Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ग्रामादीनञ्च ६ | ३ |९||
શેષ અર્થમાં ગ્રામ નામને નઝ્ અને ય પ્રત્યય થાય છે. ગ્રામે મવો ખાતો વા આ અર્થમાં આ સૂત્રથી ગ્રામ નામને નઝ્ અને વ પ્રત્યય. ‘અવળૅ ૭૪-૬૮' થી અન્ય ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રામીળઃ અને ગ્રામ્યઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- ગામમાં થયેલ અથવા ઉત્પન્ન. (અહીં નાગ્ પ્રત્યયમાં ગ્ અનુબન્ધ પુખ્તતૢ ભાવના નિષેધ માટે છે. તેથી ગ્રામીળામાર્થઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. જુઓ તૂ.નં. ૩-૨-૧૯) IILII
कत्र्यादेश्चैयकञ् ६|३|१०||
વ્યાવિ (બૃહવૃત્તિમાં વ્યાતિ પાઠ છે.) ગણપાઠમાંનાં ત્રિ વગેરે નામને તેમ જ ગ્રામ નામને શેષ અર્થમાં યગ્ (વ) પ્રત્યય થાય છે. ત્રી નાતઃ પુષ્કરે મવઃ અને ગ્રામે મવઃ આ અર્થમાં ત્રિ પુર્ અને પ્રામ નામને આ સૂત્રથી વગ પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્યસ્વર મૈં અને ૩ ને વૃદ્ધિ બા અને બૌ આદેશ. ‘ઞવ′૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય ૬ અને ૐ નો લોપ...વગેરે કાર્ય થવાથી જાત્રેયઃ પીવળઃ અને પ્રમેયજઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ખરાબ છે ત્રણ જેમાં તેમાં ઉત્પન્ન. કમલમાં થનાર. ગામમાં થયેલ. 90
कुण्ड्यादिभ्यो य लुक् च ६।३।११॥
દ્યાવિ ગણપાઠમાંનાં પડ્તા વગેરે નામને શેષ અર્થમાં યગ્ પ્રત્યય થાય છે. અને તેના યોગમાં નામના વ્ નો લોપ થાય છે. દુઘાયાં जातो भवो वा tने कुण्यायां जातो भवो वा अर्थमा कुण्ड्या ने कुण्या નામને આ સૂત્રથી યગ્ (ય) પ્રત્યય; અને નામના યુ નો લોપ. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આઘસ્વર ૩ ને વૃદ્ધિ ગૌ આદેશ. ‘ગવર્ષે૦ ૭-૪
૧૪૯
