Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
કાર્ય થવાથી કિરાતમુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- બસોથી ખરીદેલું.
शाणात् ६४१४६॥
શાળ નામ છે અનમાં જેના એવા કિ સમાસને અહદ્ બર્થ સુધીના (ફૂ. નં. -૪-૧૭૭) અર્થમાં વિકલ્પથી ય પ્રત્યય થાય છે. વ્યંમ શાળ શ્રીતમ્ આ અર્થમાં પશ્વશાખા નામને આ સૂત્રથી ય પ્રત્યય. વ. ૪૬૮ થી અન્ય મ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પશ્વાખ્યમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી જ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે “મૂત્યે: દૂ-૪9૧૦” થી [ પ્રત્યયં અને નાચ૦ દ્ર-૪-૧૪ થી ૬ળુ પ્રત્યયનો પિતુ લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પૂગ્યશાનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ : પાંચ શાણ (૪માસા) થી ખરીદેલું. II9૪દ્દા
विन्यादेाण वा ६।४।१७॥ ..
દિ અને ત્રિ નામ છે પૂર્વમાં જેનો એવો શાળા શબ્દ છે અન્તમાં જેના એવા દિધુ સમાસને અહિંદુ અર્થ સુધીના (દૂ.. ૬-૪-૧૭૭) અર્થમાં વિકલ્પથી અને લખ્યું પ્રત્યય થાય છે. પ્રાપ્ય શાખાપ્યાં શૌતમ્ અને ત્રિમ શાળઃ હીતમ્ આ અર્થમાં કિશાન અને ત્રિશા નામને આ સૂત્રથી જ અને ગળુ પ્રત્યય. કનુ પ્રત્યયની પૂર્વ કિ અને ત્રિ ના રૂને “૦િ - - ૪-9” થી વૃદ્ધિ છે આદેશ. “વર્ષે ભ્ર-૬૮ થી અન્ય નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી દિશામ, વૈશાળ; ત્રિશા અને ત્રણાનું આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી જ અને [ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે “મૂ૦ ૬-૪-૧૦ થી [ પ્રત્યય. તેનો ના ૬-૪-૧૪ થી પિત્ લુપુ વગેરે કાર્ય થવાથી દિશાનું અને વિશાળ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ બે શાણાથી ખરીદેલું. ત્રણ શાણાથી ખરીદેલું. સૂત્રમાં
:
૨૯૯
