Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
દુદ્દી
वृत्तोऽ पपाठो ऽनुयोगे ६ |४| ६७॥
અનુયોગના વિષયમાં થયેલો અપપાઠ- પ્રથમાન્ત પદાર્થ હોય તો; પ્રથમાન્ત નામને ષડ્યર્થમાં પ્ણ પ્રત્યય થાય છે. મન્યત્રે અપપાએ ડ નુયોગે વૃત્તમસ્ય આ અર્થમાં જાન્ય (તદ્ધિત પ્રત્યયના વિષયમાં ‘સંધ્યા॰રૂ૧-૧૧' થી સમાસ.) નામને આ સૂત્રથી ફળ્ પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આઘસ્વર ! ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. ‘વર્ષોં૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પેાવિષ્ઠઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-પરીક્ષાના વિષયમાં એક બીજો (સાચાપાઠથી જુદો) અપપાઠ થયો છે જેનો તે વ્યકૃતિ. ॥૬॥
बहुस्वरपूर्वादिकः ६|४|६८ ॥
અનુયોગના વિષયમાં થયેલો બપપા પ્રથમાન્ત પદાર્થ હોય તો; ઘણા સ્વરવાળું પૂર્વપદ છે જેનું એવા પ્રથમાન્ત નામને ષઠ્યર્થમાં રૂ પ્રત્યય થાય छे. एकादशान्यानि अनुयोगेऽपपाठानि वृत्तान्यस्य ॥ अर्थमा एकादशान्य (સંલ્યા૦ ૩-૧-૧૧ થી સમાસ) નામને આ સૂત્રથી રૂ પ્રત્યય. ‘વર્ગે૦ ૭૪-૬૮' થી અન્ય ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી અશાવિષ્ઠઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-અગ્યાર બીજા (સાચા પાઠની અપેક્ષાએ જુદા) અપપાઠ થયા છે જેના તે વ્યક્તિ. ॥૮॥
भक्ष्यं हितमस्मै ६ |४| ६९ ॥
પ્રથમાન્ત પદાર્થ હિત સ્વરૂપ ભક્ષ્ય હોય તો; પ્રથમાન્ત નામને ચતુર્થી ના અર્થમાં બ્લ્યૂ પ્રત્યય થાય છે. બપૂરા માં હિતમામ આ અર્થમાં જ્ઞપૂર નામને
૨૬૪
