________________
બત્રીશી-૨, લેખાંક-૯
પંડિત જીવને જ્યારે દેશના આપવાની હોય ત્યારે જિનવચનોનું પ્રાધાન્ય થાય એવી દેશના આપવી જોઈએ. અર્થાત્ “અમુક ક્રિયા કરો તો ધર્મ.. ને અમુક ક્રિયા કરો તો અધર્મ કે ક્રિયા અમુક રીતે કરો તો ધર્મ. અન્ય રીતે કરો તો ધર્મ નહીં.” આવી બધી રીતે ક્રિયાને મુખ્ય કરવાની હોતી નથી. ક્રિયા કઈ કરો છો કે કઈ રીતે કરો છો એ ગૌણ છે, શાસ્ત્રવચનની જેમાં આરાધના થતી હોય ને જે રીતે આરાધના થતી હોય એ ધર્મ અને શાસ્ત્રવચનની જેમાં – જે રીતે વિરાધના થતી હોય તે અધર્મ... કારણકે પરલોક અને પરલોક અંગેના બધા અનુષ્ઠાનો શાસ્ત્રવચનોને આધીન હોય છે. આવી વાતોથી પંડિત જીવને ધર્મતત્ત્વ પ્રત્યે અહોભાવ જાગે છે, કારણકે એની એવી રુચિ હોય છે. ને તેથી એ ધર્મમાં જોડાય છે.
ધર્મમાં જોડાયેલા પંડિત જીવને આવી દેશનાથી જિનાજ્ઞા પ્રત્યે આદર પેદા થાય છે- પેદા થયેલો આદર વધે છે- દૃઢ થાય છે. એટલે, હવે કોઈપણ અનુષ્ઠાનને એ કરે ત્યારે ભગવદ્ વચનોના અનુસંધાન – સ્મરણપૂર્વક કરે છે અને પ્રભુવચનોને બરાબર અનુસરાય એવા આદરપૂર્વક કરે છે. આના પ્રભાવે પરમાત્મા, એ સાધકને હૃદયસ્થ થાય છે, અર્થાત્ ધ્યાનમાં પ્રભુનો સાક્ષાત્કાર થાય છે, આવો સાક્ષાત્કાર થાય એટલે સમરસાપત્તિ થાય છે કે જે ધ્યાનના પ્રકૃષ્ટ ફળરૂપ છે. આ અંગેની વધુ વાત હવે આગામી અંકમાં જોઈશું.
આત્મહિતકર વાતોને, શ્રોતાની કક્ષાને અનુસરીને, ઉપકાર કરવાની બુદ્ધિથી હંમેશા ઉપદેશ કરવો જોઈએ, એમાં પોતાને પડનારા શ્રમને ગણકારવો ન જોઈએ. આ આખા વિશ્વમાં મોક્ષમાર્ગ સિવાય બીજો કોઈ વાસ્તવિક હિતોપદેશ નથી.
-તત્ત્વાર્થસૂત્રકારિકા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
