Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
સૂત્રથી . અને પ્રત્યય. લવર્ષે ૭-૪-૬૮ થી અન્ય નો લોપ. કિપાત્રી, યાવિતીન અને યોહવી નામને સ્ત્રીલિંગમાં ‘શાત્ ર-૪૧૦૮' થી બાપુ (બા) પ્રત્યય. દ્વિપત્રિ, રિતિવર અને યાવિ નામને સ્ત્રીલિંગમાં લગે ર-૪-૨૦” થી કી પ્રત્યય ... વગેરે કાર્ય थवाथी द्विपात्रीणा द्विपात्रिकी; याचितीना याचितिकी भने. याढकीना
યાદવિછી આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ન અથવા રૂ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે “ વ૬૦ ૬-૪-૧દર' થી ફ૨જુ પ્રત્યય.
નાચ૦ ૬-૪-૧૪' થી [ પ્રત્યયનો પ્લમ્ (પિ લોપ) દિપાત્ર અને (વાઢિ નામને “માણ -૪-રરૂ થી કી પ્રત્યય; અને યાવિત નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ (ફૂ. નં. ૨-૪-૨૩ થી તેને કી પ્રત્યયનો નિષેધ હોવાથી) બાપુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી કિપાત્રી યાવિતા અને યાદી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ બે પાત્ર પ્રમાણ ધાન્ય અવગ્રહણ કરનારી, અપહરણ કરનારી, અથવા રાંધનારી. બે આચિત પ્રમાણ ધાન્ય અવગ્રહણ કરનારી, અપહરણ કરનારી અથવા રાંધનારી. બે આઢક પ્રમાણ ધાન્ય અવગ્રહણ કરનારી અપહરણ કરનારી, અથવા રાંધનારી. (અર્થ માટે દૂ.. ૬-૪-૧દ્ર જાઓ). If9૬૪માં
कुलिजाद् वा लुम् च ६।४।१६५॥ .
પરિમાણવિશેષવાચક ઝિન નામ છે અત્તમાં જેના એવા દ્વિતીયાન દિનું સમાસને સમ્પતિ વિહરતિ અને પતિ અર્થમાં વિકલ્પથી ન અને ફ પ્રત્યય થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી અને રૂ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે વિકલ્પપક્ષમાં વિહિત [ પ્રત્યયનો વિકલ્પથી લુપુ થાય છે. તે કૃષેિ સમ્પતિ વહરતિ પતિ વા આ અર્થમાં ડિઝિન નામને આ સૂત્રથી અને ફ (ફ) પ્રત્યય. વળું, ૭-૪-૬૮' થી અન્ય સ નો લોપ. ફિઝિનીન નામને સાત ર-૪-૧૮' થી બાપુ પ્રત્યય. લિથુનિવ નામને લાગે ર-૪-ર૦” થી કી પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી કિસિનીના
૩૦૯
