Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
નો લોપ. નો ડ૬૦ ૭-૪-૬૭ થી અન્ય મન નો લોપ. વગેરે કાર્ય थायी गार्गकम् औक्षकम् वात्सकम् औष्ट्रकम् वार्धकम् आजकम् औरभ्रकम् માનુષ્યમ્ સુખમ્ ગચમ્ અને રાનપુત્રનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ - ગાયૅનો સમુદાય. બળદોનો સમુદાય, વાછરડાઓનો સમુદાય. ઊંટોનો સમુદાય. વૃદ્ધોનો સમુદાય. બકરાઓનો સમુદાય. ઘેટાઓનો સમુદાય. મનુષ્યોનો સમુદાય. રાજાઓનો સમુદાય. રાજન્ય ક્ષત્રિયોનો સમુદાય. રાજપુત્રોનો સમુદાય. પર્યાનાં સમૂદ અહીં ‘વગગો- ૬-૭૦૨૬’ થી યમ્ ના લોપની પ્રાપ્તિ હતી. તેનો “ર પ્રા૦િ ૬-૧-રૂથી નિષેધ થાય છે. અને રાની તથા મનુષ્ય નામના યુ નો લોપ “તર્લિંધત ૨-૪-૨૨' થી પ્રાપ્ત હતો. પરન્તુ “ ચ૦ ૨-૪-૧૪ થી તેનો નિષેધ થયો છે. ||૧૨||
રેલwથ દ્વારા રૂા.
પશ્યન્ત વાર નામને સમૂદ અર્થમાં અને કવન્ પ્રત્યય થાય છે. વાળ સમૂદ: આ અર્થમાં વાર નામને આ સૂત્રથી થ અને કશું પ્રત્યય. “ધિ:૦ -૪-૧' થી આદ્યસ્વર / ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. અવળું, ૭-૪-૬૮' થી અન્ય નો લોપ ઈત્યાદિ કાર્ય થવાથી વાર્થનું અને વારંવમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- ખેતરોનો સમુદાય. /૧૩
कवचि-हस्त्यचित्ताच्चेकण् ६।२।१४॥
પશ્યન્ત- કવિ તિનું અચિત્તાથક નામ અને વેવાર નામને સમૂહ અર્થમાં રૂનું પ્રત્યય થાય છે. વિનામ્ હસ્તિનામું પૂપાનામ્ IIIમ્ વા સમૂહું આ અર્થમાં અનુક્રમે વેવિન નામને તિનું નામ અચિત્તાર્થક પૂપ નામને અને વેર નામને આ સૂત્રથી [ પ્રત્યય. “વૃ૦િ ૭
૮૭
