Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
તે અસરૂપ હોવા છતાં તેને મળુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય ઉપર જણાવ્યા મુજબ થાય એ માટે છે. પુરું નામ રાષ્ટ્રવાચક નથી. પરંતુ ક્ષત્રિય વાચક છે. पुरोरपत्यम्; मगधानां राजाऽपत्यं वा; कलिङ्गानां राजाऽपत्यं वा; शूरमसस्यापत्यम् शूरमसानां राजा वा; अङ्गानां राजा अङ्गस्यापत्यं वा; આ અર્થમાં શુદ્ધ મધ તિ શ્રમ અને કા નામને આ સૂત્રથી દિ સંજ્ઞક | પ્રત્યય; “વૃઃિ સ્વ૭-૪-૧' થી આદ્ય સ્વર ૩ ૪ અને B ને વૃદ્ધિ મ મ અને કી આદેશ. “અવળું, ૭-૪-૬૮ થી અન્ય નો લોપ. “સ્વયo -૪-૭૦” થી અન્ય ૩ ને સવું આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વીરવડમાઘ શાસ્ત્રિ; શરમ અને રો: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- પુરુ ક્ષત્રિયનું અપત્ય. મગધદેશનો રાજા અથવા મગધ ક્ષત્રિયનું અપત્ય. કલિગ દેશનો રાજા અથવા કલિન્ગ ક્ષત્રિયનું અપત્ય. શ્રમયનો રાજા અથવા શ્રમણ ક્ષત્રિયનું અપત્ય. અજ્ઞદેશનો રાજા અથવા અજ્ઞક્ષત્રિયનું અપત્ય. 199દ્દા
साल्वांश-प्रत्यग्रय-कलकूटाऽश्मकादि ६।१।११७॥
ક્ષત્રિય વાચક નામના સરૂપ રાષ્ટ્ર વાચક એવા--સાવંશ (સાત્વફ્લેશ નો અંશ) વાચક નામ; પ્રત્યગ્રંથ નામ; છૂટ નામ તેમ જ વારમw નામને રાજાથમાં અને રાષ્ટ્ર વાચક નામના સરૂપ ક્ષત્રિય વાચક એવા સાર્વીશ વાચક નામ તેમ જ પ્રયuથ છૂટ અને પ્રશ્ન નામને અપત્યાર્થમાં દ્રિ સંજ્ઞક ફુગ પ્રત્યય થાય છે. ટુવરાજ રાના उदुम्बरस्यापत्यम्; प्रत्यग्रथानां राजा प्रत्यग्रथस्यापत्यम्; कलकूटानां राजा
છૂટસ્થાપત્ય; અને રમઝાન ના કરમસ્થાપત્યમ્ આ અર્થમાં અનુક્રમે કુવર પ્રથથ ફૂટ અને ગરમ નામને આ સૂત્રથી ફુગ પ્રત્યય અને તેને દિ સંજ્ઞા. વૃદ્ધિધ.૦ ૭-૪-૧' થી આદ્યસ્વર ૩ અને ૪ ને વૃદ્ધિ સ્ત્રી અને મા આદેશ. વર્ષો ૪-૬૮' થી અન્ય ૩ નો
૬૦
