Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વા પદનું ઉપાદાન આગળના સૂત્રમાં વા ની અનુવૃત્તિની વ્યાવૃત્તિ માટે છે..
||૧૪૭||
પળમાતમાાલુ યઃ ૬|૪|૧૪૮]
પળ પાવ અને માપ નામ છે અન્તમાં જેના એવા વિષ્ણુ સમાસને અર્હ ્ અર્થ સુધીના ( સૂ.નં. ૬-૪-૧૭૭ ) અર્થમાં ય પ્રત્યય થાય છે. કામ્યાં पणाभ्याम्, द्वाभ्यां पादाभ्याम् अध्यर्धेन माषेण वा क्रीतम् अर्थमा દ્વિપળ દ્વિપાવ અને અધ્વર્ધમાષ નામને આ સૂત્રથી ય પ્રત્યય. ‘નવર્ષે ૭૪-૬૮' થી અન્ય ઝૂ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી દિગ્યમ્ દિવાઘમ્ અને બધ્ધર્ધમાઘ્યમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- બે પણ ( પૈસા ) થી ખરીદેલું. બે પાદ ( પાવલી) થી ખરીદેલું. દોઢ માસાથી ખરીદેલું . II૧૪૮]
વારી - જાળીમ્યા, વું |૪|૧૪૬થી
હારી અને જાળી નામ છે અન્તમાં જેના એવા વિષ્ણુ સમાસને તેમ જ કેવલ હારી અને જાળી નામને અર્હદ્ અર્થ સુધીના ( સૂ.નં. ૬/૪/૧૭૭) અર્થમાં વ્ (જ) પ્રત્યય થાય છે. દામ્યાં વારીભ્યામ્, કામ્યાં જાળીયાનું, હાર્યા, ાખ્યા વા શ્રીતમ્ આ અર્થમાં દિલારી, દ્વિજાળી, હારી અને જાળી નામને પૂ () પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી જિલ્લારીમ્ દિવાળીનું લારીમ્ અને જાળીમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- બે ખારીથી ખરીદેલું. બે કાકણીથી ખરીદેલું. ખારીથી (૫૧૨ શેર) ખરીદેલું. કાકણી (૧/૪ માસા) થી ખરીદેલું. ।।૧૪૧||
મૂત્યુઃ રીતે ૬।૪।૧૧૦ની
તૃતીયાન્ત મૂલ્યવાચક નામને ક્રીતાર્થમાં ફળ્યુ (ફ) વગેરે પ્રત્યય થાય
૩૦૦
