Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 280

અને નિત્ય નામને આ સૂત્રથી અદ્ પ્રત્યય. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્યસ્વર રૂ ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. ‘ઝવર્ષે૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય ૬ નો લોપ. ‘ધ્વઃ ગવા૦ ૭-૪-、' થી ચુષ્ટ ના ર્ ની પછી તે નો આગમ વગેરે કાર્ય થવાથી વૈયુષ્ટમ્ અને નૃત્યમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- પ્રભાતે આપવા યોગ્ય. નિત્ય- દરેક સમયે આપવા યોગ્ય. व्युष्ट સાહચર્યથી નિત્યનામ કાલવાચક જ ગૃહીત છે. તેને સપ્તમીના અપવાદભૂત ‘ાળાધ્વ૦ ૨-૨-૪૨’ થી દ્વિતીયા વિભતિ વિહિત હોવાથી નિત્ય- આ દ્વિતીયાન્ત જ નામને આ સૂત્રથી અદ્ પ્રત્યય ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિહિત છે. II××II
થાપાવાળાજી૧૦૦થી
યથાવાર નામને ટેવ અને હાર્ય અર્થમાં ળ (અ) પ્રત્યય થાય છે. યથાયાત્ત (અનાવરણ) તેવું જાય વા આ અર્થમાં યથાજ્યાર નામને આ સૂત્રથી જ્ઞ પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧’ થી આઘસ્તર જ્ઞ ને વૃદ્ધિ બા આદેશ. ‘વર્ષો૦ ૭-૪-૬૯’ થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી યાથાયાત્વમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- અનાદરથી અપાતું અથવા કરવા યોગ્ય. ||૬૦૦||
તેન હસ્તાનું થઃ ૬/૪૦૧૦૧||
તૃતીયાન્ત હસ્ત નામને ટેવ અને હ્રાર્ય અર્થમાં ય પ્રત્યય થાય છે. હસ્તેન વૈવમ્ અને હસ્તેન ાર્યમ્ આ અર્થમાં હસ્ત નામને આ સૂત્રથી ૪ પ્રત્યય. ‘ગવર્ગે૦ ૦-૪-૬૮’ થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી હસ્ત્યમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- હાથથી આપવા યોગ્ય અથવા કરવા યોગ્ય. ૧૦૧||
૨૭૭