Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
એક મહિનો કરવા યોગ્ય ચાન્દ્રાયણ નામનું તપ. એક મહિનામાં સારી રીતે કરી શકાય એવો પ્રાસાદ. ૧૦૪॥
નિવૃત્ત દ્વા૪૪૧૦૧
તૃતીયાન્ત કાલવિશેષવાચક નામને નિવૃત્ત અર્થમાં ફળ્ પ્રત્યય થાય છે. અા નિવૃત્તમ્ આ અર્થમાં ગન્ નામને આ સૂત્રથી ગ્ (ફ) પ્રત્યય. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આઘ સ્વર બ ને વૃદ્ધિ જ્ઞ આદેશ. ‘બનીન૦ ૭૪-૬૬′ થી બંન્ નામના ઉપાન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી નિમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- એક દિવસમાં કરાયેલું કામ. ૧૦॥
તે ભાવિ-ભૂતે ૬।૪।૧૦।।
દ્વિતીયાન્ત કાલવિશેષવાચક નામને ભાવી અને ભૂત અર્થમાં બ્ પ્રત્યય થાય છે. મારૂં માવી મૂતો વોત્સવઃ આ અર્થમાં માત્ત નામને આ સૂત્રથી ફળ્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી (જીઓ ટૂ. નં. ૬-૪-૧૦૪) માસિઝ પાવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- મહિના સુધી થનારો અથવા થયેલો ઉત્સવ. ||9૦૬||
तस्मै भृताऽधीष्टे च ६ |४|१०७ ॥
ચતુર્થાંન્ત કાલવિશેષવાચક નામને મૃત (વેતનેન ીત:) અને અથીષ્ટ (સાર્વવ્યાપતિ:) અર્થમાં ફળ્ (જ) પ્રત્યય થાય છે. માસાય મૃતઃ (માસું ર્મણે મૃતઃ) અને માતાયાધીષ્ટ: (માસમધ્યાપનાવાથીષ્ટ:) આ અર્થમાં માસ નામને આ સૂત્રથી ફળ્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી માસિષ્ઠઃ (જીઓ સૂ. નં. ૬-૪-૧૦૪') આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- એક મહિના માટે કામ કરવા પગારથી રાખેલો નોકર. એક મહિના માટે ભણાવવા રાખેલા
૨૭૯
