdhanAthI bhraSTa thaI gayA" ema ja kahevAya. eTale jene sAdhanAnI lagana che evA madhyama jIvane sAdhanA mAtra ane mAtra utsargamAM ja dekhAtI hovAthI e utsargane pakaDI rAkhavAnA gADha AgrahavALo bane che. AnuM pariNAma e Ave che ke, je paristhitimAM utsargane jALavI rAkhavAnuM potAnuM gajuM ja nathI... game eTaluM sattva phorave ke kaSTa uThAvavAnI taiyArI rAkhe to paNa utsargamArga jALavI zakAya ema hoya ja nahIM. ne chatAM jALavavA jAya to evI muzkelImAM mUkAya ke jethI moTI virAdhanAmAM paDavAnI nobata Ave. AvI paristhiti UbhI thavA chatAM e utsargane ja pakaDI rAkhavAnI mathAmaNa kare che. paNa pakaDI rAkhI zakato nathI ne pariNAme moTI virAdhanamAM paDe ja che. paMDitajIva gaurava-lAghava vagereno vicAra karanAra hovAthI evI paristhitimAM Avazyaka hoya evo apavAda apanAvI, pAcho utsargamArga para AvI ja jAya che ne tethI enuM mokSamArga paranuM prayANa akhaMDa rahe che. jemake - sAdhuo mATe "egabhAM ca bhoyaNa' AvA zAstravacana dvArA nitya ekAsaNA karavAnuM vidhAna che. eka sAdhubhagavaMta saMvignagItArtha che - paMDitajIva che. bIjA eka sAdhubhagavaMta AcAracusta madhyamajIva che. trIjA eka sAdhubhagavaMta bALajIva che. traNe mahAtmAo rojiMdA ekAsaNA kare che. AmAMnA madhyamajIvakakSAnA sAdhubhagavaMtane AgaMtuka gaMbhIra bimArI AvI gaI. vaidyanI traNa TAIma davA levAnI ne traNa TAIma thoDo thoDo khorAka levAnI spaSTa sUcanA che. paNa utsargaruci hovAnA kAraNe ekAsaNAM choDyAM nahIM. pariNAma? bimArI lAMbI cAlI. vadhAre gaMbhIra banI. ne zarIra para evI tIvra asara mUkI ke jethI ekAsaNAM haMmeza mATe choDavA paDe. na choDe to prANa choDavA paDe. paMDitajIvane AvI bimArI AvavA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-9 79 para apavAda samajI thoDA divasa ekAsaNAM choDI dIdhA. kALajIpUrvaka davA lIdhI.. ne svastha thaIne pAchA ekAsaNAnA utsargamArge caDhI gayA. bALajIvane bimArI AvavA para gurubhagavaMte davA mATe thoDA divasa ekAsaNAM choDAvI navakArazI karAvI. svastha thaI gayA. paNa, "sAdhupaNAmAM roja ekAsaNAM karavA ja paDe evuM kAMI nahIM, navakArazI karIe to paNa cAle" evuM emanA manamAM ThasI gayuM. ne tethI rojiMdA ekAsaNAM chUTI gayA. manamAM Ave tyAre vagara kAraNe navakArazImAM paNa besI javA mAMDyA. gurubhagavaMte Takora karavA para kahyuM ke e vakhate tame ja navakArazI karAvI hatI. to have kema nA pADo cho ? "are ! paNa ApaNe sAdhue Ama navakArazI na karAya." to zuM e divasomAM huM sAdhu nahoto?" paNa e vakhate to bimArInuM kAraNa hatuM... tethI navakArazI cAle...' "nA, e vakhate cAle, to Aje paNa kema na cAle ? Ama, bALajIva, apavAdane paNa mArga mAnI le che. paNa kAraNa jovA vicAravAnI enI bhUmikA na hovAthI vagara kAraNe paNa apavAda sevI zakAya, ema mAnI le che. "niSkAraNa' ApavAdika AcaraNa e unmArga che evuM enI buddhimAM besatuM nathI. Ane atipariNAma kahe che. bimArI vagere rUpa evI koI vizeSa paristhitine najaramAM rAkhIne navakArazI karI zakAya. vagere rUpa je kAMI vidhAna karavAmAM Ave ene sArvadika mAnI levA. arthAt evI vizeSa prakAranI paristhiti na hoya to paNa te te (ApavAdika) AcaraNa AcarI zakAya evuM manamAM besI javuM e atipariNAma kahevAya che. A atipariNAma e eka prakArano aMdhApo che, kAraNa ke Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre 'sAdhue roja ekAsaNAM karavA joIe' vagere rUpa vAstavika mokSamArgane have bALajIvo joI zakatA nathI. eTale bALajIvo samakSa jyAre dezanA ApavAnI hoya tyAre utsargamArganI ja dezanA ApavI joIe jethI emanA manamAM ArAdhanA mArga tarIke enI ja pratiSThA thAya. ApavAdika AcaraNanI nahIM. tema chatAM, jo koI vyAkhyAnakAra bALajIvo samakSa ApavAdika vidhAnonI prarUpaNA karavA mAMDe to e parasthAna dezanA kahevAya che. AvI parasthAna dezanAthI bALajIvone atipariNAma thAya che, e ApaNe joI gayA.... mATe A batrIzInA prAraMbhamAM jaNAvAyeluM hatuM ke parasthAna dezanAthI buddhimAM apariNAma ke ati pariNAmarUpa aMdhApo thAya che. jevI prarUpaNAnI vAta che evI ja potAnI AcaraNAnI vAta paNa jANavI. 80 Azaya e che ke bALajIva mAtra bAhyadekhAva jonAro hoya che. dekhAvanI sAthe AcaraNane meLa khAya che ke nahIM ? eno vicAra karavAnI enI nathI kSamatA hotI ke nathI ene AvazyaktA bhAsatI hotI. eTale enI buddhimAM je vyaktinI dharmAtmA tarIke-ArAdhaka tarIke chApa UbhI thaI gaI e vyaktinA badhA AcaraNane e 'dharma' tarIke - 'ArAdhanA' tarIke mAnavA mAMDe che. ene ema ja thAya che ke dharmAtmAe AvuM AcaraNa karavuM joIe... eTale mAre jo dharmAtmA-ArAdhaka banavuM hoya to mAre paNa AvuM ja karavAnuM ema vicArI e paNa evuM AcaraNa cAlu karI de e saMbhavita che. Ame 'mahAjano yena gataH sa panthAH' kahevAyuM ja che ne.... A ja kAraNa che ke bALajIvo samakSa AcaraNa paNa samucita ja rAkhavuM - zithila AcaraNa karavuM nahIM - evuM jJAnIoe kahyuM che. madhyamajIva to AcaraNane mahattA ApanAro hoya che. AcaraNa samucita hoya, zAstrokta jhINI jhINI kALajIvALuM hoya to ja ene e ArAdhanA tarIke svIkAre che. ApavAdika AcaraNAne 'ArAdhanA' tarIke Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-9 svIkAravA enuM dila taiyAra ja thatuM nathI. kAraNa ke utsargamArganA nirUpaNanA zravaNa - ciMtana vagerethI eno Agraha emAM baMdhAI gayo hoya che. eTale haju ene pharIthI paNa utsarganA vidhAnonI ja dezanA ApavAmAM AvyA kare. e vidhAnothI jarA paNa AghApAchA kyAreya thavAya ja nahIM e vAta para bhAra apAyA kare to autsargika vidhAnono pakSapAta vadhu ne vadhu gADha thavAthI, ApavAdika AcaraNa atyaMta Avazyaka banyuM hoya evI paristhitimAM paNa apavAdanuM AcaraNa karavAno pariNAma ene pedA thaI ja zakato nathI. mATe A "apariNAma' kahevAya che. A paNa buddhino eka prakArano aMdhApo ja che, kAraNake apavAda mArgane e have joI zakato nathI. mATe AvA jIvone dezanA ApavAnI hoya tyAre jemAM ApavAdika vidhAno AvatA hoya evA zAstra vacanonI ApavI joIe, jethI "AvuM AcaraNa paNa prabhue kaheluM hovAthI mArgarUpa banI zake che, ema e zraddhA karato thAya. tethI AvI dezanA enA mATe svasthAna dezanA kahevAya che. AnA badale ene jo utsargamArgane ja dRDha kare evI dezanA ApyA karavAmAM Ave to e upara mujaba "apariNAma pedA karanAra hovAthI enA mATe parasthAna dezanArUpa banI jAya che. zaMkA - AgaLa A ja batrIzImAM AvavAnuM che ke madhyama jIvane samyagU IryAsamiti vagerenuM nirUpaNa karavuM joIe. to A to utsargamArganI ja vAto thaI. ne tame to ene parasthAna dezanA kahIne nakArI rahyA cho. eTale AmAM vAstavikatA zuM samajavI ? samAdhAna - madhyamajIvo be prakAranA hoya che. dharmamAM joDAIne sthira thaI gayelA, ane te sivAyanA.... AmAMthI jeo prathama prakAranA che emane meM upara jaNAvI che evI dezanA ApavAnI hoya che, kAraNake A jIvoe IryAsamiti vagere AcAronuM varNana pUrve sAMbhaLeluM ja che, emane e gameluM ja che ne tethI jIvanamAM paNa utArI ja dIdheluM che. eTale Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre have enuM varNana, emane dharmamAM joDavA - sthira karavA mATe jarUrI rahyuM nathI. paNa bIjA prakAranA jIvone dharmamAM joDavAnA che e mATe emanuM AkarSaNa pedA karavuM jarUrI che. jevI ruci hoya evI vAto AkarSaNa pedA kare e sahaja che. mATe enI ruci tapAsIne... ne eTale e madhyamajIva lAgavAthI ene IryAsamiti vagerenuM sUkSma nirUpaNa karavuM joIe. ene zrIjainazAsanamAM - zAstromAM jIvadayAnI kevI jhINI jhINI vAto varNavelI che e jaNAvavuM joIe... e sAMbhaLIne ene "ohoho... jIvadayAnI AvI nirUpama kALajI !' vagere rUpe ahobhAva jAge che ne tethI e dharmamAM joDAya che. A rIte dharmamAM joDAyA pachI, potAnI rucino viSaya hovAthI e sUkSma vidhi vidhAnonuM paNa kALajIpUrvaka pAlana karato rahe che jenAthI e badhA vidhAno ene AtmasAt thaI jAya che. te sAthe potAnI evI buddhinI bhUmikA hovAthI emAM ja ene ArAdhanA hovI bhAse che, emAM jarA paNa AvuM pAchuM AcaraNa ene "virAdhanA' rUpa ja lAge che. eTale have ene, jyAre paristhiti badalAya tyAre ja jo ApavAdika AcaraNanI vAta karavAmAM Ave, to enI bhUmikA eno ene svIkAra karavA detI nathI. tethI jyAM sudhI evI koI paristhiti nirmANa thaI nathI, tyAre ja ene A samajAvavuM joIe ke "jo sAmAnya paristhitimAM to AvI jhINI jhINI badhI kALajI joIe ja. emAM je kAMI garabaDa karIe e pramAda kahevAya... paNa paristhiti jo badalAya, to amuka prakArano pheraphAra paNa karavo paDe jethI bhaviSyamAM moTI virAdhanAmAM paDavuM na paDe." vagere. e pote sUkSma - sUkSmatara kALajInI rucivALo hovAthI, AvI vAtonuM "A zrotA cAlu paristhitimAM paNa DhIlAzavALo banI jaze" AvuM viparIta pariNAma AvatuM nathI. tathA AvA ApavAdika AcaraNanI prarUpaNa karanArA gItArtha mahAtmA paNa Ama to saMpUrNa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-9 83 vidhinuM pAlana karanArA hovA ja joIe, jethI zrotA madhyamajIvane emanI ApavAdika vAto sAMbhaLIne "A to potAnI zithilatAno bacAva karavA mATe A badhuM kahI rahyA che evuM na lAge. UlaTuM, ekabAju emanuM paNa saMpUrNa vidhipAlana jovA maLatuM hoya ne enA kAraNe emanA para ApaNAnI zraddhA sthira thayelI hoya) ane bIjI bAju ApavAdika vAto sAMbhaLavA maLatI hoya.. eTale zrotA madhyamajIvane thAya che ke paristhiti amuka prakAranI thAya to AvuM AcaraNa paNa zAstrokta haze. evA AcaraNamAM paNa ArAdhanA mArga Ubho rahI zake che. Ama, "apavAda paNa eka prakArano ArAdhanA mArga che' evI enI buddhi vyutpanna thavA mAMDe che. arthAt have e paNa paMDitajIva banavAnI bhUmikAmAM AvavA mAMDe che. je icchanIya lAbha che. prazna : tamArI A vAta to samajAya che ke madhyamajIvane navo dharmamAM joDavAno hoya tyAre utsargamArganI bhArapUrvaka prarUpaNA karavI joIe ane e joDAI jAya, sthira thaI jAya, pachI ene paNa paMDita banAvavA mATe ene apavAdamArgano paNa jANakAra banAvavo joIe. AnAthI e jIvane traNa lAbha thAya che. (1) e paMDita bane che (2) potAne evI koI paristhiti Ave to kAmacalAu apavAda sevIne pAcho utsargamArge caDhI zake che ne ArAdhanAne akhaMDa rAkhI zake che tathA (3) bIjA koI mahAtmA, evI paristhitivazAt apavAda sevatA hoya to e apavAda joyA chatAM emanA paranuM bahumAna have A madhyamajIva jALavI zake che. Ama, madhyamajIva mATe be prakAranI prarUpaNA thaI, to bALajIva mATe zuM? uttara : bALajIva mATe paNa be prakAranI prarUpaNA jANavI ja joIe. ene dharmamAM joDavAno prastAva hoya tyAre dharmanA jhINA jhINA vidhividhAnanI prarUpaNA karavAnI hotI nathI, kAraNa ke ene to bAhya Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre dekhAvamAM ja dharma hovAnI buddhi thaI jatI hovAthI AvA vidhividhAna Avazyaka bhAsatA hotA nathI ane tethI enI ruci pedA thaI hotI nathI. eTale ruci che nahIM. ne chatAM "dharma tarIke AvuM nirUpaNa karavAmAM Ave to A badhuM ene jhaMjhaTarUpa lAge che. ne tethI ahobhAva ke AkarSaNa thavAnI to vAta bAju para, ene kadAca abhAva ja thaI jAya, to navAI nahIM, eTale ene dharmamAM joDavAnI vAta to dUra ja rahI jAya che. dharmane dharma' tarIke svIkAravAno ane AcaravAno A pariNAma ja je ene thato nathI ene "apariNAma' kahevAya che. Ama, AvA jIva mATe A parasthAna dezanA bane che. pUrve madhyamajIvane je "apariNAma' kahyo hato enA karatAM A judo jANavo) AvA jIvane to dharmanuM bAhya skUla - suMdara svarUpa ane enA mahimAvaMtA AkarSaka phaLanuM varNana karavuM joIe. enAthI e dharma tarapha AkarSAya che, dharmamAM joDAya che. alabatta e bALajIva hovAthI dhUmadhAmavALo - ADaMbaravALo - bAhyasuMdara dekhAvavALo dharma ja Acare che. sUkSma vidhi vidhAna - jayaNA vagere Acarato nathI. chatAM, AvA paNa dharmamAM ene lAbha ja lAbha bhAsato hovAthI kramazaH e emAM sthira thAya che, daDha zraddhAvALo bane che. have ene bALamAMthI madhyama banAvavAnI bhUmikA sarjAyelI che. eTale ene madhyama banAvavAno udeza che. ne chatAM pUrve jevuM dharmanuM ADaMbaravALuM svarUpa varNaveluM hatuM, evuM ja varNavyA karavAmAM Ave, (ema, sUkSma vidhi jayaNA vagerenI chUTachATavALA ApavAdika vidhAnonuM varNana karyA karavAmAM Ave, to e emAM ja ArAdhanA mAnyA karanAro bane che... arthAt sUkSma vidhi - jayaNA vagaranA anuSThAnane paNa dharma tarIke svIkAranAro ne AcaranAro e banyo rahe che, sUkSma vidhi - jayaNA ene kyAreya Avazyaka lagatA nathI. A "atipariNAma che. pUrve bALajIvane je atipariNAma kahyo hato te ja A "atipariNAma che) tethI enA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-9 85 mATe A parasthAna dezanA rUpa bane che. A parasthAna dezanA TALIne ene svasthAna dezanA jo ApavI hoya to enI samakSa vidhi - jayaNA vagerenA pAlanapUrvaka e vidhi - jayaNAvALA loca, bhUmizayana, aneka prakArano tapa, bAvIza parISaha, upadhi alpa rAkhavI, pagarakhAM na paheravA, rAtre mAtra be ja praharanI alpanidrA, viziSTa kALajIvALI - doSa parihAravALI gocarIcaryA (ke je zrotAne Azcarya sAthe ahobhAva pedA kare che). dravya - kSetra - kALa - bhAva saMbaMdhI vividha abhigraho, vigaI tyAga, "eka ja dhAnyano upayoga karavo - bAkInA dhAnyano tyAga..." AvA badhA aneka prakAranA tyAgathI zobhatuM pAraNuM, mAsa kalpa vagerethI yukta navakalpI vihAra, kAussagna vagerenI sAdhanA.. AvA badhA bAhya AcAradharmano upadeza Apavo joIe. AvA upadezathI enI AvA dharmane svIkAravAnI kaMIka ruci pragaTe che. je ene "bALa" mAMthI "madhyama nI bhUmikA tarapha AgaLa laI jAya che pachI e "madhyama nI prAthamika bhUmikA pAme che. emAM e sthira thaI jAya pachI haju vadhAre sUkSmatAvALIgocarInA doSa TALavApUrvakanI bhikSAcaryA-Isamiti pAlana vagerenI dezanA ApavAnI hoya che jethI enI "madhyama' nI bhUmikA barAbara sthira-daDha thaI jAya che. TUMkamAM A svasthAna-parasthAna dezanAno Avo vibhAga thayo ke (1) bALajIvane dharmamAM joDavA - sthira karavAno prastAva hoya tyAre dharmanA bAhya ADaMbara - AkarSaNavALA svarUpanI ane emAM AkarSaka phaLonI dezanA e svasthAna dezanA, dharmanA kaDaka - kaThora AcAro - sUkSma vidhi vidhAno vagerenI dezanA e parasthAna dezanA, kAraNa ke enAthI ene apariNAma thAya che. (2) dharmamAM sthira thaI gayelA bALajIvane AgaLa vadhAravAno prastAva hoya tyAre mAtra ADaMbaravALA svarUpa vagerenI dezanA e parasthAna Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre dezanA, kAraNake enAthI ene atipariNAma thAya che. paNa dharmanA kaThora AcAro - vidhipAlana vagerenA bhAravALI dezanA e svasthAna dezanA. (3) madhyama jIvane dharmamAM joDavA - sthira karavAno prastAva hoya ke 'bALa' kakSAmAMthI 'madhyama' kakSAmAM AvI rahelA jIvanI 'madhyama' kakSAne dRDha karavAno prastAva hoya tyAre mAtra bAhya ADaMbaravALA dharma svarUpanI dezanA... ke jemAM dharmanA kaThora AcAro ke jIvadayA vagerenI kevI sUkSma kALajI batAvavAmAM AvI che enI koI vAta hotI nathI... e enA mATe parasthAna dezanA, kAraNake pUrve jaNAvyuM che ema e dezanA ene dharmanuM AkarSaNa jagADI zakatI nathI (ke bALane madhyamanI kakSAno pariNAma jagADatI nathI...) arthAt 'apariNAma' thAya che. paNa ene sUkSmakALajIvALA anuSThAno vagere rUpa dharma kahevAmAM Ave to pUrve jaNAvyA mujaba enuM Avarjana thavAthI e dharmamAM joDAya che, mATe e svasthAna dezanA. (4) dharmamAM joDAyelA sthira thaI gayelA madhyama jIvane 'paMDita' nI kakSAmAM laI javAno prastAva hoya tyAre utsargamArganA sUkSma vidhividhAnonuM bhArapUrvaka nirUpaNa e enA mATe parasthAna dezanA, kAraNake enAthI ene 'kAraNe ApavAdika AcaraNa e paNa mArga che' Avo pariNAma jAgato nathI arthAt 'apariNAma' rUpa aMdhApo buddhimAM phelAya che. athavA utsargane AcaravAno pariNAma jyAM jarUrI nathI (apavAda yogya paristhitimAM) tyAM paNa ene utsarga AcaravAno ja pariNAma sphuryA kare che. eTale 'atipariNAma'' nAmano buddhino aMdhApo phelAya che. paNa AvA jIvane yogya rIte ApavAdika AcaraNanI paNa prarUpaNA karatA rahevAmAM Ave to e enA mATe svasthAna dezanA che, kAraNake enAthI enI buddhimAM apavAdanI paNa 'mArga' tarIke sthApanA thavAthI e utsarga - apavAda baMnenA vicAro karavAvALo bane che... arthAt e madhyamamAMthI 'paMDita' nI kakSAmAM Ave che. - Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-9 paMDita jIvane jyAre dezanA ApavAnI hoya tyAre jinavacanonuM prAdhAnya thAya evI dezanA ApavI joIe. arthAt "amuka kriyA karo to dharma.. ne amuka kriyA karo to adharma ke kriyA amuka rIte karo to dharma. anya rIte karo to dharma nahIM." AvI badhI rIte kriyAne mukhya karavAnI hotI nathI. kriyA kaI karo cho ke kaI rIte karo cho e gauNa che, zAstravacananI jemAM ArAdhanA thatI hoya ne je rIte ArAdhanA thatI hoya e dharma ane zAstravacananI jemAM - je rIte virAdhanA thatI hoya te adharma... kAraNake paraloka ane paraloka aMgenA badhA anuSThAno zAstravacanone AdhIna hoya che. AvI vAtothI paMDita jIvane dharmatattva pratye ahobhAva jAge che, kAraNake enI evI ruci hoya che. ne tethI e dharmamAM joDAya che. dharmamAM joDAyelA paMDita jIvane AvI dezanAthI jinAjJA pratye Adara pedA thAya che- pedA thayelo Adara vadhe che- dRDha thAya che. eTale, have koIpaNa anuSThAnane e kare tyAre bhagavad vacanonA anusaMdhAna - smaraNapUrvaka kare che ane prabhuvacanone barAbara anusarAya evA AdarapUrvaka kare che. AnA prabhAve paramAtmA, e sAdhakane hRdayastha thAya che, arthAt dhyAnamAM prabhuno sAkSAtkAra thAya che, Avo sAkSAtkAra thAya eTale samarasApatti thAya che ke je dhyAnanA prakRSTa phaLarUpa che. A aMgenI vadhu vAta have AgAmI aMkamAM joIzuM. Atmahitakara vAtone, zrotAnI kakSAne anusarIne, upakAra karavAnI buddhithI haMmezA upadeza karavo joIe, emAM potAne paDanArA zramane gaNakAravo na joIe. A AkhA vizvamAM mokSamArga sivAya bIjo koI vAstavika hitopadeza nathI. -tattvArthasUtrakArikA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka mAM 10 prabhunA vacananA bahumAna dvArA prabhu hRdayastha thAya che, ane prabhu hRdayastha thavA para samarasApatti = samApatti thAya che, je dhyAnanuM prakRSTa phaLa che, AvI je vAta gayA lekhAMkamAM chelle AvelI ene have barAbara samajIe. arihaMtanA dhyAne arihaMta banI jazo... ATha prAtihArya, coMtrIza atizaya, bAra guNa, pAMca kalyANaka.. vagere rUpa zrI arihaMta paramAtmAnA svarUpamAM potAnA upayogane kendrita karavAthI jema zrI arihaMtanuM dhyAna thAya che, ema prabhunA vacanomAM upayogane ekAgra karavAthI paNa prabhunuM dhyAna thAya che. A upayoga prabhumaya banelo hoya che. vaLI upayogavALo AtmA A upayogathI kAMI judo hoto nathI, abhinna hoya che. mATe, e AtmA paNa paramArthathI prabhumaya banI jAya che. Ama, paramAtma svarUpathI raMgAyelI (uparakta) AvI mananI eka vizeSa prakAranI avasthA ke je cokkasa prakAranA dhyAnarUpa che ke dhyAnanA phaLarUpa che tene samApatti kahevAya che. zrI yogazAstramAM kahyuM cheke tatha-tavaMganatA samapattiH | (artha ApaNo upayoga temAM = prabhumAM sthira thaI javo ke tenAthI = prabhunA svarUpathI raMgAI javo e samApatti che) "mArAmAM bhagavasvarUpa che, huM te ja chuM." AvA badhA dhyAnathI A samApatti ullekha pAme che. zrI SoDazakanA zloka naM. 2-10 mAM kahyuM che ke A samApatti e yogIpuruSanI mAtA che. Azaya e che ke samyakatva, dezavirati vagere guNone puruSa tarIke vicArIe to A guNapuruSo e yogI che. AvA guNapuruSarUpa yogIne samatApatti janma Ape che. arthAt te te avasthAne ucita (jemake samyakatvAbhimukha mithyAtvanI avasthAne ucita) prabhudhyAnanuM phaLa je Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 batrIzI-2, lekhAMka-10 samApatti hoya te samApattithI samyakatva vagere guNapuruSarUpa yogIno janma thAya che. AjJAno Adara ja mahattvano che e vAta bIjI paNa eka rIte jaNAya che. arthAt samyakatvAdi guNone lAvI ApanAra hovAthI to AjJAno Adara mahattvano che ja, e sivAya anya rIte paNa te mahattvano che. te A rIte - zAstromAM dharma anuSThAnanA prItianuSThAna, bhaktianuSThAna, vacanaanuSThAna ane asaMgaanuSThAna ema cAra prakAra batAvyA che. AmAMthI prastutamAM chellA be anuSThAnono vicAra karavAno che. karyuM anuSThAna kyAre karavuM ? kaI rIte karavuM ? vagere aMge zAstramAM je kahyuM hoya ene anusarIne karAtuM anuSThAna e vacanAnuSThAna che. arthAt zAstravacanonA anusaMdhAnapUrvaka A anuSThAna thatuM hoya che. e vAraMvAra karavAthI AtmAmAM evA saMskAra paDI jAya che ke have vacanone yAda karavAmAM na Ave to paNa zAstramAM je rIte anuSThAna karavAnuM kahyuM hoya e rIte sahaja rIte thayA kare che. jema pahelA daMDa dvArA cakrabhramaNa (cAkaDo pheravavAnuM) thAya che. paNa pachI dAMDo kADhI levA chatAM, cAkaDo ghumyA ja kare che, kAraNa ke daMDa dvArA thayelA cakrabhramaNathI cAkaDAmAM e rIte pharyA karavAnA saMskAra UbhA thaI gayA hoya che. ema pahelAM, zAstravacanone yAda karI karIne Agamokta rIte anuSThAna (=vacanAnuSThAna) karyuM. pharIthI e rIte bIjIvAra karyuM. trIjI vAra karyuM... Ama vAraMvAra karavAthI AtmAmAM evA saMskAra UbhA thaI jAya che. arthAt caMdanamAM jema gaMdha sAhajika hoya che ema AtmAmAM AvA saMskAranA prabhAve vacanAnuSThAna sAhajika banI jAya che. arthAt jyAre jyAre avasara Ave tyAre tyAre sahaja rIte te ja pravRtti thAya che ane te paNa je rIte AgamamAM kahI hoya e ja rIte thAya che. jemake eka Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre kadama paNa cAlavAnuM hoya to dRSTi patha para maMDAI ja jAya. te paNa dhuMsarI pramANa ja maMDAya.. vAto vagere na ja thAya... atyAra sudhI jina vacanonA baLe AvuM badhuM karavuM paDatuM hatuM.... have karavuM nathI paDatuM.. sahaja rIte thaI jAya che. A asaMgAnuSThAna che. A asaMgAnuSThAnane yogaviMzikAnI aDhAramI gAthAmAM "anAlaMbana yoga' tarIke jaNAvela che. vaLI e ja granthamAM, arUpI paramAtma svarUpa AlaMbananA kevalajJAna vagere guNonI samApattine anAlaMbana yoga tarIke jaNAvela che. eTale jaNAya che ke anAlaMbanayoga e asaMgAnuSThAna che ne e samApatti che. eTale krama A thayo ke AzAnA AdarathI vacanAnuSThAna. ane vacanAnuSThAnathI "samApatti' evA agharanAma vALuM asaMgAnuSThAna. mATe AjJAno Adara khUba mahattvano che e spaSTa che. tapa vagere je dharma anuSThAnamAM AjJAno Adara bhaLelo hoto nathI enuM AvuM prakRSTa phaLa maLatuM nathI. kAraNake emAM bhagavAnanA vacanone AgaLa karAtA na hovAthI bhagavAn hRdayastha thatA nathI. ne bhagavAn hRdayastha thatA nathI mATe samApatti thatI nathI. samApatti thatI nathI eno artha ja samyaktAdi guNapuruSa svarUpa yogInI mAtA hAjara na hovAthI samyakatvAdi guNono janma thato nathI ke asaMgAnuSThAna sarjAtuM nathI. ahIM e samajavA jevuM che ke zAstravacano parathI thato bodha zrutajJAna, cintAjJAna ane bhAvanAjJAna.... A traNa prakAre thaI zake che. (A traNenuM svarUpa AgaLa vicArIzuM). AmAMnA trIjA bhAvanAmaya jJAnamAM badhI ja kriyAo gauNa ne jinavacana ja mukhya bhAse che. AvA kathananA anusaMdhAnamAM granthakAre AjJAnA AdaranI vAta karI che. eTale prastutamAM je AjJAnA Adarane samApatti svarUpa prakRSTaphaLa lAvI ApanAra Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-10 91 tarIke kahyo che te bhAvanAmaya jJAna dvArA pragaTa thayelo AjJA Adara samajavAno che. eTale kyAreka 'zAstravacano ja amAre pramANa che, zAstra ja amArI AMkha che, ame to zAstrane ja anusarIe... zAstramAM zuM kahyuM che te jaNAvo...' AvuM badhuM vicAravA dvArA potAnI jAtane zAstrAnusArI mAnanArAo ane pracAravA dvArA potAnI jAtane zAstrAnusArI ghoSita karanArAo paNa jo A bhAvanAjJAnathI so gAu cheTe rahyA hoya to samApatti tarapha AgaLa vadhavAnI vAta to dUra rahI, kaMIka mithyA abhiniveza (gADhakadAgraha) nA kAraNe, mokSathI keTalAya dUra pheMkAI jatA hoya che, pachI bhale ne Dagale ne pagale mokSa mokSa karyA karatA hoya. bezaka, prabhuvacano pratye teono khUba Adara ahobhAva hovo te ne e Adara bhAvanA prabhAve ja prabhuvacanone najaramAM rAkhI teo saMsAra tyAga karI kaThora sAdhanAmaya jIvana jIve te, ne keTalAMya zAstronuM adhyayana kare te, ane A badhuM najaramAM rAkhIne 'ApaNane to prabhuvacanano ghaNo prema che' evI mAnyatAmAM rAcatA hoya te... A badhuM ja saMbhavita che. paNa bhAvanAjJAna pAmyA nathI eno prabhAva juo... AvI badhI emanI mAnyatAo mAtra bhramaNArUpa banI rahe che. te te zAstravacanano yathAzruta artha (padArtha, vAkyArtha vagere cAramAMno prathama padArtha) teo samajI zakatA hoya che. paNa e artha ja te te zAstravacanano saMpUrNa artha che evo kadAgraha emanI buddhimAM AkAra le che. eTale e sUtranA utsargapade nIkaLatA arthane teo jANatA hoya to apavAdarUpe nIkaLatA arthane jANatA hotA nathI. ema e sUtranA vyavahAranayAbhiprAye nIkaLatA arthane samajatA hoya to nizcayanayAbhiprAye nIkaLatA arthane samajatA nathI. jANatA na hoya tyAM sudhI to ThIka che, paNa kyAreka pote je jANatA hoya te ja saMpUrNa arthabodhasvarUpa che, A sivAya A sUtrano bIjo koI artha hoI ja na zake... Avo badho Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre abhiniveza baMdhAI jato hoya che je emane e sUtranA bIjA abhiprAya nIkaLatA arthane sAMbhaLavA - samajavA mATenI udAratAthI paNa vaMcita karI de che. parAbhiprAya mATe teone atyaMta asahiSNu banAve che... kyAreka jhanunI paNa banAvI de che. A badhuM ja, teone mokSamArgathI kyAMya dUra haDaselI devA mATe samartha hoya che. AgaLa trIjI batrIzImAM granthakAra gacchavAsa choDI janArA agItArthonI vAta karavAnA che. "gacchamAM moTo samudAya hovAthI nAnA moTA doSa lAgyA karatA hoya che. AvA doSathI DarIne ane utsarga pratipAdaka zAstravacanonA mAtra padArtharUpa bodhanA Agrahane vaza thaIne mAre to saMpUrNa nidorSa saMyama pALavuM che je gacchamAM rahIne saMbhavita nathI. mATe gacchane choDIne ekAkI banI jAuM.' AvA vicArapUrvaka gacchane choDI janArA sAdhuo atyaMta duSkara evI tapa-saMyamanI sAdhanA karatAM hovA chatAM anyadharmI tApasa vagerenI jema avrata hoya che." AvuM granthakAre je jaNAvyuM che temAM paNa AvuM ja kaMIka samajavuM jarUrI che. A jIvone paNa zAstravacananI khUba ruci hoya che. ne enA potAne beselA arthane (padArthabodhane) anusaravA mATe ja teo gaccha choDI gayA hoya che ne chatAM ArAdhaka banavAnA badale moTe bhAge virAdhaka ja banI jatA hoya che. eTale zAstravacano pratye Adara bahumAna hovA mAtrathI kAma saratuM nathI. bhAvanAmaya jJAna janya AjJA - Adara hovA joIe. ema, gacchamAM rahelA sAdhuo paNa jo bhAvanAmaya jJAna pAmavAnI tamannA dharAvatA na hoya, ne pote karelA arthano kadAgraha pakaDI letA hoya, to bAhyadRSTie AjJAruci hovA chatAM anyadharmI tApasa vagerenI jema abhinnagranthipaNuM ke vratazUnyapaNuM vagere nukazAna lamaNe jhIMkAya e asaMbhavita nathI. mATe sarva Atmahitecchuoe bhAvanAmayajJAna sudhI pahoMcavAno prayAsa karavo joIe, ne jyAM sudhI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 batrIzI-2, lekhAMka-10 e zakya na bane tyAM sudhI e jJAnane pAmelA gItArthagurunuM pAratanya svIkAravuM joIe e rahasya che. Ama, nizcita thayuM ke bhAvanAjJAnajanya AjJAAdara vinAnI kriyAnuM samApatti svarUpa prakRSTa phaLa maLatuM nathI, kAraNa ke emAM bhagavAnuM hRdayastha thatA hotA nathI. zaMkA - evI kriyA dvArA bhale prabhu hRdayastha na thAya... paNa evI kriyA karyA pachI bhagavAnanuM dhyAna dharavAthI bhagavAna hRdayastha thaI zake che ne tethI e prakRSTaphaLa prApta paNa thaI ja zake che ne ! samAdhAna - tamArI zaMkA barAbara nathI. kAraNake jinAjJAnA AdarapUrvaka kriyA thAya to vacanAnuSThAna ne kramazaH asaMga anuSThAna thavAno niyama che. jyAre, "Atmahita mATe jinAjJA ja mahattvanI che" Avo Adara jene pedA thayo nathI (pachI bhale ne kadAca anAdara na paNa hoya) evI vyakti Atmahita mATe je je kriyA kare che te dareka kriyA pachI avazya bhagavad dhyAna thAya ja (bhagavad dhyAna lAgI ja jAya) evo niyama nathI ke kyAreka evuM dhyAna lAgI jAya to avazya samApatti thAya ja evo paNa niyama nathI. kyAreka koIka jIva dhyAnanI tevI tIvratAne kAraNe e pAmI jAya to temAM paNa prabhuvacanano Adara sAkSAt nahIM to paraMparAe vyaktarUpe nahIM to avyaktarUpe hovAnI saMbhAvanA che ja. ne enA prabhAve ja asaMga anuSThAna saMbhavita bane che. mATe A rIte paNa AjJAno Adara ja mahAna che e ja sAbita thAya che. zaMkA - vyavahAranaya bAhya AcArane prAdhAnya Ape che. nizcayanaya dharmamAM AjJA sArabhUta che" vagere rUpe AjJAne mukhya kare che. dezanA ApavAnI hoya tyAre kevI ApavI ? e saMdarbhamAM tame bALajIvane bAhya AcAranI pradhAnatAvALI vyavahArapradhAna dezanA ApavAnuM jaNAvyuM. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre ema paMDita jIvane nizcayapradhAna dezanA ApavAnuM kahyuM. paNa A zI rIte yogya kahevAya ? kemake koIpaNa nayanA ekAntamAM mithyAtva che evuM zAstromAM kahyuM che. samAdhAnaH saMvigna gItArtha guru bhagavaMtano Azaya to e ja hoya che ke bALa vagere koIpaNa zrotAne syAdvAda - anekAntavAdathI gUMthAyelI vAtono bodha thAo, kAraNa ke emAM samyakatva che. paNa bALajIvanI buddhi ja evI hoya che ke sIdhe sIdhI e nizcayanayamAnya arthane svIkArI zakatI nathI. e ene paNa svIkArI zake e mATe enI parikarmaNA ( keLavaNI) karavI jarUrI hoya che. e parikarmaNA A vyavahAra pradhAna dezanAthI thAya che. mATe ene vyavahAranayamAnya vAtonI pradhAnatAvALI dezanA apAya che. paNa emAM nizcayanayamAnya vAtonuM khaMDana karavAno abhiprAya hoto nathI, paNa uparathI e vAtone paNa zrotA samajI - svIkArI zake evI bhUmikA UbhI karavAno ane evI bhUmikA UbhI thAya eTale enI paNa vAto karavAno pariNAma hoya che, mATe mithyAtva lAgI javAno doSa nathI. (jo AvuM badhuM na hoya to jarUra e doSa lAge). ziSyanI (zrotAnI) buddhine vikasita karavA mATe A rIte ekanayamAnya dezanA devI paNa kalpe che vagere vAto zrIsammati tarkaprakaraNa vagere granthomAM karI che. eTale AjJAAdaranuM mahattva darzAvatI ne tethI bhAvanAjJAna vagere sudhI pahoMcADatI evI paMDita prAyogya dezanA prakRSTaphaLanI prayojaka banatI hovAthI pradhAna che ja. paNa enI bhUmikA na hovAthI je rIte e bhUmikA ghaDAya e rIte bALa-madhyama jIvane vyavahAranaya pradhAna dezanA apAya che. e dezanAthI bALajIva dhIme dhIme madhyama bane che ane madhyamajIva dhIme dhIme paMDita bane che. prazna : ekanayamAnya dezanA devI paNa zAstrasaMmata che to kyAre Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 batrIzI-2, lekhAMka-10 kone kayA krame dezanA ApavI joIe ? uttara : sahu prathama zrotAnI jevI ruci hoya tene anukULa je naya hoya tenI dezanA ApavI. arthAt je jIva kriyAruci hoya enI samakSa prathama kriyAnI mahattA gAvI. je jIva prabhubhaktinI rucivALo hoya enI samakSa prabhubhaktino mahimA gAvo. ema taporuci, svAdhyAyarUci, vaiyAvaccaci vagere.... jIva samakSa tapa vagerenI mahattA gAvI. AnAthI zrotAne vaktA pratye AkarSaNa jAge che jenA prabhAve ene vaktA para kaMIka AsthA pedA thavAthI vaktAnI vAtane dhyAnathI sAMbhaLavA - vicAravA - samajavA ane svIkAravA e taiyAra thAya che. mATe to zrI upamitibhavaprapaMcI kathAmAM arthapremI jIvane arthakathAthI AkarSavo vagere vAto kahelI che. ATalI vAta karyA pachI gItArthaguru zrotAnI bhUmikA tapAse che. emAM gurune jo evuM pratIta thAya ke (1) zrotA potAnA para AsthAvALo banyo che ne tethI pote je kaheze ene sAMbhaLavA - svIkAravAnI taiyArIvALo thayo che, tathA (2) enI buddhi paNa have, bIjA nayanI vAtane samajavA jeTalI parikarmita thaI gaI che, to gItArtha vaktA e zrotAne bIjA nayanI paNa dezanA Ape che. je zrotAe eka paNa nayanI vAtane pradhAnarUpe jANI nathI ke thoDA Agraha sAthe pakaDI nathI evA zrotA mATe A vAta che. je zrotAe eka nayanI vAta pahelAM anya vaktA pAsethI jANI lIdhelI che ne eno kadAgraha nahIM, paNa kaMIka Agraha baMdhAyelo che tevA zrotAne bIjA nayanI dezanA ApavI joIe. alabat AmAM paNa zrotAne vaktA para vizvAsa Ubho thavo e pAyo to che ja. eTale e vizvAsa Ubho karavA mATe jarUra hoya to kadAca e zrotAe pahelethI jANelA nayanI vAta pahelAM kare. vaLI, e zrotAe je naya jANI lIdhelo che e nayanuM mukhyarUpe Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre khaMDana na hoya e rIte prathama naya dezanA Ape, kAraNa ke e nayane mAnya samajaNa paNa UbhI to rAkhavAnI ja che. te paNa eTalA mATe ke mahApuruSono koIpaNa prayAsa aprApta cIjanI prApti karAvanAro hovAnA kAraNe ja mahAna hoya che. e prApti paNa e rIte ja ISTa hoya che ke je rIte pUrvaprApta mAnyacIjano niSedha na thaI jato hoya. A vAtane laukika daSTAMtathI samajIe. cA banAvavA mATe dUdhapANInI sAthe cAnI pattI paNa joIe ne khAMDa paNa joIe. eTale zrotA A baMnenI AvazyakatA samajato thAya e vaktAnuM lakSya hoya e spaSTa che. have zrotA traNa prakAranA hoya che. (1) jenI pAse bemAMthI eke nathI. (2) cA mATe cAnI pattI joIe evuM jeNe jANeluM che ne tadanusAra cAnI pattI bhegI paNa karelI che evo mAnavI... ane (3) sAkaranI AvazyaktA jANIne sAkarane bhegI karelI hoya evI vyakti. AmAMnI prathama vyaktine to baMnenI AvazyakatA jaNAvavI jarUrI che ne chatAM, ene je sulabha hoya enI vAta prathama kare. enuM saMpAdana sahelAIthI thavAthI eno utsAha vadhe che. vaktA zraddheya bhAse che... ne tethI pachI bIjI cIja meLavavI kadAca kaThina hoya to paNa vaktAnA kahevA para e mATe e prayatazIla bane che. bIjI vyaktie cAnI pattI ekaThI karelI che. eTale enI upabRhaNA karIne ene Avarjita kare.... ane pachI khAMDanI AvazyakatAno upadeza kare. vaLI, "cAnI pattI hoya to ja cA thAya evuM vAraMvAra sAMbhaLyuM-vicAryuM hovAnA kAraNe "cAnI pattIthI ja cA thAya" Avo kadAgraha baMdhAI gayo hoya...ne enA kAraNe cAnI pattI bhegI karavAmAM ja macI paDyo hoya... to enA kadAgrahane dUra karavA enuM khaMDana paNa kare. "cAnI pattI to tArI pAse ghaNI che, chatAM cA banatI nathI. mATe cAnI pattI nakAmI che....." ema kahe arthAt cAnI pattInI mAtra Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-10 99 nirarthakatA=niSphaLatA kahe. ATaluM kahevA chatAM abhiniveza dUra na thato hoya, to, "cAnI pattI to cAmAM pratibaMdhaka che, kAraNa ke tAro badho paiso ne samaya emAM ja kharcAI jAya che eTale tuM sAkara meLavI zakato nathI ne cA banatI nathI) A rIte pattIne mAtra nakAmI ja nahIM, paNa pratibaMdhaka ( viparIta phaLavALI) paNa kahe. paNa A kahevAnI pAchaLa eno kadAgraha dUra karavAno ja mAtra abhiprAya hoya che, cAnI pattI kharekhara nakAmI che ke viparIta phaLavALI che, te mATe pheMkI devA jevI che evuM jaNAvavAno nahIM. trIjI vyaktie khAMDa bhegI karelI che ne enI ja AvazyakatA Aja sudhI jANelI che. to upadezaka enA khAMDa meLavavAnA prayAsanI upabRhaNA karIne ene Avarjita kare ne pachI pattInI AvazyakatAno upadeza kare. ene khAMDanI AvazyakatAno upadeza na kare ne mAtra pattInI AvazyakatA ja jaNAvyA kare to paNa cA banAvavAnuM abhISTa kArya thaI ja javAnuM che, kAraNa ke pattInI AvazyakatA to e jANe ja che ne tadanusAra e ene bhegI paNa karelI ja che. ane jo khAMDano kadAgraha baMdhAI gayo hoya to upara pattI mATe kahyuM che ema ene nakAmI ke pratibaMdhaka kahevA dvArA enuM khaMDana paNa kare. AvuM ja nizcaya-vyavahAra vagere nayo aMge jANavuM joIe. (1) je jIve dharma aMge A bemAMthI eka paNa nayanI vAtane jANI nathI ke AcaraNamAM utArI nathI evA (sAva navA) jIvane je sahelI hoya te vAta prathama karavI joIe. sAmAnyathI vyavahAranayane samajavo-pAmavo sahelo hoya che. mATe vyavahAranaya mAnya bAhya AcAra dharmanI dezanA prathama ApavI joIe. mATe ja kahyuM che ke "AcAraH prathama dharma prabhubhaktisupAtradAna vagere AcAra dharma dvArA AtmahitanA mArgamAM joDAIne pachI AgaLa vadhelA hoya evA seMkaDo deto zAstromAM maLe ja che. A rIte Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre vyavahAra mArgamAM joDAze eTale e bIjA prakArano jIva banaze. (2) je jIve vyavahAranaya mAnya AcAradharmanI ja khUba vAto sAMbhaLI che ne eTale emAM ja khUba macI paDyo che, paNa nizrayanaya mAnya vAto sAMbhaLI na hovAthI e ene jANI nathI ke enuM ene lakSya baMdhAyuM nathI. to evA jIvane e AcAramArgamAM je joDAyo che enI upabRhaNA karIne pachI mAtra nizcayanayanI vAto kare to paNa vastutaH e pramANadezanA ja banI rahe che. kAraNa ke vyavahAra to e jIvamAM rahyo ja che, have nizcaya umerAze eTale Atmahitano paripUrNa mArga enA hAthamAM AvI jAya che. vaLI jo AcAramArgano kadAgraha ene baMdhAI gayo hoya to e kadAgraha dUra karavAnA abhiprAyathI vyavahAramArgane niSphaLa ke viparIta phaLavALo kahevA dvArA dUSita paNa Therave. e dUSita Thare evA bhArapUrvaka nizcayanuM jorazorathI pratipAdana paNa kare. paNa enI pAchaLano Azaya vyavahArano kadAgraha dUra karavAno ne nizcayanI AvazyakatA prasthApita karavAno ja hoya, vyavahArane e jIva choDI ja de evo na hoya, kAraNa ke vyavahAra vinA paNa ArAdhanAno mArga paripUrNa thato ja nathI. eTale nizcayanayanI kahevAtI dezanA evI rIte jo apAtI hoya ke jethI zrotA vyavahAra mArgane choDI de, to e vastutaH nizcayanayanI dezanA nathI, paNa nizcayAbhAsanI dezanA che, e paNa jIvanuM ahita karanAra che. (3) AvuM ja nizcayanI ja vAto sAMbhaLI-jANI hovAthI enAthI ja raMgAI gayelA jIvane vyavahAranI dezanA ApavI vagere jANavuM. ane nizcayano kadAgraha baMdhAI gayo hoya to nizcayane niSphaLa ke viparIta phaLaka kahIne dUSita paNa Therave. Ama bALa vagere jIvone kevI dezanA ApavI? ane te dezanA eka-eka nayanA prAdhAnyavALI hovA chatAM kaI rIte hitakara bane che te ApaNe joyuM. have A ja vAtanuM zAstrIya dRSTAMta sAthenuM samarthana agyAramAM lekhAMkamAM ApaNe joIzuM. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka-eka nayanA prAdhAnyavALI lekhAMka dezanA paNa hitakara banatI hovAthI ApI zakAya che, e gayA lekhamAM ApaNe ka, 11 joyuM hatuM. have, A ja vAtanuM zAstrIya vAta dvArA granthakAra samarthana kare che. jeo nirdoSagocarI vagere AcArapAlanamAM custa hoya che tevA sAdhuo "saMvigna' kahevAya che. jeo AmAM DhIlA paDIne zithila AcAra sevatA hoya che teo pArthastha (pAsasthA) vagere kahevAya che. jeoe saMvigna sAdhuo pAsethI jANakArI meLavI hoya, jeo saMvigna sAdhuonA vizeSa paricayamAM AvelA hoya, AvA jIvo saMvignabhAvita kahevAya che. ema pArthasthAdinA paricayathI dharmanI jANakArI meLavelA jIvo lubdhaka dRSTAMta bhAvita jIvo kahevAya che. A jIvo bALa hoya che. vaLI A bALajIvo mugdha paNa hoya zake ke abhiniviSTa (kadAgrahavALA) paNa hoya zake. saMvignabhAvita jIvo bALa paNa hoya zake ke madhyama paNa hoya zake ke paMDita paNa hoya zake. ApaNe sahu prathama saMvignabhAvita bALajIvonI vAta karIe. sAmAnya niyama evo che ke pahelAM utsarga dekhADavo joIe. eTale pUrve je saMvigna mahAtmAo AvyA hatA temaNe A bALajIvone "sAdhuone zuddha bhikSA ja vahorAvAya" Avo utsargamArga dekhADyo hoya. paNa pachI apavAdamArga dekhADavAno avasara rahyo na hoya, athavA A bALajIvonI buddhi evI parikarmita thaI na hoya ke jethI apavAda mArgane teo koIpaNa jAtanA vipariNAma (=apariNAma ke atipariNAma) vinA samajI-svIkArI zake. eTale apavAda mArga e saMvigna sAdhuoe dekhADyo na hoya ne tethI A bALajIvone "sAdhuone zuddha bhikSA ja apAya' evo ekAnta (kadAgraha rUpe nahIM, paNa AgraharUpe) pakaDAI gayo hoya che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre vaLI, teono evo vizeSa prakArano jJAnAvaraNano kSayopazama na hovAthI dravya-kSetra vagerenI badhI paristhitio teone eka sarakhI ja bhAsatI hoya che. eTale dharakhama pheraphAra thaI gayo hoya evI paristhitinA bhedane paNa teo parakhI zakatA na hovAthI, vahorAvavI to zuddha ja vahorAvavI... azuddha gocarI to na ja vahorAvAya.AvI mAnyatAvALA ja rahe che. AvA jIvone, "avasare azuddha gocarI paNa vahorAvAya evA nayanI dezanA ApavI Avazyaka hoya che. chatAM zrI bRhatkalpamAM saMvignabhAvita gRhasthone paNa evA vizeSa prakAranA dravya, kSetra, kALa ane bhAvane choDIne zuddha piMDanI ja vAto karavAnI kahI che. AvuM zA mATe ? eTalA mATe ke zrotAne prathama to yathAruci dezanA ApIne potAnA pratye vizvAsavALo karavo e dareka vaktAnI pharaja che. eTale ja, pAsatthA vagere dvArA lubdhakardaSTAMta bhAvita (pUrve A lekhamALAmAM AvI gayuM che tema "mahArAja sAheba hA pADe ke nA pADe. ApaNe to pAchaLa paDIne paNa zuddha - azuddha kAMI paNa vahorAvavuM emAM ApaNane lAbha ja che" AvI vicAraNAvALA thayelA) gRhasthone "sAdhuone zuddha gocarI ja vahorAvAya' A vAta khabara hotI nathI. arthAt emanA mATe A ajJAtanaya che. ne tethI enI dezanA ApavI Avazyaka hoya che. chatAM, emane paNa pahelAM to sAdhubhagavaMtone supAtradAnano lAbha tamAre levo ja joIe... enAthI tamane khUba ja puNya baMdhAya che vagere vAto karIne potAnA para vizvAsa bese evI bhUmikA UbhI karavI ja joIe. nahIMtara potAnI mAnyatA karatAM alaga prakAranI vAta sAMbhaLavA maLavAthI, kAM to e vaktAnI satyavAtane paNa asatya mAnIne phagAvI ja deze... ne tethI ajJAtanayanI ene jANakArI ApavAno abhiprAya saphaLa nahIM thAya... ne kAM to e dvidhAmAM paDaze ke pUrve (pAsatthAo pAsethI) jANelI vAta sAcI ke Aje (saMvigno pAsethI) jANavA maLatI vAta sAcI? ne kadAca koI nirNaya nahIM thAya to azuddha bhikSAnA dAnathI paNa je Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-11 101 alpapApabaMdha-pracuranirjarAnuM phaLa meLavato hato te have meLavI nahIM zake, kAraNa ke supAtradAna ja dvidhAnA kAraNe baMdha karI deze. zrotAne svavacana para vizvAsa bese-ane beselo vizvAsa jaLavAI rahe evI paristhiti nirmANa karavI e AtmArthI dharmopadezakanuM eka bahu mahattvanuM kartavya che. Ane ja bIjI bhASAmAM kahIe to vaktAnI koI moTAmAM moTI mUDI hoya to e zrotAno potAnA parano vizvAsa che. Ane jarA paNa AMca na pahoMce e vaktAnuM sauthI paheluM ne sauthI vadhAre mahattvanuM kartavya che. emAM paNa jyAre eka nayane ja jANanAra ane zraddhA karanAra zrotAne anyAyanuM pradarzana karavAnuM hoya tyAre to e atyaMta Avazyaka banI jAya che. eTale ja jyAre dIrgha aTavImAMthI vihAra karavAno prasaMga Ave tyAre AcArya bhagavaMtanuM eka vizeSa kartavya jJAnIoe darzAveluM che. jaMgalamAM nirdoSa bhikSA maLavAnI saMbhAvanA nathI. vaLI lAMbA vihAro karavAnA che eTale bhikSA vinA cAle evuM paNa nathI. eTale apavAda pade yathAyogya azuddha bhikSAno upayoga karavAno paNa avasara Ave. ema bIjI vasati vagerenI bAbatomAM paNa apavAda sevavAno avasara Ave. navA sAdhuo tsargika vidhionuM paripUrNa pAlana kare emAM kyAreya paNa kAMI paNa garabaDa na kare e mATe atyAra sudhI utsarganuM ja bhArapUrvaka nirUpaNa karyu che. "gocarI to AvI rIte nirdoSa ja levAya... nAno paNa doSa lAgavA devAya nahIM. e lagADIe to prAyazcitta Ave." AvI badhI vAto vAraMvAra karI che ne e rIte emane nirdoSagocarInA kALajIvALA ane AgrahI paNa banAvyA che. A bAbatamAM teo thoDA paNa DhIlA na paDe e mATe "avasare azuddha gocarI paNa vahorI zakAya" AvI vAta Aja sudhImAM kyAreya karI nathI. eTale A agItArtho mAtra utsargane ja jANanAra ane sadahanAra che. tethI jaMgalamAM Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre avasara Avye apavAda pade azuddha gocarI vahoravAno prasaMga Ave tyAre paNa utsargane ja pakaDI rAkhavAnA abhiprAyavALA hoya che. utsargane pakaDI rAkhavAnI kSamatA nathI ne chatAM pakaDI rAkhavA jAya to ghora ahita thAya evuM che. paNa eTale AcArya bhagavaMta e vakhate azuddha gocarI vahorI levAnuM kahe to teone e vAta para zraddhA ja na bese...ne AcArya bhagavaMta mATe paNa manamAM ghaNA prazno nirmANa thAya... "atyAra sudhI to azuddha vahorAya ja nahIM.. khUba prAyazcitta Ave.' vagere vagere vAto karatA hatA. ne have teo ja doSita levAnuM kahe che. kahevAnuM kaMIka ne karavAnuM kaMIka A to mAyAcAra na kahevAya? athavA, zAstramAM je kAMI kahyuM che te badhuM karavuM ja joIe evuM kAMI nahIM, karavuM hoya to karavuM....na karavuM hoya to nahIM karavuM..... kAMI vAMdho nahIM..... athavA, AcArya mahArAja pote DhIlA paDyA che. emaNe doSa sevavo che, mATe ApaNane paNa doSa sevavAnuM kahe che...." AvA badhA kaMIka tophAnI vicAro agItArtha sAdhuonA manamAM UThavAnI pUrepUrI saMbhAvanA che. eTale jaMgalamAM azuddha gocarI levAno prasaMga Ubho thAya ne tyAre ja enI vAta karavI e lAbhakartA rahetI nathI. mATe jaMgalamAM praveza karavAno prasaMga Ave e pUrve ja emanA kAne yathAyogya vAto nAkhI emane apavAdanA paNa jANakAra banAvavA joIe. jaMgalamAM bhikSAmAM doSa vagere je kAMI apavAdo sevavAnI saMbhAvanA hoya e badhAnuM jemAM varNana Ave che te adhvAkalpa (adhvA=mArga....eno kalpa-AcAra... dIrdha aTavIno mArga kApavAno hoya e vakhatanA AcAro) agItArthone kahevo Avo AcArya bhagavaMtano AcAra zAstramAM darzAvyo che. eTale evA prasaMge emane adhvAkalpa kahevAnuM zaru kare tyAre paNa agItArthone AcArya bhagavaMta para avizvAsa na thavo joIe ke zAstramAM to nirdoSa ja levAnuM kahyuM che, A badhuM to AcArya mahArAja potAnI kalpelI badhI vAto kahe che. eTale ziSyono vizvAsa jaLavAI rahe e mATe AcArya Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-11 103 jANI bujhIne vacamAM vacamAM kaMIka kahevAnuM choDI de ane anya gItArtho e vakhate "gurujI ! A to kahevAnuM rahI gayuM...." ema kahI yAda karAve.. ne tethI AcArya paNa "hA, A rahI gayuM ho.... cAlo have kahI dauM." vagere kahIne e vAta paNa kare. AvuM badhuM sAMbhaLavAthI te agItArthone paNa pratIti thAya ke AcArya mahArAja A je badhuM kahe che te svakalpita nathI, paNa zAstrokta che ane tene anya gItArtho paNa jANe ja che. AcAryane yAda hovA chatAM jANIbUjhIne kahe nahIM.... vagere A tarakIba karavAnuM chedasUtramAM je jaNAvyuM che te sUcita kare che ke zrotAnA vizvAsanuM saMpAdana e vaktAnuM mahattvanuM kartavya che. A kartavyanuM pAlana karavA mATe saMvignabhAvita gRhasthone pahelAM zuddhadAnanI ja vAta kare... enAthI emane potAnA para vizvAsa bese ne buddhinI parikarmaNA thAya, e thayA bAda evA vizeSa prakAranA saMyogo UbhA thayA hoya to azuddha bhikSAnuM dAna paNa karAya" evo ajJAtanaya emane jaNAve. pArthasthabhAvita gRhastha to azuddha gocarI vahorAvavAnuM jANatA ja hoya che, mATe e prayojanathI A naya emane kahevAnI jarUra hotI nathI, chatAM e paNa zuddha-azuddha kAMI paNa vahorAvAya eTaluM ja jANato hoya che. kevA avasare zuddha ane kevA avasare azuddha vahorAvavAnuM? e bAbatano to e paNa ajANa ja hoya che. eTale ene zuddhabhikSAdAnano je upadeza ApavAno hoya che emAM ja A vibhAjana paNa samajAvI devuM joIe. sAdhu bhagavaMto mATe je banAveluM hoya te paNa sAdhuone vahorAvI zakAya" AvuM tuM je jANe che te evI roga vagere avasthA aMge jANavuM e sivAya sAmAnya saMyogomAM to AvuM doSayukta bhojana nahIM, paNa nirdoSa bhojana ja vahorAvavuM joIe. A badhI vicAraNAno TUMko sAra A che ke yAvadaprApta tAva Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 104 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre vidheyam... jeTalA aMzanI jANakArI na hoya eTalA aMzanI jANakArI yogya rIte ApIne zrotAnI jANakArIne paripUrNa banAvavI. have ApaNe pharIthI bALa vagere jIvonI vicAraNA para AvIe. bALajIva to bAhya dekhAvane jonAro che. gRhatyAga-tyAgIno veza jovA mAtrathI e saMyama mAnI le che. paNa AMtarika viveka rUpa zuddhi na hoya to A gRhatyAgAdi bAhyaliMgano artha zuM? vaidya je veSa sUcave e veSa dhAraNa karI le, paNa davA le ja nahIM to eno zuM matalaba? hospITalamAM dAkhala thaIne tyAMno Dresa paherI levA mAtrathI nirogI banI javAya" AvuM mAnanAro to bALa' ja kahevAya ne! anya dharmIoe paNa kahyuM che ke "je vimUDha AtmA bahArathI indriyone saMdhavAno dekhAva kare che ane aMdarathI-manamAM viSayone ja yAda karyA kare che te mithyAcAra" kahevAya che." "jIve anaMtA oghA karyA chatAM kalyANa na thayuM" vagere zAstromAM je kahevAyuM che te paNa tattvanirapekSa mAtra bAhyadravyaliMganI prAptine udezIne jANavuM. madhyamajIvo vRttane jue che. arthAt vezane anurUpa AcaraNa che ke nahIM ? e jue che. paNa sAruM dekhAtuM badhuM ja AcaraNa vAstavamAM paNa sAruM ja hoya evo niyama nathI. hiMsA-jUTha vagere pAMca AzravarUpa asad AraMbhathI aTakavAnuM jemAM hoya evuM anuSThAna e vRtta che. A bAhyacAritra che. e jo cAritra mohanIya karmanA kSayopazamathI thayela AMtarika pariNAma rUpa cAritrathI utpanna thayeluM hoya athavA ene utpanna karatuM hoya) to kAryamAM kAraNano upacAra karIne ene cAritra kahevAya che. e kSAyopathamika hovAthI zuddha ja hoya che. paNa bahArathI ene samAna ja bhAsatuM evuM paNa je vRtta, AMtarika cAritra pariNAma vagara ja AcarAtuM hoya to e aparizuddha che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-11 105 prazna : paNa, aMdara evA pariNAma jo nathI, to bahAra evuM AcaraNa zA mATe kare ? uttara : nAnA-nAnA paNa doSa lAgI na jAya e mATenI kALajIvALuM saMyama pALavAthI lokamAM ApaNI sArI chApa paDe che ne tethI loko sArA mAna-sanmAna vaMdana-pUjA vagere kare che. AvI badhI AzaMsAthI paNa bAhya sAruM AcaraNa to hoya zake che. prazna : aMdara pariNAma nathI, to enuM phaLa bhale na maLe. paNa bahAranA sArA AcaraNanuM phaLa to emane maLe ja ne ? uttara : nAnA nAnA doSa lAgI na jAya e mATe to teo prayatnazIla hoya che, paNa vaLI pravacanano upaghAta thAya evA moTA doSa paNa jo seve che. (jema ke sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikA rUpa caturvidha saMghanI niMdA karavI, vagere) to emanuM savRtta paNa prazaMsanIya nathI. tyAjya che, arthAt dharmano vAstavika nirNaya karavA mATe AdhArabhUta nathI. jema ke ThaMDIne dUra karavI che. to agnimAM ja kUdI paDavAnuM AcaraNa kAMI AdaraNIya nathI. Azaya e che ke jema bAhya liMga hovA chatAM jIva mithyAcAra" hoya zake che ne tethI enA bharose dharmano nirNaya karavo yogya nathI ema bAhyavRtta hovA chatAM aMdara kIrti vagerenI AzaMsA hoya zake che, vAstavika cAritradharmanI vidyamAnatA nahIM... ne tethI enA bharose dharmano nirNaya karavo e paNa yogya nathI. prazna: paNa AMtarika pariNAmathI yukta je hoya te vRtta savRtta kahevAya che. AvA savRttathI to dharmano nirNaya thaI zake che ne ? uttara : bahAra dekhavA maLatuM vRtta sadavRtta che ke asavRtta che? (arthAt AMtarika cAritra pariNAmathI yukta che ke zUnya che ?) Ano nirNaya madhyamajIvo karI zakatA nathIbudha-paMDita jIvo ja karI zake che. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre ane paMDita jIva to zAstra tattvane paNa jANI zakato hoI enAthI ja dharmano nirNaya zA mATe na kare ? mAtra dardIno veSa jema bharosApAtra nathI. ema "dardI davA laI rahyo che eTaluM paNa pUratuM nathI ja. e davA cikitsAzAstrane anusaranArI che ke nahIM, e jovuM paNa Avazyaka che ja ne ! eTale, dharmanA nirNaya mATe jema bAhyaliMga para bharoso rAkhavo e yogya nathI ema vRtta para bharoso rAkhavo e paNa yogya nathI e nakkI thayuM. paMDita jIva dharmano vAstavika nirNaya karavA mATe zAstratattvane jue che, ne kharekhara e ja e mATeno bharosApAtra AdhAra che. e ApaNe joyuM. have zAzvatattva zuM che ? ene ApaNe vicArIe. jemAM utsarganuM nirUpaNa hoya ane apavAdanuM paNa nirUpaNa hoya... jemAM nizcayanayamAnya vAto paNa hoya ne vyavahAranayamAnya vAto paNa hoya... je daSTa ane ISTathI aviruddha arthavALuM hoya. temaja aidaMparyanI vizuddhivALuM hoya (eTale ke tAtparyathI zuddha hoya) te zAstratattvaAgamatattva che. A Agamatattvane ekamAtra paMDito ja jANI zake che. AmAM daSTa eTale pratyakSa ane anumAnathI jANelA artho tathA ISTa eTale potAnA ja bIjA AgamothI jANelA artho. A baMnneno virodha na thAya evA arthonuM pratipAdaka zAstra joIe. TUMkamAM jemAM utsargaapavAda pratipAdaka ghaNAM sUtro che. dRSTathI ane ISTathI aviruddha evA AtmA che, pariNAmI che, vicitra evA pAramArthika karmothI baMdhAyelo che, yogya upAyothI mukta thAya che. AvA badhA arthanuM jemAM pratipAdana che.. tathA, "upalaka dRSTie viruddha bhAsatA padArthomAM paNa sarvajJanI AjJA ja pramANa che evI aidaMparyazuddhi jemAM maLe che, te Agamatattva che. vivaNita zAstra AvuM che ke nahIM? ne tethI "AgamarUpa banavAne yogya che ke nahIM ? eno vAstavika nirNaya paMDitajIva ja karI zake che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-11 107 AvA zAstra parathI zrotAone je bodha thAya che te traNa prakArano hoya che. koIka ne zrutajJAna thAya che, vadhAre kSayopazamavALA bIjA koIkane zrutajJAnanI upara cintAjJAna thAya che. ane enA karatAM paNa vadhAre sAro jJAnAvaraNano kSayopazama dharAvanArA paMDitajIvane zrutajJAna ane cintAjJAna dvArA uttarakALe bhAvanAjJAna thAya che. zrutajJAna : zAstra vacanamAM rahelA zabdonA pracalita arthone joDavA dvArA sahaja rIte je artha bodha thAya che te yathAzruta artha kahevAya che. Avo bodha to thAya che. paNa sAthe, jJAnAvaraNano evo kSayopazama nathI ke pote ja pahelAM pratyakSathI ke anumAnathI jANelA dRSTapadArtha ke pote ja pUrve anya zAstravacana sAMbhaLIne jANelo iSTa padArtha. A baMnne ke bemAMthI eka, vartamAnamAM pote sAMbhaLelA zAstravacana parathI pote samajelA arthathI kadAca viruddha hoya to paNa enI upasthiti thAya... ene yAda Ave... eTale koI ja viruddha artha yAda Avato na hovAthI ene to pote vartamAnamAM zAstravacana parathI samajelo artha sakalazAstrane avirodhI ja bhAse che. jo koI viruddha artha upasthita thAya to, (pUrve je zAstra jANeluM che temAM to e artha Avo kahyo hato, ahIM) kema Avo padArtha kahevAmAM Ave che ? AvI jijJAsA jAge jene kathaMbhAvagarbhita AkAMkSA kahevAya che. prastuta zrutajJAnamAM to koI viruddha vAta yAda AvatI ja nathI. mATe AvI AkAMkSA paNa hotI nathI. AvI AkAMkSA ja nathI. eTale ene saMtoSavA rUpe thato ekadezIya nirNaya (naya) ke saMpUrNa nirNaya (pramANa) paNa vidyamAna na hovAthI zrutajJAna pramANa nayavarjita hoya che. Azaya e che ke sAmAyika levAthI mAMDIne je kAMI pratikramaNano vidhi che e karavAmAM Ave eTale pratikrimaNa karyuM kahevAya, AvuM pUrve sAMbhaLyuM che, jANyuM che.. pachI kALAntare "dilamAM pApano bhArobhAra pazcAttApa jAge to ja pratikramaNa karyuM kahevAya..." AvuM sAMbhaLavA-jANavA Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre maLyuM. Ano artha samajAya che ke "pApano pazcAttApa e ja pratikramaNa." paNa evo kSayopazama che nahIM ke jethI "sAmAyika grahaNAdi vidhi karavI e pratikramaNa" AvuM pUrve je jANeluM che te yAda Ave.. e yAda AvatuM nathI, mATe "pahelAM to vidhipAlanane pratikramaNa kaheluM, to have kema pazcAttApane pratikramaNa kahe che?" AvI kathaMbhAvagarbhita AkAMkSA (jijJAsA) pedA thatI ja nathI. AvA jIvane vidhipAlana e pratikramaNa' AvuM zAstravacana yAda Ave to, e zAstravacanano, hAlamAM sAMbhaLavA maLatA vacanano "pazcAttApa e pratikramaNa" Avo pote je artha karI rahyo che te virodhI che ema jaNAya. paNa vartamAnamAM pote je vacana sAMbhaLI rahyo che ke jemAM pratikramaNa aMge pazcAttApa e pratikramaNa evo artha potAne bhAsI rahyo che, e vakhate pratikramaNa aMge ja pazcAttApa sivAyanI vidhipAlanAdi vAto jaNAvanAra koI ja zAstravacana yAda AvatuM na hovAthI, ene evo nirNaya thaI jAya che ke pazcAttApa e ja pratikramaNa AvA arthano jenI sAthe virodha thAya evuM koI zAstravacana che nahIM. arthAt A artha, anya je koI zAstro che te sakalazAstrane avirodhI che. vaLI kathabhAvagarbhita jijJAsA ja nathI thatI, mATe enuM samAdhAna paNa sUjhatuM nathI. jo AvI jijJAsA jAgI hota to "sAmAyika grahaNAdi vidhipAlana e pratikramaNa' A vyavahAranaya mAnya vyAkhyA che ane "pazcAttApa e pratikramaNa" nizcayanayamAnya vyAkhyA che AvuM samAdhAna jarUra skurata, jemAM navibhAga bhAsI rahyo che... ane pachI baMnenuM saMkalana karanAra "pazcAttApa pUrvaka vihita kriyAo karavI e pratikramaNa AvI pramANa mAnya vyAkhyA paNa jaNAta. paNa mULamAM kathaMbhAvagarbhita jijJAsA ja jAgatI na hovAthI Avo navibhAgavALo ke pramANa mAnya bodha ene thato nathI. mATe zrutajJAnane pramANa-navarjita=pramANa ane nayanA bodhathI zUnya kahyuM che. vaLI A zrutajJAna koThAramAM rahelA avinaSTa bIja jevuM hoya che. Azaya e che ke, je bIjane yogya bhUmimAM vAvavAmAM Ave, pANI Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-11 109 khAtara nAkhavAmAM Ave to paNa emAMthI aMkuro phUTI zake ema ja nathI, e bIja vinaSTabIja kahevAya che. paNa jemAM e phUTavAnI yogyatA paDelI che e avinaSTa bIja che. koThAramAM rahelA AvA bIjathI bhUmi pANI vagere sAmagrI na hovAthI aMkurA vagerenI bhale prApti thatI nathI, paNa emAM enI yogyatA to rahelI ja hoya che. tema A zrutajJAnamAM cintAbhAvanAjJAna saMbaMdhI bodha prApta thatA nathI, tema chatAM mithyA abhiniveza na hovAthI e bodhanI yogyatA rahI hoya che, mAtra e mATe yogya samajaNa ApanAra prajJApaka vagere sAmagrI joIe. paNa, pazcAttApa e ja pratikramaNa' Avo mane je bhAse che te ja artha sAco.... bAkI koI artha A zAstra vacanano saMbhavato ja nathI.... bIjo koI artha huM sAMbhaLuM ja nahIM... huM mAnuM ja nahIM... Avo badho kadAgraha jo baMdhAI gayo hoya to 'pazcAttApa e ja pratikramaNa' Avo thayelo bodha e zrutajJAnarUpa nathI hoto, paNa mithyAjJAna rUpa hoya che.... e vinaSTabIja samAna hoya che. ja Ama jeo haju mAtra zrutajJAna sudhI ja pahoMcyA che teone pote jANelA artha karatAM judA prakArano koI ja arthabodha upasthita thato na hovAthI, 'A autsargika vAta che' ne 'A ApavAdika' 'A nizcayanaya che' ne 'A vyavahAranaya' AvuM badhuM anusaMdhAna zakya ja na hovAthI teo zAstratattvane jANI zakatA nathI e spaSTa che. nizcaya ane vyavahAranaya... A be mAtra AtmAne ja lAgu paDe che. kAraNa ke AtmA ja eka evuM dravya che jemAM aMdaranA pariNAmo judA ne bahArano dekhAva judo evI viSamatA saMbhavita che. bAkInA dharmAstikAya vagere dravyo to jevA aMdara evA ja bahAra. emAM viSamatA saMbhavita nathI. eTale A be nayano anyatra 'AdhyAtmikanaya' evo paNa ullekha thayelo che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhAMka gayA lekhamAM zrutajJAnanI vAta karI. have A lekhamAM bIjA cittAmayajJAnano vicAra karIe. zrutajJAnanI kakSAno bodha karanArA jIvono jJAnAvaraNano jevo layopazama hoya enA karatAM vadhAre kSayopazamavALA jIvo cintAmayajJAna sudhI pahoMce che. eTale vivaNita zAstravacana parathI potAne amuka artha bhAsyo. vaLI enI sAthe ja e ja viSayamAM pUrve pote je jANeluM che te paNa ene yAda AvI jAya che. jema ke, "pazcAttApa e ja pratikramaNa Avo artha bodha thavA para, e jIvane tarata pote pUrve je jANeluM che ke vihita kriyAo karavI e pratikramaNa e yAda AvI jAya che. ane yAda AvI jAya che eTale manamAM tarata prazna UThe che ke pUrve pratikramaNane jo kriyArUpa kaheluM to have kema pazcAttApa rUpa kahe che?" (Ane ja padArtha, vAkyartha, mahAvAkyartha ane aidaMparyArtha A cAramAMno vAkyartha kahe che.) A prazna UThavAnA uttarakALamAM traNa zakyatAo rahelI hoya che. (1) vivaNita zAstravacananA vaktA parathI zraddhA-vizvAsa UThI jAya che. pahelAM kriyAne pratikramaNa kahetA hatA, have pazcAttApane pratikramaNa kahe che. emanA kathanamAM kAMI DhaMgadhaDA nathI. pUrvApara viruddha kahe che. mATe A vaktA zraddheya nathI..." (2) "pratikramaNane kriyArUpa mAnavuM ke pazcAttApa rUpa mAnavuM?" eno manamAM saMzaya rahI jAya che. (3) "A zAstra vacana kahenAra sarvajJa che, athavA sarvajJanA vacanone anusaranArA saMvigna gItArtha che. mATe emanA nirUpaNamAM asatyatA-pUrvApara virodha vagere hoya nahIM. emanuM nirUpaNa suyogya ja hoya. je AMgaLIne pahelAM nAnI kahI hoya ene apekSA badalAya to moTI paNa kahI zakAya che. ema A pUrvApara viruddha jevuM je nirUpaNa bhAsI rahyuM che emAM apekSA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-12 111 alaga-alaga hovI joIe. pUrve je kahyuM hatuM te kaI apekSAe ? ane hAla je kahI rahyA che. te kaI apekSAe ? A apekSAo mATe khoLI kADhavI joIe. huM na khALI zakuM to mAre bIjA bahuzrutane puchavuM joIe...." Avo badho garbhita Azaya hoya to jIva pratikramaNane bemAMthI eke rUpa na mAnavAnI azraddhAno ke banne vacce jholA khAyA karatA saMzayano bhoga banato nathI, paNa baMnne vAta sAcI hovAnI nayadRSTi pAme che. je jIvone darzanamohanIyano kSayopazama che nahIM, athavA che to paNa bahu ja maMda che evA jIvone AmAMnI prathama be zakyatAo saMbhave che... ne pariNAme vidyamAna hoya e samyakta paNa cAlyuM jAya che. mATe kahyuM che ke zaMkAe samakita jAya. AvA jIvone UThelo uparano prazna "zaMkA kahevAya che, ne e tyAjya che. jemano darzanamohanIyano kSayopazama nirmaLa che emane trIjI zakyatA saMbhave che. emane UThato prazna "cAlanA" (jijJAsA) (vAkyArtha) kahevAya che ne e, bodhanI vizadatA mATe upAdeya che. je jIvone jJAnAvaraNano kSayopazama ja maMda che ene mAtra yathAzruta arthabodha thAya che. paNa tene tadviSayaka bIjuM kazuM ja yAda AvatuM nathI, mATe kathaMbhAvagarbhita AkAMkSArUpa prazna UThato ja nathI. ane sAthe sAthe darzanamohanIyano udaya ( mithyAtva) gADha hoya to pote karelA e arthabodhano abhiniveza ( kadAgraha) baMdhAI jAya che ane tethI ene thayelo bodha "zrutajJAna rUpa banI zakato nathI. jene mithyAtva gADha nathI evA jIvane abhiniveza na thato hovAthI bodha "zrutajJAna rUpa banI zake che. je jIvane jJAnAvaraNano kSayopazama vikaselo che ene kathaMbhAvagarbhita AkAMkSA (prazna) UThe che. paNa jo darzanamohanIya gADha hoya ke gADha banavA tarapha hoya to A prazna zaMkarUpa banI jAya che. paNa jo e Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre gADha na hoya to e jijJAsA-vAkyArtharUpa bane che. prajJApanIyatA hoya ne yogya prajJApaka maLe to paNa e zaMkArUpatAne choDIne jijJAsArUpatAne dhAraNa karI zake che. ema, jJAnAvaraNano kSayopazama vikaselo na hovAthI svayaM jijJAsA UThatI na hoya to paNa yogya samajaNa ApanAra prajJApaka na anya arthane yAda karAvIne jijJAsA paNa pedA karAvI zake che. AvI jijJAsA pedA thayA pachI, potAno jJAnAvaraNano kSayopazama vadhAre teja hoya to jIva pote ja ciMtana dvArA pUrve kahI evI alaga-alaga apekSAone khoLavAno prayAsa kare che. sarvajJanA vacano pratyenI zraddhAjijJAsubhAva - ukta prayAsa.. A badhAnA prabhAve e A apekSAone khoLI kADhe che.. 'A vAta nizcayanayanI apekSAe che ne pelI vAta vyavahAranayanI apekSAe utsargapade phalANuM kahevAya.. ne apavAdapade DhIMkaNuM kahevAya.. vyaktigata potAnI ja ArAdhanAnI vAta hoya to AvuM vidhAna samajavuM.. ane sAmudAyika vAta hoya to anya prakAranuM vidhAna samajavuM..' Ama jema jema jIva ciMtana karato jAya che tema tema judI judI apekSAvALuM juduM jaduM jJAna vistaratuM ja jAya che. jema telanuM biMdu pANImAM prasaratuM jAya che tema eka ja zAstravacana parathI judI judI apekSAvALo aneka prakArano bodha vistarato jAya che. A cintAmayajJAna che. A jJAna padArtha ane vAkyArtha bAda samAdhAnarUpe je mahAvAkyArtha bodha thAya che enAthI utpanna thAya che. Ama, zrutajJAnathI (padArthathI) vastuno je dharma jaNAyo che te sivAyanA dharmo paNa mahAvAkyArthamAM bhAse che. (jemake 'azuddhapiMDa kalpe nahIM' AvA zAstravacana parathI zrutajJAna azuddhapiMDamAM rahelA aghyatA dharmane jaNAve che. mahAvAkyArtha ane tenAthI janya cintAmayajJAna emAM rahelA ApavAdika kalpyatAdharmane paNa jaNAve che) eTale, amuka vastu kalpya ja che ke akalpya ja che evA ekAntavAdI nahIM, paNa utsargapade kalpya ke (akalpya) ane apavAdapade akalpya (ke kalpsa) evA anekAntavAdanI vyutpattivALo A bodha hoya che. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-12 113 tathA A autsargikavidhAna che? ke ApavAdika? nizcayamAnya vAta che ke vyavahAramAnya ? vagere nirNaya sUkSmabuddhigamya yuktionI vicAraNA vinA zakya nathI. mATe e sUkSma yuktiothI yukta hoya che. tathA A cintAmayajJAna saptabhaMgImaya syAdvAdathI saMkaLAyeluM hoya che. Azaya e che ke telanA biMdunI jema vistaravAnA svabhAvavALuM hovAthI ane sUkSmabuddhigamya vicAraNAothI yukta hovAthI "paToDasti' ATaluM sAMbhaLavA para "ghaDo che' AvuM zrutajJAna thayA pachI tarata vicAra Ave che ke "ghaDo che, to zuM sarvathA (= vastuonuM je je svarUpe astitva saMbhavita hoya te badhA svarUpe) che ? arthAt ghaDo ghaDAsvarUpe to che ja, paNa e rIte paTa vagere rUpa ke je enA mATe pararUpa che, te rUpe paNa ghaDo vidyamAna che ? vagere.... Avo vicAra AvavA para tarata potAnA kSayopazamanA prabhAve ghaDo svasvarUpe sat che, parasvarUpe asat (avidyamAna) che.. vagere khyAla Ave che. eTale ke "svAdaspeva. sTAnnAyeva....' vagere svarUpa saptabhaMgI enA bodhamAM hure che. Ama, mahAvAkyarthajanya cintAmayajJAna saptabhaMgImaya syAdvAdathI yukta hoya che. have, trIjA bhAvanAmayajJAnano vicAra karIe. ne hiMsAt sarvabhUtAna AvA zAstravacanano mahAvAkyArtharUpa bodhamAM evo nirNaya to thayo ke, AmAM avidhikRta hiMsAno ja niSedha che. jinamaMdira vagere saMbaMdhI vidhihiMsA jinopadiSTa hovAthI, e niSedhano viSaya nathI. mahAvAkyarthamaya AvA bodha para paNa koIne zaMkA thaI zake che ke - "jinamaMdira vagere saMbaMdhI vidhihiMsA bhale ne jinopadiSTa hoya. paNa eTalA mAtrathI emAM maratA jIvonI pIDA thoDI dUra thaI jAya che? mATe A vidhihiMsAthI paNa adharma thato haze to ?" AvI viparIta arthanI zaMkAnuM jenAthI daDhapaNe nirAkaraNa thaI jAya evuM "koIpaNa anuSThAna dharmarUpa bane ke adharmarUpa? emAM jinAjJA ja mukhya AdhAra che" Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre e rIte jinAjJAnA prAdhAnyanuM sUcaka ane tAtparyane viSaya karanAruM jJAna e bhAvanAmayajJAna che. jemake zrAvakone pratikramaNa-pauSadhamAM mAguM karavuM hoya (= laghuzaMkA TALavI hoya) to dhotIyuM badalavuM paDe che. kemake je vastra paherIne pezAba karyo e vastra azuddha banI gayuM. have AvA azuddha vastrathI sUtroccAra ke kriyA karavAmAM Ave to doSa lAge che. paNa sAdhuone A rIte vastra badalavAnA hotA nathI. eTale ke je colapaTTo paherIne mANuM karyuM e ja colapaTTo paherIne pratikramaNa vagere kare to paNa koI doSa lAgato nathI. zaMkA - sAdhu to niSparigrahI che. atiAvazyaka evA eka colapaTTA sivAya bIjo colapaTTo emanI pAse hoto ja nathI, to badale zI rIte ? samAdhAna - pezAba karavAnI kriyA ja jo vastrane azuddha karanAra che to sAdhunA vastra paNa azuddha thavA ja joIe ne ? vaLI, sAdhu niSparigrahI che, mATe badalavAnA bIjAM vastro nathI. paNa zrAvikAo to saparigrahI che. ghaNAM vastro dharAvatI hoya che. chatAM emane paNa badalavAnA hotA nathI. eTale ke kriyA-sUtroccAra vagere karavAmAM doSa lAge evI azuddhi emanA vastromAM paNa AvatI nathI. eTale A prazna nirmANa thAya che ke vastromAM azuddhi AvavAnuM mukhya kAraNa pezAba karavAnI kriyA che ke bIjuM kAMI ? ane bhAvanAmayajJAna A praznano javAba Ape che ke jinAjJA ja sarvatra mukhya che. zrAvako mATe kapaDAM badalavAnI AjJA che.. eTale e jo na badale to A AjJAno bhaMga thato hovAthI doSa lAge che. ane sAdhuo ke zrAvikAo mATe AvI AjJA nathI. eTale vastra na badalavA chatAM jinAjJAno bhaMga na hovAthI doSa lAgato nathI. Ama sarvatra jinAjJA ja mukhya che. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-12 115 lakSaNavaMtA ratnano evo svabhAva hoya che ke e azuddha hoya tyAre paNa bIjA rato karatAM adhika dIptimaMta hoya che. A bhAvanAmaya jJAna jAtyaratnanI dIpti jevuM tejasvI hoya che. arthAt anya jJAna karatAM adhika jJAnaprakAza phelAvanAruM hoya che. have, A zrutajJAna vagerenI vidyamAnatAmAM jIvonA pariNAma kevA thAya che ? eno thoDo vicAra karIe. jene zrutamayajJAna thAya che ene, potAne jevo abhiprAya baMdhAyo che, e sivAyano bIjo koI abhiprAya upasthita ja thato na hovAthI pote samajelo artha ja sarvathA aviruddhapaNe satya lAge che. tethI potAnI e mAnyatAno ke jene "darzana paNa kahevAya che, teno) "amAruM darzana suMdara che, anya darzana nahIM' evo kaMIka Agraha baMdhAya che. A Agraha paNa yogya prajJApanAthI dUra thAya evo hoya che, mATe kaMIka Agraha' ema kahyuM che. jo e dUra na thAya evo gADha banyo hoya to mithyA abhinivezarUpa banavAthI enuM jJAna zrutajJAnarUpa na rahetAM mithyAjJAnarUpa banI jAya che. eTale bauddhadarzana vageremAM paNa rahelA koI sAdhakane "sarva kSaNike A ja vAta vAraMvAra sAMbhaLI hovAthI ane padArtho kathaMcidu nitya paNa che e vAta kyAre ya sAMbhaLI na hovAthI AvI mAnyatA ghaDAyelI hoya che ke vizvamAM rahelI badhI ja vastuo kSaNika che - anitya che. A mAnyatAno ene kaMIka Agraha paNa baMdhAyelo hoya che. eTale yogya prajJApanA na maLe tyAM sudhI e nityavAdanuM khaMDana kare ane anityavAdanuM samarthana kare AvuM paNa banatuM ja rahe che. paNa eTalA mAtrathI bedhaDakapaNe ene gADhamithyAtvI kahI devAya nahIM. ApaNA zAstromAM paNa, guruniyoganA kAraNe (guru bhagavaMta taraphathI maLelI evI samajaNanA kAraNe) kyAreka viparIta zraddhA hovA chatAM samyakta jaLavAI rahevAnuM kahyuM che. bauddhadarzana vageremAM rahela A jIvone vastunA kSaNikata vagere Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre rUpa vivakSita aMzane jaNAvanArAM vacano maLyA hovAthI e bAbatanuM zratama jJAna hoya che. paNa nityatva vagere rUpa anya aMzane jaNAvanArAM vacano maLyA na hovAthI e aMge vAkyartha paNa thayo hoto nathI. chatAM abhiniveza na hovAthI prajJApanIyatA hovAnA kAraNe mArgAnusArIpaNuM vagere saMbhavita lAge che. paNa anyadarzanamAM rahelA jIvone dRSTirAganA saMskAravazAt svadarzanano Agraha baMdhAI javo ane mAnyatA abhinivezamAM palaTAI javI e ghaNuM kharuM zakya hovAthI moTe bhAge to eno bodha mithyAjJAnarUpa ja banI jato hoya che, e jANavuM. jene bIjuM cintAmayajJAna thAya che eno bodha naya ane pramANathI saMvalita hovAnA kAraNe mAdhyacyathI pavitra thayelo hoya che. Azaya e che ke zrutamayajJAnavALA jIvane to svadarzanano Agraha baMdhAyelo hovAthI e paradarzananI vAtanuM samarthana nathI karato, paNa khaMDana kare che. paNa cintAmayajJAnane pAmelo jIva to navibhAga karavAne samartha hovAthI, paradarzanamAM kahelI vAtonuM "A vAta amuka nayanA dRSTikoNathI kahelI che ne mATe sAcI che" ema samarthana karI zake che. Ama svadarzanokta vAtonuM jema nayapradarzanapUrvaka samarthana kare che e ja rIte anyadarzanokta nyAyapUrNa vAtonuM paNa e nayapradarzanapUrvaka samarthana kare che. A enI buddhimAM raheluM mAdhyastha che. nahIMtara to jo pakSapAta hoya to to paradarzananuM nAma paDavA mAtrathI enuM khaMDana ja karavA besI jAya.) A mAdhyasthanA prabhAve, te te darzanamAM kahelI vAto kaI apekSAe kahelI che ? eno nirNaya karavAnI cintA pravarte che, mATe koI eka darzanano kadAgraha pakaDAto nathI, paNa dareka darzananI yogya bAbatano svIkAra hoya che. mATe ja jainadarzanano paNa evo kadAgraha pakaDAyo hoto nathI ke "sAcI ane sArI vAto amArA jainadarzanamAM ja kahI che. anya darzanonI to badhI vAto asuMdara ja che." ityAdi. AnA kAraNe ja anyadarzanamAM paNa je akaraNaniyama (huM phalANuM Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-12 117 pApa nahIM karuM.. evo niyama) vagere je avisaMvAdI vAto kahelI che teno tiraskAra e dRSTivAdano tiraskAra che evuM upadezapadanI 693-694 mI gAthAmAM kahyuM che. tyAM kahyuM che ke "anya darzanamAM je vAta, jainadarzanamAM kahelI vAtane samAna hoya, pachI bhale ne enI rajuAta e ja zabdomAM hoya ke anya zabdomAM, paNa samAna arthavALI vAtano praSa rAkhavo e moha che. zrI jainazAsanamAM rahelA sAdhu vagere mATe to e vizeSarUpe mohamaya che. dvAdazAMgI sarvamAnyatAonuM mULa che. te mATe ratnAkara samAna che. tethI anyazAstromAM je kAMI suMdara vAto maLe eno dvAdazAMgImAM samavatAra karavo, paNa tiraskAra na karavo. kAraNa ke enI avajJA karavAmAM dvAdazAMgInA arthathI racayitA zrI jinezvaradevanI avajJA thatI hovAthI koI kalyANaprApti thatI nathI.' have trIjA bhAvanAmayajJAnanI hAjarImAM zuM thAya che ? e vicAravAnuM che. dvAdazAMgI sarvadarzanonuM mULa che. jainadarzana sarvadarzanonA samUharUpa che. AvI badhI buddhi vikaselI hovAthI anyadarzanamAM rahelA jIvo para harIpha" vagerepaNAMno bhAva Ubho thato nathI, paNa emanA para paNa anugraha karavAnI pariNati UbhI thAya che. AvI pariNati paNa eka prakAranI samApatti che. A samApattinA prabhAve je bhavya jIvanuM je rIte hita saMbhavita hoya evI pravRtti cArisaMjIvinI cAra nyAye pravarte che. cAri saMjIvanIcAranuM dRSTAnta AvuM kahevAmAM Ave che - pati haMmezA potAne vaza rahe e mATeno upAya eka strIe jogiNIne pUchyo. jogiNIe darzAvelo upAya ajamAvavA para pati baLada banI gayo. (hA, vavaza banyo, paNa baLada rUpe.) pachI to e strIne ghaNuM duHkha thayuM. pastAvo thayo. have, e ja baLadane cAro carAvavA laI jAya che. ekavAra pote vaDalAnI nIce beThI hatI. tyAre tyAM AvelI ane paraspara vAta karatI vidyAdharI pAsethI eTaluM sAMbhaLavA maLyuM ke A ja vaDa nIce Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre saMjIvanI nAmanI je auSadhi che te carAvavAmAM Ave to A kRtrima baLada pAcho svAbhAvika manuSyarUpane pAme. vidyAdharI to cAlI gaI. kaI vanaspati e saMjIvanI auSadha che? e pelI strI jANatI nathI. eTale eNe to vaDalAnI AsapAsanI badhI ja vanaspatio kramazaH carAvI. tethI, emAM saMjIvanI auSadha paNa jevI caravAmAM AvI ke turaMta e baLada pAcho manuSya banI gayo. Ama, jema e strIne te puruSabaLadanuM hita karavAnI buddhi hatI ane e mujaba hitakara pravRtti hatI tema bhAvanAjJAnavALA mahAnubhAvane sarvajIvo para hitakarabuddhi hoya che, ane tadanurUpa hitakara pravRtti hoya che. A pravRttithI, te te jIvonuM potapotAnI yogyatAne anusarIne hita thAya che. A bhAvanAjJAnanA prabhAve kevA hitakara nirNaya thAya che e eka zAstrIyavAtathI vicArIe. ekabAju zrIdazavaikAlika sUtra (6-62)mAM kahyuM che ke-"sarva zrI tIrthaMkaradevoe nitya taponuSThAna kahyuM che. saMyamane avirodhIpaNe dehapAlana thaI zake e rIte eka TaMka bhojana (ekAsaNuM) karavAnI prabhue darzAvela vidhi aho kevI suMdara che." Ama AmAM rojiMdA ekAsaNAnI prazaMsA - upAdeyatA jaNAvI che. bIjI bAju ekAsaNAM karatAM upavAsathI vadhAre pracura karmanirjarA thAya che e vAta zAstraprasiddha che. eTale bhAvanAjJAna jo na hoya to A vAtomAM pUrvApara virodhanI saMbhAvanA karIne ja alpajJa to azraddhA vagereno bhoga banI jAya. paNa upadezapada mahAgranthanA racayitA zrIharibhadrasUri mahArAjA vageree A bhAvanAjJAnanA baLe ja evo nizcaya karI Apyo che ke karmanirjarA vagere rUpa lAbha mATe nitya ekAsaNuM e adhika baLavAna hovAthI nityakartavya che. Azaya e che ke parvatithi vagere zAstrokta kAraNo vinA paNa, nitya ekAzananI upekSA karIne upavAsa karavAmAM Ave to sUtraporisi, arthaporisi, vaiyAvacca vagere bIjA pracura Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-12 119 nirjarAjanaka AcAro sadAvAnI saMbhAvanA che. mATe upavAsa naimittika che (=parvatithi vagere nimitta pAmIne karavAnuM anuSThAna che) ane ekAsaNuM nityakartavya che (=vizeSa nimitta vinA paNa roja karavAnuM anuSThAna che). Ama, je zAstravacano aMge bhAvanAjJAna zUnya vyaktine pUrvApara virodhanI AzaMkA vagere dvArA nukazAna saMbhavita che e ja zAstravacano zrIharibhadrasUri mahArAja vagerene paraspara aviruddha susaMgata lAge che e bhAvanAjJAnano prabhAva che. ne enA prabhAve teo sAdhakane "ekAsaNuM karuM ke upavAsa ?" evI dvidhAmAMthI bahAra kADhI nityaekAzanarUpa hitakara pravRttimAM niHzaMkapaNe joDe che. mATe dareka Atmahitecchue bhAvanAjJAna sudhI pahoMcavAno prayatna karavo joIe, jethI pachI kyAreya zAstravacanomAM pUrvAparavirodhanI AzaMkA na rahe. A bhAvanAjJAna na hoya to dharma karavAnI buddhithI kareluM anuSThAna paNa jIvanuM bhaluM karI zakatuM nathI. zrI upadezamALA grantha (414) mAM kahyuM che ke - alpajJAnI jIva atiduSkara tapa vagere kare to paNa kleza pAme che, kAraNa ke sArI bhAvanAthI karyuM hoya evuM paNa enuM ghaNuM ghaNuM anuSThAna vAstavamAM zubha banatuM nathI. A aMge eka daSTAnta zAstrakAro Ape che. eka nagaramAM AcArya mahArAja vizALa samudAya sAthe comAsu padhAryA. eka ajJAna bhAvuke pratijJA karI ke koI paNa mahAtmA bimAra paDe to davAno lAbha mAre levo. comAsu to pUruM thayuM. paNa koI bimAra ja na paDavAthI e bhAvukane kazo lAbha maLyo nahIM. eTale e bhAvuka potAnI jAtane kamanasIba mAne che ke mane kazo lAbha maLyo nahIM. paNa e bicArAne khabara nathI ke A vicAra garbhita rIte "sAdhu mahArAja bimAra paDyA hota to sAruM hatuM evA abhiprAyavALo che, kAraNa ke e Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre vagara ene lAbha maLI zake ema nathI. Ama ajJAnajIve je abhigraha dharmabuddhithI karelo che e paNa hakIkatamAM dharma mATe thato nathI. vAlmIki vagere anyadharmIo paNa AvuM ja mAne che. rAmAyaNamAM emaNe jaNAvyuM che ke - rAmacandrajInI sahAyathI tArArANInI punaH prApti thaI enA para sugrIva rAmacandrajIne kahe che ke - tame mArA para A je upakAra karyo che enA para huM IcchA karuM chuM ke mArA zarIramAM ja vRddhatva AvI jAva. nahIMtara mane paNa tamArA para Avo pratyupakAra karavAnI bhAvanA thaze je tame vipattimAM mUkAva to ja saphaLa bane. eTale AmAM to upakArI evA tamArI vipatti ja icchavAnI hoI bahetara che ke mane zIghra ghaDapaNa AvI jAya (jethI pachI zakti ja na hovAthI e bhAvanA ja na thAya.) bhAvanAjJAna vinA pUlabuddhithI apAtA dAna-dIkSA vagere paNa hitakara banatA nathI, kintu anartha karanArA ja bane che. "A bicAro bhUkhathI herAna herAna thaI rahyo che to huM A haraNano zikAra karI enuM mAMsa ene ApuM jethI enI bhUkha bhAMge.." ema bhikSAnA doSono jANakAra paNa, tevA koI kAraNa vinA ja, "sAdhu mahArAjanI bhaktino lAbha maLaze ema vicArI AdhAkarmanuM dAna Ape. A badhuM viruddha dAna che. emAM dAnabuddhi hovA chatAM Atmahita thatuM nathI. ema dIkSA ApavA mATe yogya mumukSunA zAstramAM je je guNo kahyA che te guNothI rahita koI jIva dIkSA levA mATe Avyo. to dIkSA mATe ayogya jANavA chatAM, "jyAM sudhI pALaze tyAM sudhI cha javanikAyanI dayA to karaze" ItyAdi dhULabuddhithI vicArI dIkSA Ape to emAM paNa dharmavyAghAta jANavo. ema, "gacchavAsamAM ghaNA doSa saMbhave che evuM vicArI niraticAra saMyama pALavAnI bhAvanAthI je agItArtha ekAkI bane che tenuM te AcaraNa paNa dharmavyAghAta (=dharmano nAza) karanAruM ja bane che. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 21 batrIzI-2, lekhAMka-12 Ama, bhAvanAjJAna na hoya to dharmabuddhithI kareluM dharmAnuSThAna paNa adharmarUpa bane che. enAthI jaNAya che ke paralokasaMbaMdhI vidhirUpe karavAmAM AvatI dharmakriyA vAstavamAM dharma' rUpa bane che ke nahIM ? e jANavA mATe bhAvanAjJAnathI bhAvita karela zAstratattva sivAya bIjo koI sabaLa AdhAra nathI. eTale ke AvuM zAstratattva ja anya para AdhAra rAkhyA vinA pramANabhUta bane che. tAtparya e che ke paraloka mATe yAvatuM paramaloka mATe hitakara bane evI IcchAthI je kAMI anuSThAna karAya te badhuM bhAvanAjJAnathI bhAvita karela zAstra tattvanA AdhAre karavuM, mAtra svakalpanAnirmita takanA ke zrutajJAnanA AdhAre nahIM. zAstratattvane paMDitajIva ja jANI zake che ane bhAvanAjJAnathI bhAvita karI zake che, e ApaNe joI gayA chIe. mATe AtmahitanI jene icchA che eNe svayaM paMDita banavuM joIe athavA paMDita jIvanI nizrA svIkAravI joIe.. A rahasya che. zrIlalitavistarA granthamAM zrata, cittA ane bhAvanA A traNe jJAnane jaLa, dUdha ane amRtanI upamA ApelI che. jema jaLa karatAM dUdha ane dUdha karatAM amRta vadhAre dAhazAmaka ane vadhAre miThAzavALuM hoya che ema zrutajJAna karatAM cintAjJAna ane cintAjJAna karatAM bhAvanAjJAna vadhAre viSayatRSNAzAmaka hoya che. athavA jaLathI zuSkatA maTI bhinAza Ave, dUdhathI rukSatA jaI snigdhatA Ave ane amRtathI mUccha-jaDatA jaI caitanya skurAyamANa thAya. ema zrutajJAnathI viSayatApanI zuSkatA maTI upazamanI bhinAza Ave, cintAjJAnathI viSayaciMtAnI rukSatA maTI tattvaciMtananI nigdhatA Ave ane bhAvanAjJAnathI viSayarasanI jaDatA maTI tattvanA sadAgrahanuM caitanya Ave che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa, madhyama ane paMDita e lekhAMka traNa kakSAnA jIvo ane zrutajJAna | vagereno paraspara vicAra pUrvanA lekhomAM - 13 ApaNe karyo. have, dharmanI (dharmaprati pAdaka zAstranI) kaSa, cheda ane tApa ema je 3 parIkSAo kahelI che enI sAthe paraspara vicAra karavo che. e mATe sahu prathama A kaSa vagere parIkSAone samajIe. sonAnI traNa parIkSAo prasiddha che. A suvarNa ja che ne ? evI jenI parIkSAnI karavAnI che ene sonI sahu prathama kasoTInA paththara para ghase che (kape che). jo enI vyavasthita rekhA paDe to e vastu kaSa parIkSAmAM pAsa thayelI kahevAya che. yogya rekhA na paDe to kaSa parIkSAmAM ja nApAsa thavAthI AgaLa koI parIkSA karavAnI rahetI nathI. vastu kaSa parIkSAmAM pAsa thAya eTalA mAtrathI sonIne saMtoSa thato nathI. kadAca uparathI sonAnuM gIlITa karyuM hoya to paNa rekhA to paDI zake che. AvI banAvaTa nathI ne? e tapAsavA sonI bIjI cheda parIkSA kare che. eTale ke sonAno ADo cheda karI ne jue che. jo mAtra uparathI gIlITa hoya ane aMdarathI banAvaTa hoya to cheda karavAthI e pakaDAI jAya che. kadAca e kazuM na pakaDAya ne vastu chedaparIkSAmAMthI pAsa thaI jAya to paNa DAhyA sonIne pUrepUro saMtoSa thato nathI. e trIjI tApa parIkSA kare che. arthAt vastune agnimAM tapAve che. je suvarNa sAcu nathI, te A tApa ApavAthI kALuM paDI jAya che. arthAt tApa parIkSAmAM nApAsa thaI jAya che. je vadhAre camaka sAthe bahAra Ave te pAsa thaI javAthI zuddha suvarNa tarIke jAhera thAya che. dharma paNa suvarNanI jema (are ! suvarNa karatAM paNa anekagaNo adhika) bahumUlya cIja che. ane bahumUlya cIja che, mATe ja enI nakala Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-13 123 thavAnI saMbhAvanA rahe che. eTale jema pILuM eTaluM sonu nahIM' ema 'dharma'nuM lebala lAge eTalA mAtrathI e zuddha dharma ja hoya evo niyama raheto nathI. mATe je kAMI dharma' tarIke prasiddha thAya enI parIkSA karavI Avazyaka bane che. e mATe jJAnIoe suvarNanI jema dharmanI paNa kaSa vagere traNa parIkSAo darzAvI che. (1) kaSa parIkSA : je cIja meLavavA yogya hoya ene 'upaya' kahevAya che. jemake roga maTADIne Arogya meLavavuM hoya to Arogya e upeya che. upeyanI ApaNane prApti thAya e mATe keTalIka vastuo sAdhaka hoya che, keTalIka bAdhaka. je kAMI sAdhaka hoya ene 'upAya' kahevAya che ane je kAMI bAdhaka hoya ene apAya kahevAya che. jemake Arogya mATe davA vagere upAya che ane kupathya vagere apAya che. AtmAne paNa karmaroga vaLagelo che ne ene dUra karIne saMpUrNa ArogyarUpa mokSa meLavavo che. mATe mokSa e upeya che. dAna, zIla, tapa vagere enA sAdhaka hovAthI upAyabhUta che ne hiMsA, jUTha, corI vagere enA bAdhaka hovAthI apAyabhUta che. jenA sAdhaka evA upAya koI ja na hoya evuM ke jenA bAdhaka koI ja apAya na hoya evuM koI upeya A vizvamAM che nahIM. dareka upeyanuM koIka to sAdhaka hoya ja, ne koIka to bAdhaka hoya ja. eTale upeyanI prApti mATenuM mArgadarzana ApavAno prastAva hoya tyAre upAyanuM vidhAna ane apAyano niSedha A baMne joIe ja. jemAM A baMne na hoya athavA bemAMthI ekAda paNa na hoya e mArgadarzana ucita hoya ja nahIM e spaSTa che. 'dharma' paNa eka prakAranuM Atmahita mATenuM mArgadarzana ja che. eTale je dharmamAM yogya vidhAna darzAvyA hoya (arthAt 'tapa karavo joIe' 'dhyAna karavuM joIe' vagere vidhAna darzAvyA hoya) tathA samucita niSedha darzAvyA hoya (jevAke hiMsA na karavI joIe... jUTha na bolavuM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre joIe... vagere) te dharma kaSa parIkSAmAMthI pAsa thayo kahevAya che. TUMkamAM yogyavidhi-niSedha jemAM darzAvelA hoya te dharma yogya kahevAya AvuM kaSa parIkSA kahe che. AmAM vidhi-niSedha yogya joIe.. eTale ke sAmAnya buddhithI paNa je ucita na jaNAya evA vidhi vagere jo darzAvelAM hoya to paNa e dharma nApAsa samajavo. jemake 'bakarIne halAla ka2vI' AvuM vidhAna darzAvanAra dharma. hiMsA dharmarUpa banI na ja zake AvuM koI paNa sAmAnyavicAraka paNa samajI ja zake che. (2) cheda parIkSA : kaSa parIkSAmAM uttIrNa thanAra dharmane pachI cheda parIkSAthI cakAsavAmAM Ave che. dareka dharmamAM sAdhanA mATe kaMIka ne kaMIka anuSThAno darzAvelA ja hoya che. u52 je vidhi-niSedhanI vAta karI che te, te te anuSThAnomAM jaLavAya che ke nathI jaLavAtA ? A cakAsavuM e cheda parIkSA che. jo vidhi-niSedha jaLavAtA hoya to dharma pAsa, ne vidhi-niSedhano virodha thato hoya to nApAsa. jemake eka bAju koIpaNa jIvanI hiMsA na karavI.. e rIte hiMsAno niSedha karyo.. ne pAchA yajJanA anuSThAna evA batAvyAM ke jemAM pazubali ApavAnI vAta Ave. to A dharma cheda parIkSAmAM nApAsa. (3) tApa parIkSA : cheda parIkSAmAM paNa pAsa thaI janAra dharmane tApa parIkSAthI cakAsavAmAM Ave che. te te dharme je mukhya siddhAnta mAnyo hoya che e siddhAnta dvArA te te dharmamAM jaNavelA vidhi-niSedha saMgata Thare che ke nahIM ? e A parIkSAmAM cakAsavAnuM hoya che. jo saMgata Thare to dharma pAsa. ane na Thare to nApAsa. bauddhadarzane sarve kSaNika mAnyuM che. badhI ja vastuo kSaNika che. eka ja kSaNa TakIne nAza pAmI javAnA svabhAvavALI che. AtmA paNa Avo kSaNika ja che. A emano mukhya siddhAnta che. bIjI bAju teo paNa hiMsAno niSedha kare che. have, dareka AtmA svayaM ja bIjI kSaNe nAza pAmavAnA svabhAvavALo jo hoya, to koI enI zuM Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-13 125 hiMsA kare? tathA, puNya karo ke pApa.. zuM phera paDavAno ? karanAra to nAza pAmI javAno che.. phaLa bhogavavA Ubho rahevAno ja nathI. ArAdhanAno paNa zuM matalaba ? kAraNa ke ArAdhanA karanAro bIjI kSaNe nAza ja pAmI javAno che to mokSa kono thAya ? eTale badhA vidhi-niSedha asaMgata TharI jAya che. ne tethI ekAnta anityavAda mAnanAra dharma A parIkSAmAM pheIla thAya che. e ja rIte ekAMtanitya mAnanAranuM paNa jANavuM. vastunA svabhAva-svarUpamAM aMza mAtra paNa pheraphAra na thAya evuM mAnavuM... arthAt vastune phUTasthanitya mAnavI e ekAntanityavAda che. AtmAmAM aMzamAtra paNa pheraphAra thavAno nathI to, janma-maraNano asaMbhava banavAthI hiMsA asaMgata TharI ja jAya che. ema AtmAnA baMdha-mokSa paNa ghaTI zakatA nathI. mATe vedAMtadarzana paNa A parIkSAmAM nApAsa thAya che. jainadarzane syAdvAda-anekAntavAda mAnelo hovAthI badhuM saMgata Thare che, ne mATe e tApa parIkSAmAM pAsa thaI jAya che. A traNa parIkSAmAMthI bALajIvane, je dharma kaSa parIkSAmAM pAsa thato jaNAya e dharma satyadharma lAgI jAya che. tapa karavo joIe. dhyAna dharavuM joIe. vagere vidhAno ane koInI hiMsA na karavI, jUTha na bolavuM... vagere niSedho sAMbhaLIne ja emane enA para ahobhAva thaI jAya che. pachI, e dharmamAM kahelA anuSThAno A vidhi-niSedhane anurUpa che ke nahIM ? e jovAnI jarUra lAgatI nathI. madhyamajIvo vRttane pradhAna gaNe che eTale ke nAnA-moTA anuSThAnone tapAse che. tethI je dharma cheda parIkSAmAMthI uttIrNa thAya che ene teo dharma" tarIke svIkArI le che. eTale hiMsAno niSedha karyA pachI hiMsAgarbhita yajJa vagerene darzAvanAra dharmane teo dharma' tarIke svIkAratA nathI. ahiMsA vagerenI jema jema vadhu jhINI jhINI kALajIvALA AcaraNo jovA - jANavA maLe tema tema teone e dharma pratye vadhu AkarSaNa thAya Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre che. mATe to teonI samakSa vadhu sUkSma vidhi - vidhAna sahitanI samiti vagerenI dezanA ApavAnuM vidhAna che. A jIvonI buddhi paMDita jIvonI buddhi jeTalI vikaselI na hovAthI, suMdara AcAra mArga jovA maLI jAya to pachI enA mULabhUta siddhAMto A ahiMsA vagerene anurUpa che ke nahIM? e jovAnI emane jarUra jaNAtI nathI. paMDita jIvo zAstratattvane jue che. eTale ke je dharmanA zAstrono siddhAMta evo hoya ke jenA para ahiMsA vagere saMgata kare tene teo yogya mAne che. arthAt je dharma tApa parIkSAmAM pAsa thAya ane teo "dharma' tarIke svIkAre che. teo vRttane paNa jue che. tema chatAM vRtta karatAM paNa anekagaNuM vadhAre mahatva mULabhUta siddhAMtane ja ApatA hoya che. eTale eka kaThora AcArapAlana karanArA gaccha bahAra thayelA sAdhu che ane eka zithila banelA saMvijhapAkSika che (AcAramAM zithila banyA hoya paNa nirUpaNamAM zuddha dezanA ApanArA hoya. potAnI zithilatAno bacAva nahIM. paNa raMja hoya. AvA sAdhu saMvignapAkSika kahevAya che.) to A bemAM paMDita jIva saMvignapAkSikane ja UMcA mAnaze, gacchabAhyane nahIM. zAstramAM AvI ja je vAta karI che e paNa ene ekadama tarkasaMgata lAgaze... AmAM koI asaMgati zaMkA ke Azcarya nahIM lAge. paNa je madhyamajIva hoya ene to bemAMthI kaThora AcAravALo gacchabAhyajIva ja vadhAre UMco lAge che, e jANavuM. padArtha vAkyartha vagerenI vicAraNA karIe to pUrve jaNAvyA mujaba bALajIva mAtra padArtha sudhI pahoMce che. madhyamajIva vRttane - AcaraNane - pravRttine mukhya karanAra hovAthI vAkyartha sudhI pahoMcI zake che. "koIne pIDA na karavI evuM jANyA pachI jinabhavana vagere pravRttino vicAra karatAM, jo e pRthvIkAyAdine jIva tarIke jANato hoya to ene zaMkA paDI zake che ke - AmAM to anya jIvane pIDA pahoMce che, mATe A Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-13 127 pravRtti zI rIte karI zakAya? mahAvAkyartha ane aidaMparyArthIne to paMDita ja pAmI zake che. zaMkA - bALajIvane loca, pRthvI para saMthAro, tapazcaryA vagere sAdhu jIvananA je bAhya AcAro che tenI dezanA ApavAnuM tame kahyuM, jyAre yogazatakamAM apunarbandhaka jIvane laukikadharmanI, samyagadaSTine zrAvaka dharmanI, zrAvakane sarvaviratinI ane sAdhune sAmAcArInI dezanA ApavAnuM kahyuM che. apunarbandhaka jIva bALa hovo samajAya che. eTale A lekhamALAnA AdhArabhUta kAnnizArnAizikA pratye pramANe ene sAdhunA bAhya AcAronI dezanA ApavAnuM jaNAya che, ne yogazatakanA mate laukika dharmanI dezanA ApavAnuM jaNAya che, to A bemAM virodha nahIM? vaLI Avazyaka niryuktinI 1618 mI gAthAnI vRttimAM zrIharibhadrasUri mahArAje ema jaNAvyuM che ke pahelAM sarvavirati batAvavI ne pachI dezavirati batAvavI. ema bRhatkalpa sUtranA prathama udezAmAM 1139 mI gAthAmAM "pahelAM sarvaviratino upadeza Apavo. eno pariNAma na jAge to dezaviratino upadeza Apavo... eno pariNAma paNa na jAge to samyakatvano... ne chelle maghamAM nivRttino..." Avo krama darzAvyo che. A krama jALavavAmAM na Ave to prAyazcitta paNa darzAvyuM che. jyAre yogazatakamAM samyagadaSTi jIvane pahelAM sAdhudharma nahIM. paNa zrAvaka dharma darzAvavo. AvI vAta loka naMbara 28 mAM sakAraNa jaNAvI che. eTale Ano paNa virodha nathI? samAdhAna - vaktAe upasthita thayelA zrotAnI bhUmikA be rIte tapAsavAnI hoya che (1) ene dharmamArge joDavA aMgenI bhUmikA ane (2) tattvane samajavA aMgenI enI bhUmikA. AmAMnI prathama bhUmikA mukhyatayA mohanIya karmanA kSayopazamathI pedA thAya che ne e kSayopazamane anusAre enA apunarbandhaka, avirata samyakatvI, dezavirati ane Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre sarvavirati evA cAra mukhya bheda che. bIjI bhUmikA mukhyatayA jJAnAvaraNanA kSayopazamane sApekSa che ne enA bALa, madhyama ane paMDita evA bheda che. jeno mohanIyano kSayopazama ocho hoya eno A jJAnAvaraNano kSayopazama paNa ocho ja hoya.. ane jene mohanIyano kSayopazama vadhAre hoya eno jJAnAvaraNano kSayopazama paNa vadhAre ja hoya evo niyama nathI. AmAM vaiparItya paNa saMbhavI zake che. eTale sarvaviratinI bhUmikA hovA sAthe bALapaNuM hovuM paNa saMbhave che. ema apunarbandhakanI bhUmikA hovA sAthe paMDitapaNuM hovuM paNa asaMbhavita nathI. eTale ja, ATha varSanI uMmare buddhino eTalo vikAsa na hovA chatAM sarvaviratinI bhUmikA hovI niSiddha nathI. AvA jIvane sarvaviratinA mArge lAvavA mATe bahu UMcA sUkSma tattvonI samajaNa ApavI jarUrI hotI nathI. ene to saMsAramAM Dagale ne pagale chajIvanikAyano kUTo (hiMsA) vagere keTakeTalA pApa che ne saMyama jIvanamAM jIvonI dayA vagere AcAro keTalA niSpApa che vagerenI dhULathI samajaNa ApavI ja ucita hoya che. ema vayaska hovA chatAM, gAmaDAmAM rahevA vagerenA kAraNe eTalI samajaNa zakti na hoya, ane tema chatAM sarvavirati yogya bhUmikA hoya to saMyama jIvananA AcAronuM sthULa dRSTie varNana karI, AkarSane saMyama mArge caDhAvI zakAya che. ema apunarbandhaka ke avirati samyakatvI yogya bhUmikA dharAvanAra zrotA Ama ghaNuM bhaNyo gaNyo hovAnA kAraNe buddhi vikasita hoya to ene enI bhUmikA yogya vAto paNa sUkSma rIte karavI joIe. jemake e ja bhUmikAnA bALajIvane jinapUjAmAM joDavo hoya to pUjAno mahimA darzAvI pUjA karatA karI devAno. pUjAmAM puSpa vagerenA jIvonI hiMsA hovA chatAM e doSarUpa nathI vagere ene samajAvavAnuM hotuM nathI, kAraNake jo samajAvavA jaIe to svarUpahiMsA vagerene samajavAnI enI bhUmikA na hovAthI, "AmAM to hiMsA thAya ema vicArI e pUjA na paNa kare, uparathI avahelanA paNa kare. mATe Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-13 1 29 to bALajIvane paMDita yogya dezanA ApavI e parasthAna dezanA hovAthI pApadezanArUpa kahevAyelI che. keTalIya bAbato evI hoya che ke paMDita jIvane hetugrAhya (hetupUrvaka samajAvavA yogya) hovA chatAM bALajIvane AjJA grAhya ja hoya che. bALajIvane paNa e bAbato hetu kahevA pUrvaka samajAvavA jaIe to e samajI na zakavAthI mUMjhavaNamAM paDe, kadAca vaktA pratye abhAva paNa pedA thAya ke "mane samajAvI zake ema che nahIM ne nakAmI mAthAjhIMka kare che." athavA "A vaktA kahe che e badhuM ja kAMI sAcuM nathI evI azraddhA vagere paNa thAya. ne tethI ene mArgamAM joDavAnuM prayojana to addhara ja UDI jAya. zrI siddhisena divAkarasUri mahArAje govALiyAonI samakSa emanI bhASAmAM vAdana karatAM paMDitonI bhASAmAM vAda karyo ne mATe hAryA. bIjI bAju, bhale ne apunarbandhaka hoya, buddhi vikasita hoya to ene jinapUjAnuM vidhAna darzAvavA para "AmAM to hiMsA rahelI che' AvI zaMkA paDavAnI sahaja zakyatA hoya che. eTale ene svarUpahiMsA vagerenI samajaNa ApIne jinAjJA dharme sArA nA aidaMparyArtha sudhI pahoMcADavo Avazyaka banI rahe che. anyathA, na hiMsyAt sarvabhUtAni. koIpaNa jIvanI hiMsA na karavI. A rIte hiMsAno niSedha karyA pachI, hiMsAmaya yajJa vagerenuM vidhAna karanAra vaidika granthomAM jo pUrvApara virodha vagere doSo che ne tethI cheda parIkSAmAM e nApAsa thAya che to e prazna jaina granyone paNa kema lAgu nahIM paDe? ItyAdi vicArIne e jaina dharma pratye AkarSita nahIM thAya. ne tethI ene jaina dharmamAM joDavAnI ane AgaLa vadhAravAnI AzA phaLIbhUta nahIM thAya. AvuM na thAya e mATe ene svarUpahiMsA, hetuhiMsA ane anubaMdhahiMsA.. A traNe prakAra ne sAthe e ja rIte ahiMsAnA paNa traNe prakAra samajAvavA joIe. gRhastho saMpUrNa rIte jIvahiMsAthI virAma Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre pAmelA hotA nathI. bahu bahu to mAtra sthaLa hiMsAthI ja virAma pAmelA hoya che. eTale potAnA mATe to pRthvIkAya vagere sthAvarajIvono AraMbha teo karatAM ja hoya che. ane eTale ja, snAnAdi daramyAna kAcA pANIno sparza vagere thavA para "arara... virAdhanA thaI.... virAdhanA thaI..." AvI arerATI emanA manamAM thatI nathI. ne tethI pUjAnA zubha adhyavasAyo manamAM jAgI zake che - TakI zake che. A zubha adhyavasAyo mohanIya karmano kSayopazama karAvIne jIvane TheTha saMyama sudhI pahoMcADI zake che. ne saMyama prApti eTale sarvajIvone abhayadAna. Ama thoDI pANI - puSpAdi jIvonI virAdhanA chevaTe mahA ahiMsAmAM pariNamatI hovAthI e anubaMdhathI hiMsArUpa nathI, paNa ahiMsArUpa che, mATe doSarUpa nIvaDatI nathI. vaLI, AgaLa dAnabatrIzImAM ApaNe joI gayA e mujaba e pUjakanI A pUjA joIne anumodanA dvArA bIjA jIvo paNa samyakatva pAmI zake che je caudarAjalokamAM amArIno paDaho vagADavA samAna che. mATe dravyahiMsA rahI hovA chatAM gRhasthone e hitakara bane che. - sAdhuo sUkSma ke bAdara. trasa ke sthAvara ..badhAnI sarvaprakAranI jIva virAdhanAthI virAma pAmelA che. eTale teone jinapUjA karavAnuM vidhAna nathI, ne tethI gRhasthonI jema teo mATe jaLa - puSpAdi jIvonI hiMsA anubaMdhathI ahiMsAmAM pariNamatI nathI. mATe emane jinapUjA hitakara rahetI nathI. A aMgenI vizeSa vAta pAMcamI bhakti dvAaizikAmAM Avaze. bALa - madhyama vagere bhUmikAno ane apunarbandhaka - samyakatvI vagera bhUmikAno vizeSa vicAra AgAmI lekhamAM joIzuM. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALa vagere bhUmikAno ane leikhAMka apunarbandhaka vagere bhUmikAno bhego vicAra gayA lekhamAM ApaNe karI rahyA 14 | hatA. have A lekhamAM e ja ' vicAraNAne AgaLa dhapAvIe. prastuta granthamAM ane SoDazaka granthamAM bALajIvane loca, bhUmizayana vagere bAhya AcAranI mukhyatAvALI dezanA ApavAnuM je kahyuM che te eka digdarzanarUpa jANavuM joIe. arthAt ene anusarIne sAmA jIvanI yogyatAnusAra dezanA ApavI joIe. badhAne A ja rItanI dezanA ApavI evo ekAnta na bAMdhavo. Azaya e che ke jJAnAvaraNanA kSayopazamanI apekSAe sAmo jIva "bALa" che. paNa mohanIyanA kSayopazamanI apekSAe to enI alaga alaga bhUmikA hoya zake che ne e bhUmikA badalAya eTale paNa dezanAnuM svarUpa badalAI jAya che. kAraNa ke dezanA kevI ApavI ? emAM baMne prakAranI bhUmikAo bhAga bhajave che. eTale, bALajIva jo sarvavirati pAmavAne ucita bhUmikAvALo hoya to ene saMyama jIvananA loca vagere bAhya AcAronI dezanA ApavI joIe. paNa jo e dezavirati pAmavAnI bhUmikAvALo hoya to ene zrAvakajIvananA AcAronI dezanA ApavI joIe. ema samyakatva ke apunarbandhaka (mArgAnusArIpaNuM) pAmavAnI bhUmikAvALA bALa" zrotAne kramazaH samyatvaucita vyavahAronI-AcAronI ke mArgAnusArInA 35 guNo-vyavahAronI dezanA ApavI joIe. A ja rIte madhyamajIva jo sarvavirati pAmavAne ucita hoya to ene saMyamanI vizuddhi, AcArapAlana vagere aMge granthomAM je sUkSmakALajIo darzAvelI che enuM varNana karavuM joIe. A ja pramANe dezavirati vagerene ucita madhyamajIvane zrAvakapaNAmAM jALavavAnI jayaNA vagere AcArapAlananI sUkSmakALajIonuM varNana karavuM joIe. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre ema, paMDitajIva jo sarvavirati pAmavAne ucita hoya to ene saMyamajIvananA AcAronuM sUkSma nirUpaNa karavA sAthe emAM kevI pariNati vaNAyelI hovI joIe tenuM tathA emAM mULabhUta siddhAMto kevI rIte vaNAyelA hoya che enuM varNana karavuM joIe. e ja rIte dezavirati vagerenI bhUmikA mATe te tenA AcAronuM e pramANe varNana karavuM joIe ane A darekamAM "AjJA dharma sAra:' A parama rahasya zI rIte raheluM che e samajAvavuM joIe. A badhI sAmA jIvane vrata - niyamamAM joDavAno prastAva hoya tene najaramAM rAkhIne vAta karI che. paNa jyAre e rIte ene te te dharmamAM joDavAnI vAta na hoya, paNa mAtra jANakArI ApavAnI gaNatarI hoya tyAre AmAM thoDo pheraphAra paNa saMbhave che prazna : jo vrataniyamamAM joDavAno nathI, to jANakArI ApavAnuM zuM prayojana ? uttara : jANakArI ApavA dvArA enA dilamAM dharmamArganuM AkarSaNa pedA karavuM, sthira karavuM, vadhAravuM ne pariNAme ene paNa dharmamArgamAM joDavo... AgaLa vadhAravo... A badhuM prayojana hoya che. AvuM prayojana hoya tyAre apunarbandhaka bhUmikAvALA jIvane paNa sarvaviratinA AcAro vagerenuM varNana karI zakAya che. enAthI ene sarvavirati vagere pratye Adara - bahumAna pragaTe che, bhaviSya mATe eka lakSya baMdhAya che. Avo prastAva hoya tyAre bALajIvo samakSa bAhya AcAronA varNana sAthe enuM pAlana karavAnuM paNa je jaNAvyuM che enA parathI e sUcana maLe che ke evI paristhitinA kAraNe je je AcAronuM pAlana ghaNuM kharuM na thatuM hoya te te AcAronuM bALajIvo samakSa varNana karavuM na joIe. jemake je gAmamAM zrAvakonA ghara rahyA nathI. rasoDA cAlu che. athavA AgaLa pAchaLanA gAmethI gocarInI vyavasthA thAya che. to AvA sthaLoe "sAdhu bhagavaMto mATe ja je Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-14 133 vAnagIo banAvelI hoya e AdhAkarma kahevAya... sAdhuone khape nahIM... sAdhuone to nirdoSa bhikSA ja khape...' AvI badhI vAto karavI na joIe. ema vartamAnamAM DAmI saDakonA kAraNe vihAramAM paga satata ghasAya che... nIcenI cAmaDI ALI thaI jAya che. eka jhINI paNa kAMkarI khUba pIDA upajAve che. hAIve para TrAphika jokhamI banyA che.. vAraMvAra saDaka parathI nIce utaravAnI jarUra paDe jyAM moTe bhAge kAMkarIo ja hoya.. AvA badhAM kAraNoe ghaNAM ghaNAM sAdhusAdhvIjI bhagavaMto pagamAM pagarakhAM paheratAM thayA che, e vinA cAle evuM rahyuM nathI.. to pachI bALajIvo samakSa anutpAnakatvano (pagamAM kazuM paheryA vinA khullA page vihAra karavAno) je AcAra che enuM varNana karavuM na joIe. nahIMtara, 'A badhA bole che kaMIka ne ka2e che kaMIka... bolavAmAM zUrA che... karavAmAM DhIlA... je bolI rahyA che e badhuM paNa vitatha haze...' AvI badhI zaMkA paDavAthI ene dharma pratye AkarSaNa thaI zakatuM nathI. (A vAta to dharmamArge joDavAno prastAva hoya tyAre paNa samAna rIte jANI). vaLI, A je vAstavikatA che ke bALajIvo liMgane jue che ane ene anurUpa enA vismaya pamADe evA bAhya AcAro jue che, paNa sUkSmatAthI AcaraNane jotA nathI... tenA parathI A paNa eka sUcana maLe che ke - AvA jIvone parikarmita buddhivALA ane sva (vaktA) pratye vizvAsavALA karIne bALakakSAmAMthI upara lAvavAno prayAsa karavAnI bhUmikA jyAM sudhI UbhI na thaI hoya tyAM sudhI teo samakSa pracchanna zithilAcAravALAnuM khaMDana na karavuM. arthAt jeo upara uparanI dRSTie tarkapUrNa lAge evI karNapriyavANIthI lokone dharma tarapha AkarSanArA hoya paNa potAnA jIvanamAM akSantavya zithilAcAravALA hoya.. cothA vratamAM sAva khADe gayA hoya.. tevAonA A doSa sva-parane bhAre nukzAnakartA hovA chatAM ukta Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre bALajIvo AgaLa pragaTa karavA na joIe. jo e karavAmAM Ave to emane buddhibheda thAya.. ane badhA ja liMgadhArIone evA ja mAnavAne prerAya evuM paNa bane. sAdhuvezamAM guNa jovAnA badale doSa jonArA bane evuM paNa bane. ema, AcAra pAlanamAM sUkSmakALajIno AbhAsa Ubho karanArA paNa gacchathI alaga thaI gayelA sAdhuonA sva-parane nukazAna karanArA doSo paNa evI vizeSa bhUmikA ubhI karyA vagara madhyama kakSAnA jIvone kahevA na joIe. AvA jIvone to pUrve kahI evI sUkSma AcAra pAlananI vAto ja karavI. emAM A vAto paNa Ave ke - prathama vayamAM adhyayana karavuM, bIjI vayamAM arthazravaNa karavuM. ane trIjI vayamAM dhyAnathI AtmAne bhAvita karavo. AmAM adhyayana eTale mukhyarUpe sUtra gokhavAnI vAta che. bAlyavayamAM yAdadAsta tIvra hoya che ne samajazakti ochI, mATe e uMmaramAM sUtra gokhavAnuM kahyuM. uMmara vadhatAM samajazakti vadhatI jAya che ane ghaNuM kharuM smaraNazakti ghaTatI jAya che. mATe e uMmare arthazravaNa karavAnuM kahyuM. jema jema uMmara vadhatI jAya che tema tema aneka anubhavo thatA hoya che. jAta jAtanI dhUpa - chAMvamAMthI pasAra thavuM paDe che. eTale prAraMbhakALe sAmAnya prasaMga paNa manamAM jevA saMkalpa vikalponA tophAna macAvato - khaLabhaLATa pedA karato - tevA tophAna pAchalI uMmaramAM vizeSa AsamAnI - sulatAnI jevA prasaMgo paNa macAvI na zake evI mAnasika keLavaNI - sahanazIlatA prAyaH pedA thayelI hoya che je dhyAna sAdhanAne saraLa banAve che. mATe e uMmare dhyAna karavAnuM kahyuM che. vaLI, A jIvone Avo paNa AcAra batAvavo joIe ke - "A guru bhagavaMta mAro saMsArakSaya karanArA che." AvA zubha pariNAmapUrvaka gurune parataMtra rahevuM. A pAratanya bhagavastrAptinA bIjabhUta che jenAthI mokSa thAya che. madhyama jIvone jemAM AtmahitanI AvI Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-14 135 sUkSma kALajI dekhAya evI A vAtothI dharmamArga pratye AkarSaNa jAge ja e spaSTa che. vrataniyama ApavAnI gaNatarIthI jyAre preraNA thaI rahI hoya tyAre A vizeSa kALajI rAkhavAnI hoya che ke upalI bhUmikAvALAne nIcalI bhUmikAnI vAta na karI zakAya. Azaya e che ke zrotA sarvaviratinI bhUmikAne ucita hoya ane chatAM vaktA dezavirati yogya dezanA Ape to zrotAne dezaviratinuM ja AkarSaNa jAge. enA vrata niyamomAM e joDAze. arthAt niraparAdhI trasajIvanI hiMsAno tyAga karaze.. paNa pRthvIkAyAdi jIvonI virAdhanA UbhI rAkhaze. eTale eno doSa vaktAne lAge ja. jene thoDI vadhu preraNA karavAthI rAtrI bhojana sarvathA choDI zake ema hoya tene e rIte sarvathA choDavAnI bhArapUrvaka preraNA karyA vagara ja sIdhuM kahevAmAM Ave ke "tuM rAtrI bhojana kare che? to paNa rAtre jamyA pachI kAMI na levuM ATalo niyama le..." to e rIte niyama laIne e ekavAra rAtre jamavAnuM je cAlu rAkhaze e nimitte vaktAne doSa lAge ja e spaSTa che. zrI hAribhadrIya AvazyakamAM ane zrIbRhatkalpamAM sau prathama sarvavirati yogya dezanA ApavAnI je vAta che te AvA - sarvaviratine ucita bhUmikAvALA jIvo mATe che.. ane AvA jIvo mATe to zrIyogazatakamAM paNa A ja dezanA ApavAnuM jaNAveluM che, mATe baMne vacce koI virodha nathI. prazna : je zrotA sAro evo paricita hoya enA aMge paNa enI bhUmikAno cokkasa nirNaya vaktAne zI rIte thAya ? kAraNake vaktA bhale gItArtha che. chatAM sAthe sAthe chadmastha paNa che ja. AMtarika pariNati vagereno nirNaya karAvavAmAM A chavAsthatA garabaDa karAve evI pUrNa saMbhAvanA che ja. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre uttara : lAbhano nirNaya ja pravRtti karAve evo niyama nathI. paNa lAbhanI prabaLa saMbhAvanA paNa pravRtti karAve che. jemake vRSTi thaze ja ane pAka Avaze ja evo nirNaya nahIM, paNa saMbhAvanA mAtra karIne kheDUta khetarane kheDe che. prazna : je zrotA sAva navo savo - prathama vAra Avyo che. eTale ke jeno potAne kazo paricaya nathI evA jIva mATe to kaI bhUmikA che? enI saMbhAvanA paNa vaktA kaI rIte kare ? ane dezanA kevI Ape ? uttaraH dukAnadAra pAse e Tu jheDa badhA prakArano mAla che. 10 rU. nI kiMmatavALo mAla paNa che. 100 rU. vALo ne 1000 rU. kiMmatavALo paNa mAla che. gharAkane dukAnadAra mAla kayA krame dekhADe ? jo gharAka paricita hoya ne tethI dukAnadAra enI kepesITI jANato hoya to ene anurUpa ja mAla dekhADe. hajAra rUpiyAno mAla kharIdI zake ene halako mAla dekhADe ne e kharIdIne ja e cAlyo jAya to nukazAna potAne paNa che ne gharAkane paNa che. chate paise halko mAla vAparavo paDe e nukazAna nathI? A vAta dukAnadAra sArI peThe samajato hovAthI ene enI zaktine anurUpa ja mAla dekhADe che.... AvuM ja gItArthavaktA kare che. kAraNa ke zrotA sarvavirati vagere mAla lenAra gharAkanA sthAne che ne upadezaka vaktA A mAla dekhADanAra - vecanAra - dukAnadAranA sthAne che. zrI yogazatakamAM bhUmikAne ucita dezanA ApavAnuM je kahyuM che te A prakAranuM che. paNa jo dukAnadArane, gharAkanAM kapaDAM - gharAkanI bolacAlanI rItabhAta-gharAkanI sAthe Avela vyaktio vagere parathI evI sabaLa saMbhAvanA thaI gaI hoya ke "Ane hajAra rUpiyAno mAla dekhADavAthI 'AmAM ApaNuM kAma nahIM ema samajIne bhAgI ja jAya evo che.. pachI so rUpiyAno mAla je dekhADavAno che te jovA paNa Ubho nahIM Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-14 137 rahe.. to dukAnadAra ene hajAra rUpiyAno mAla dekhADe ja nahIM. ne sIdho so rUpiyAno mAla ja dekhADe.. ema gItArtha guru bhagavaMtane zrotA mATe enI AkRti - zArIrika khoDakhAMpaNa - bolacAla - vagere koIpaNa rIte jo evo nirNaya ke prabaLa saMbhAvanA thaI gaI hoya ke "Ane sarvaviratinI vAta karavAthI e DarI jaze, bhAgI jaze, pachI kazuM sAMbhaLavA paNa Ubho nahIM rahe to ene sarvaviratino upadeza na ja Apavo joIe. prazna : paNa sAva navAsavA zrotAnI AkRti vagere parathI AvI koI cokkasa saMbhAvanA na thaI hoya tyAre kayA krame dezanA Ape ? uttara : AvA gharAka mATe dukAnadAra zuM kare ? jo gharAka UMco mAla laI zake evo haze to halako mAla padharAvavo nathI... ne na laI zake evo hoya to halakA mAlathI paNa e vaMcita na rahI jAya enI kALajI rAkhavI che. eTale dukAnadAra, pote mAla vecavA mATe ja badho mAla dekhADI rahyo che - AvuM gharAkane na bhAse. paNa mAtra mAla dekhADavA mATe ja dekhADI rahyo che. AvuM bhAse evI sAvadhAnI - kALajIpUrvaka pahelAM hajAra rUpiyAno mAla dekhADaze... enI UMcI kvoliTI vagerenuM varNana karaze. ne gharAkanA mukha para kevA bhAvo upase che ? e tapAsaze. jo dharAra asAmarthya jevA bhAvo ja jaNAya to tarata e mAla dekhADavAnuM baMdha karIne thoDo ochI kiMmatavALo mAla kADhaze. ne jo evuM badhuM asAmarthya jevuM na jaNAya to e ja UMcA mAlanuM vadhAre sAruM-bhArapUrvaka varNana karI gharAkanI ruci-zaktine jagADaze. AvuM ja gItArtha gurubhagavaMta navA zrotA AgaLa enA pariNAma jANavA mATe kare che. zrotAne sarvavirati svIkAravAnI preraNArUpe nahIM - paNa mAtra sAdhu - jIvana AvuM hoya evo ene Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre khyAla ApavA mATe sau prathama enI AgaLa sarvaviratinA AcAra vagerenuM varNana kare. A sAMbhaLavA para enA dilamAM kevA bhAvo jAge che ? e tapAse. emAM enI vAto parathI jo ema lAge ke viSaya sukhanI pipAsA, sAMsArika javAbadArI vagerenA kAraNe haju sarvaviratinA svIkAra mATe samartha nathI. to pachI zrAvakadharmanuM varNana kare. ne pharIthI enA pariNAmo tapAse. ema kramazaH samyagadarzana ane mArgAnusArInA AcAronuM varNana kare. zrI bRhatkalpamAM upadezano sarvavirati-dezavirati-samyakatva-mArgAnusAritA.. Avo je upadezakrama kahyo che te A apekSAe kahyo che, e jANavuM. bAkI to vaktAne deza-kALa-puruSa vagereno jevo nirNaya thAya e pramANe dezanA aMge uparathI nIce javAnI ke nIcethI upara javAnI.. baMne paddhati ucita lAge che. AmAM ekAnta nathI. jema chedasUtromAM zaikSaka (navA sAdhu), gItArtha, sthavira, upAdhyAya ane AcArya. A badhAe samAna doSa sevyo hoya to zaikSakane ochuM... gItArthane vadhAre.. virane enA karatAM paNa vadhAre... upAdhyAyane vaLI enAthI vadhAre... ne AcAryane sauthI vadhAre prAyazcitta.... A krama batAvyA pachI tarata ja ghaNe sthaLe matAMtara tarIke nahIM, paNa judI paddhati tarIke zaikSakane sauthI vadhu. gItArthane enA karatAM ochuM.. ema uttarottara ochuM prAyazcitta ApavAnI paddhati paNa dekhADelI che. AmAM puruSa-deza-kALane najaramAM laIne kaI paddhati apanAvavI eno nirNaya prAyazcitta dAtAe karavAno hoya che ema prastutamAM paNa jANavuM. dhAroke vaktAne evI jANakArI maLI gaI che ke zrotA saMpUrNatayA rAtrI bhojana tyAga karI zake evI paristhitimAM nathI. tema chatAM, vaktAne evI paNa pratIti thayelI che ke zrotA dAkSiNyaguNavALo che ne tethI, "mahArAja sAheba ghaNuM ghaNuM kahe che to Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIzI-2, lekhAMka-14 139 keTalI nA pADavI ? badhI vAtano inakAra karyA karavo sAro na kahevAya. kAMI nahIM, thoDo puruSArtha phoravIne-kaSTa veThIne paNa ATaluM to karIza ja." AvA abhiprAyathI paNa AMzika tyAga karavA kaTibaddha banaze, e rIte tyAga apanAvaze, barAbara pALaze ne e pAlananA prabhAve AgaLa vadhaze. AvI saMbhAvanA bhAsI hoya to sarvathA tyAganI vAtathI prAraMbha kare ne kramazaH nIce utare. paNa AvI ja paristhitivALA zrotA mATe jo evI pratIti thaI hoya ke e evA dAkSiNyavALo nathI ne AvI vicAradhArAvALo che ke - mahArAja sAheba to badhI azakya vAta kare che. moTI moTI vAta kare che. ApaNuM kAma nahIM.. ApaNe kazuM karI zakavAnA to chIe nahIM. nAhaka mahArAja sAhebane upadeza ApavAnuM kaSTa ApavuM.... emano samaya bagADavo. enA karatAM ApaNe ubhA ja thaI jAva. vagere. to nIcethI ja zarUAta kare. ne jema jema nIce nIcenA saraLa niyamo apanAvavAno abhiprAya ghaDAto jAya tema tema upara kheMcatA jAya. prazna : paNa nIceno niyama levAno abhiprAya ghaDAI jAya to pachI uparano niyama to e zI rIte levAno ? uttara : ghaNIvAra A uchAmaNI jevuM hoya che. kyAreka koIka bhAvuka gharethI pAMca hajAra sudhI lAbha levAnI bhAvanA karIne Avyo hoya che ne tyAM sudhI to e caDhAvo bole paNa che ja. paNa enA pAMca hajAra bolavA para sAmI pArTI jo sIdhA dasa hajAra bolI de to A bhAvuka aTakI ja jAya che, AgaLa vadhato nathI. paNa sAmI pArTI pAMca hajAranI sAme papa00 bole.... to A bhAvuka thoDuM manane samajAvIne 6000 bolI paNa de che. vaLI sAmI pArTI 6500 boMle che. A bhAvukane paNa koI preraNA kare che ke tamAre 6000 to kharacavA ja hatA. hajAra vadhAre. paNa Avo lAbha kyAM pharIthI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre maLavano che. vagere... to e sAta hajAra paNa bolI deze... Ama kramaza vadhatAM vadhatAM enuM dila vadhAre ne vadhAre udAratA karavA taiyAra thatuM jAya che ne kadAca dasa hajArathI adhika rakama bolIne paNa caDhAvo laI paNa le. AvuM ja prastutamAM paNa saMbhavita che... ne evuM saMbhavita bhAse to vaktA nIcethI prAraMbha karI kramazaH upara uparanI vAto kare emAM paNa koI doSa nathI... mATe A aMge kazo ekAMta bAMdhavo nahIM. zrI hAribhadrI AvazyakamAM nIcalI bhUmikAno dharma kahevAmAM doSa je darzAvyo che te, zrotA upalI bhUmikAne ucita hoya to ja lAge che... arthAt pahelAM zrotAne zrAvaka dharmano upadeza Apyo... ane zrotA sarvavirati svIkAravA mATenuM sAmarthya-sattva dharAvanAra hovA chatAM dezavirati ja svIkAre to ja doSa kahyo che. jenuM evuM sattva sAmarthya che ja nahIM, evo jIva zrAvakadharma svIkAre to kAMI doSa lAgavAnuM tyAM kahyuM nathI. dharma bindumAM paNa saddio: prayooDantarAya:, anumitikSetara.... ema kahIne samartha aMge ja doSa darzAvyo che, asamartha aMge nahIM. Ama dezanApaddhati aMge yathAyogya vicAravuM joIe. je gItArtha mahAtmAo A pramANe dharmadezanA ApavAnuM jANe che teonA ja prabhAve kalikALamAM paNa dharmanI jAhojalAlI che. jagA jIvone paramAnanda ApanArA, bhagavad dharmanA dezaka AvA gItArtha munibhagavaMtone namaskAra ho... namaskAra ho.... prastuta lekhamALAnA A prathama 14 lekhomAM paramapAvana zrI jinAjJAthI viparIta kAMIpaNa AvI gayuM hoya to enA hArdika micchAmi dukkaDam sAthe gItArtha mahAtmAone enuM saMzodhana karavA vinaMtI. Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5). 6-8) pU. A. zrI abhayazekharasUri ma. sA.nuM saMpAdita-anuvAdita likhita adhyayanopayogI sAhitya adhyAtmamataparIkSA dharmaparIkSA 3) sAmAcArI prakaraNa, ArAdhaka virAdhaka caturbhagI kUpadeSTAntavizadIkaraNa prakaraNa samyakatva SasthAnanI caupai lAniMza dvArniMzikA bhAga-1 karmaprakRti padArtho bhAga : 1-2-3 9-10) nyAya siddhAntamuktAvalI bhAga : 1-2 satyadAdi prarUpaNA 12) hAribhadrayogabhAratI 13) yogaviMzikA 14) siddhinAM sopAna 15) tattvAvalokana samIkSA 16) tattva nirNaya 17-21) navAMgI gurupUjana praznottarI vagere 22) zataka nAme pAMcamA karmagranthanA padArtho-TIppaNo 23-25) dezavidha sAmAcArI (bhAga : 1-2-3) 26-27) tithi aMge satya ane samAdhAna (bhAga : 1-2) 28) saptabhaMgIviMzikA 29) dravya-guNa-paryAyano rAsa bhAga-1 nikSepaviMzikA 31) kyA jinapUjA karanA pApa hai ? 32) anuyogadvAra-saTIppaNa 33) batrIzInA sathavAre-kalyANanI pagathAre bhAga-1 pU. A. zrI abhayazekharasUri ma. sA. likhita upadezAtmaka sAhitya 1) haMsA ! tuM jhIla maitrI sarovaramAM...(guja.+hindI=33000 nakala) 2) haiyuM mAruM nRtya kare 3) huM karuM huM karuM e ja ajJAnatA 4) kara paDikkamaNuM bhAvazuM 5) avikhkhA aNAzaMde 6) huM chuM sevaka tAro re 7) hA ! pastAvo vipula jharaNuM... 8) micchAmi dukkaDa 9) TALiye doSa saMtApa re... 30) BHARAT GRAPHICS-Ahmedabad (079) 22134176, Mo. 9925020106