Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
શરે વૃધિઃ આ અર્થમાં “સંધ્યા. ૪-૭૩૦’ ની સહાયથી પશ્વનું નામને આ સૂત્રથી જ પ્રત્યય. “નાનો ર-9-89' થી અન્ય 7 નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પૂગ્યવં શતમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. જેમાં પાંચ રૂપિયા આપવાનું વ્યાજ છે એવા સો રૂપિયા. બાયડ, (મહિપુ સ્વામિગ્રાહ્યો મા ગાયઃ)- ગ્વામિન ને સાયઃ આ અર્થમાં ગ્વન નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ આ સૂત્રથી ૪ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પથ્થો ગ્રામ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- જેમાં પાંચ રૂપિયા કર આપવાનો છે તે ગામ. અમ:(વિનામુપાવાનં મૂલ્યનિરિë પ્રાતં દ્રવ્યમ્)- ગ્વામિનું રે અમ: આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ પષ્યનું નામને આ સૂત્રથી ૪ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પૂછ્યું: પર: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- પાંચ રૂપિયા નફો આપવાનો છે જેમાં એવો પટ. ૩પવા-(૩ોવઃ ; ન્યૂઃ ; ડોટ તિ થાવત્ )- ગ્વાસ્મિન વ્યવહારે ૩પ આ અર્થમાં ગ્વિન નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ આ સૂત્રથી વક્ર પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પથ્થો વ્યવહાર: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- પાંચ રૂપિયા લાંચ અપાઈ છે જેમાં એવો વ્યવહાર. શુ (વળનાં રક્ષાનિર્વેશો રામાપ: શુક્ઝમ)- ગ્વાશ્મિન
તે મુ આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ પુષ્ય નામને આ સૂત્રથી . પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પૂછ્યું શતમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-પાંચ રૂપિયા ટેકસ (જકાત) આપવાનો છે. જેમાં એવા સો રૂપિયા.
एवं शत्यम् शतिकम् भावी ४ शत शतमस्मिन् वृद्धिरायो लाभ उपदा શુન્થમ વા આ અર્થમાં શત નામને ‘શતા ૬-૪-રૂઝ' ની સહાયથી આ સૂત્રથી ય અને ફ% પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી શત્યમ્ અને તિમ્ (જાઓ ફૂ.ન. દ્ર-૪-૧રૂ9) આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-સો રૂપિયા જેમાં વ્યાજ કર નફો લાંચ અથવા ટેકસ છે તે હજાર, ગ્રામ, વસ્ત્ર, વ્યવહાર અથવા હજાર. (ઉપર જણાવ્યા મુજબ પગ્યામ રેતય વૃધિરાયો જામ ૩પવી શુક્યું વા ય આ પ્રમાણે ચતુર્થ્યર્થમાં પણ પશ્યન નામને પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પૂગ્યો રેવત્ત: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-પાંચ રૂપિયા વ્યાજ, કર, નફો, લાંચ અથવા ટૅકસ બીજા પાસેથી લેવાનો છે જેને તે
૩૦૫
