Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
॥ अथ प्रारभ्यते षष्ठेऽध्याये चतुर्थः पादः ॥
इक ६।४।१ ॥
આ ચતુર્થ પાદની સમાપ્તિ સુધી અપવાદભૂત સૂત્રોને છોડીને અન્ય સૂત્રોમાં ફળ્યુ પ્રત્યયનો અધિકાર જાણવો. ॥9॥
તેન નિત-નવલું - ટ્રીયનનું જિોરથી
તૃતીયાન્ત નામને ખિત; ઞયતિ; રીવ્યતિ અને વનતિ આ અર્થમાં બ્ પ્રત્યય થાય છે. બી નિતમ્, બીર્નયતિ બક્ષે ધૃવ્યતિ વા અને ગયા પતિ આ અર્થમાં લક્ષ અને ઝપ્રી નામને આ સૂત્રથી ફળ્ (ફ) પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧' થી આઘ સ્વર ઝ ને વૃદ્ધિ બા આદેશ. ‘અવળૅ૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય લ નો અને ર્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી બક્ષિનું સાક્ષિજઃ અને ગાગ્નિ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- પાસાથી જિતાયેલું. પાસાથી જિતનાર અથવા રમનાર. અલી (લાકડાનું બરછી જેવું તીક્ષ્ણ અગ્રભાગવાળું ખોદવાનું સાધનવિશેષ) થી ખોદનાર. IRI
સંસ્કૃત ।૪।।
તૃતીયાન્ત નામને સંસ્કૃત અર્થમાં રૂશ્ (ફ) પ્રત્યય થાય છે. વખા સંસ્કૃતમ્ અને વિઘવા સંસ્કૃતમ્ આ અર્થમાં ધિ અને વિઘા નામને આ સૂત્રથી ફળ્ પ્રત્યય. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧' થી આદ્ય સ્વર મૈં અને રૂ ને વૃદ્ધિ બા અને તે આદેશ. ‘અવળૅ૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય રૂ અને આ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વાધિમ્ અને વૈધિમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ - દહીંથી સંસ્કાર કરાયેલું. વિદ્યાથી સંસ્કૃત, અહીં લઘુવૃત્તિમાં શિમ્ આવો
૨૪૦
