Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
મા:િ અને જ્ઞાń:, જ્ઞાńરિષ્ઠઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃમહુક વગાડવાની કલાવાળો. ઝઝર વગાડવાનું શિલ્પ છે જેનું તે. III
શીનું ૬૪૦૧૬)
પ્રથમાન્ત પદાર્થ શીલ (સ્વભાવ- લનિરપેક્ષ પ્રવૃત્તિ) હોય તો પ્રથમાન્ત નામને ષછ્યર્થમાં ફળ્ પ્રત્યય થાય છે. પૂષાઃ ( તમક્ષળમ્ ) શીહમસ્ય આ અર્થમાં અનૂપ નામને આ સૂત્રથી ફળ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી (જાઓ સૂ.નં. ૬-૪-૧૪) આવૃત્તિ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- માલપૂઆ ખાવાના સ્વભાવવાળો. ।।૧૬।।
अस्थाच्छत्रादेरञ् ६|४|६०॥
'
પ્રથમાન્ત પદાર્થ શીરુ હોય તો; પ્રથમાન્ત બક્પ્રત્યયાન્ત સ્વા નામને તેમ જ છત્રાદ્દિ ગણપાર્ટમાંનાં છત્ર વગેરે પ્રથમાન્ત નામને ષઠ્યર્થમાં લગ્ (અ) પ્રત્યય થાય છે. બાસ્થા (બા+સ્થા ધાતુને ઉપસń૦ ૧-૩-૧૧૦' થી ગર્ પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન) શીમસ્ય; છત્ર શીમસ્ય અને તપઃ શીમશ્ય આ અર્થમાં આસ્થા છત્ર અને તવસ્ નામને આ સૂત્રથી લગ્ (ગ) પ્રત્યય. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આઘ સ્વર TM ને વૃદ્ધિ આ આદેશ. ‘ઞવર્ષે૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય ગા અને ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી બાહ્યઃ છાત્ર: અને તાપસઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- શ્રદ્ધા કરવાના સ્વભાવવાળો. ગુરુના દોષને છુપાવવાના સ્વભાવવાળો. તપ કરવાના સ્વભાવવાળો. ૬૦નાં
તૂળીઃ ૬।૪।૬૧॥
પ્રથમાન્ત પદાર્થ શીલ હોય તો તૂળીમ્ નામને ષછ્યર્થમાં પ્રત્યય થાય છે. અને ત્યારે તૂળીમ્ ના મ્ નો લોપ થાય છે. તૂળીનૂ માવઃ શીમસ્ય આ
૨૬૧
