Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પ્રત્યય. “કૃ૦િ ૪-” થી આદ્ય સ્વર ગો ને વૃદ્ધિ થી આદેશ. “અવ. ૬૪-૬૮' થી અન્ય મ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી દોષ વä સૂä વા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-રેશમી વસ્ત્ર અથવા દોરો. નિપાતન રૂટ્યર્થ માટે છે. તેથી વસ્ત્ર અને સૂત્ર ભિન્ન ભસ્માદિ વિકારાથમાં આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ યગુ પ્રત્યય થતો નથી. રૂ.
परशव्याद् यलुक् च ६॥२॥४०॥
ષષ્ફયન્ત પરીએ નામને વિકાર અર્થમાં અણું પ્રત્યય થાય છે અને ત્યારે નો લોપ થાય છે. પરંશવ્ય વિવાર: આ અર્થમાં શવ્ય નામને આ સૂત્રથી સન્ પ્રત્યય અને નો લોપ. “વૃદ્ધિ:૦-૪-૧' થી આઘ સ્વર માં ને વૃદ્ધિ પા આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પરશવમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-પરશવ્ય (કુહાડીને હિતકર) નો વિકાર. અહીં યાદ રાખવું જોઈએ કે પરણવ્ય + [ આ અવસ્થામાં સવળું, ૭-૪-૬૮' થી અન્ય
નો લોપ થયા બાદ તધિત ૨-૪-૨૨ થી નો લોપ પણ થઈ શકે છે; તેથી યદ્યપિ આ સૂત્રમાં ય નું ગ્રહણ આવશ્યક નથી; પરન્તુ “સીયા ૬-૨-૪' માં જો આ પ્રમાણે જ મ અને યુ નો લોપ થાય તો “સ્વર૦ ૭-૪-૧૧૦’ થી સ્થાનિવર્ભાવ થવાથી “વ. ૭-૪-૬૮થી ઇસી ના ડું નો લોપ નહિ થાય. તેથી ય નો (સમુદાયનો) જ આ સૂત્રથી લોપ વિહિત છે. ઈત્યાદિ અધ્યાપક પાસેથી સમજી લેવું જોઇએ. ૪૦.
વરીયા ઃ હારાજા
પશ્યન્ત ઇલીય નામને વિકારાર્થમાં ગ્ય પ્રત્યય થાય છે અને ત્યારે ઇસીયા નામના ય નો લોપ થાય છે. છંસીયસ્થ વિર: આ અર્થમાં સીલ નામને આ સૂત્રથી (1) પ્રત્યય અને 1 નો લોપ. “વૃ૦િ ૪-૧'
-
૯૯
