________________
(લેખાંક
-
વિશેષ પ્રકારના પાત્રને કે વિશેષ પ્રકારના કારણે સંયતને અપાતા
અશુદ્ધદાનનો ગયા લેખમાં આપણે વિચાર કરી રહ્યા હતા.
- દાતા બે પ્રકારે હોય છે - સાધુને અનેષણીય – અપ્રાસુક ન અપાય એવું જાણનારા અને એવું ન જાણનારા (મુગ્ધ). આમાંથી મુગ્ધ જે અશુદ્ધદાન કરે છે એની વાત આગળ આવવાની છે. જેઓ ઉપર કહેલી જાણકારીવાળા છે તેઓ સામાન્ય પરિસ્થિતિમાં અશુદ્ધ દાન તો જ આપે જો એમનો સાધુભગવંતની અવહેલના કરવી વગેરે રૂપ અભિનિવેશ હોય. પણ એની વાત પણ આગળ આવવાની છે. એટલે જણાય છે કે અહીં (સંયતને અશુદ્ધદાન એવા બીજાભાંગામાં) જે દાતા લેવાનો છે તે અમુગ્ધ = જાણકાર છે ને અનભિનિવિષ્ટ = અભિનિવેશ વિનાનો છે. આવો દાતા તો વિશેષ પ્રકારનું પાત્ર હોય કે વિશેષ પ્રકારનું કારણ હોય તો જ અશુદ્ધ આપે, એ સિવાય નહીં. માટે “દાતાનું અંતઃકરણ વિવેકથી શુદ્ધ હોવું જોઈએ એવી શરત અહીં જણાવેલી હતી. આવા દાતાને તથા ગીતાર્થ વગેરે શરતોથી પરિપૂર્ણ સાધુને આવા અશુદ્ધદાનથી પણ લાભ, લાભ અને માત્ર લાભ જ થાય છે. પણ જ્યારે એવું વિશેષ પ્રકારનું પાત્ર ન હોય કે વિશેષ પ્રકારનું કારણ ન હોય ત્યારે આવો લાભ થઈ શકતો નથી. માટે સંયતને અશુદ્ધદાનના બીજા ભાગમાં વિકલ્પ પરિપૂર્ણ ફળ પ્રાપ્તિ કહેલી છે.
શંકા - તમે કહો છો કે આ રીતે અશુદ્ધ દાન દેવા છતાં દેનાર અને લેનાર... બંનેને પરિપૂર્ણ ફળ મળે છે – અર્થાત્ લાભ-લાભ ને માત્ર લાભ જ થાય છે, જ્યારે શ્રીભગવતીસૂત્રમાં તો એમ કહ્યું છે કે આવું અશુદ્ધદાન દેનાર શ્રમણોપાસકને વિપુલ કર્મનિર્જરા થાય છે, પણ સાથે થોડો પાપકર્મબંધ પણ થાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
