Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ઉત્સમાં થનાર. નદીમાં થનાર. ગામમાં થનાર. અહીં ભવાર્થ સત્તામાત્ર (રહેવું તે) છે પરન્તુ ઉત્પન્ન અર્થ નથી. II૧૨૩।।
दिगादिदेहांशाद् यः ६ | ३ | १२४ ॥
વિવિ ગણપાઠમાંનાં વિશ્ વગેરે સપ્તમ્યન્ત નામને તેમ જ દેહ- શરીરના અવયવાર્થક સપ્તમ્યન્ત નામને ભવ અર્થમાં ય પ્રત્યય થાય છે. વિશિ અપ્પુ મૂર્ધનિ વા મવઃ આ અર્થમાં સપ્તમ્યન્ત વિજ્ઞિ અપ્પુ મૂનિ શબ્દને આ સૂત્રથી ય પ્રત્યય. ‘પેાર્થે રૂ-૨-૮’ થી, વિશ્ અને મૂર્ધન્ નામથી વિહિત સપ્તમીનો લોપ. ‘સો ૪૦ ૩-૨-૨૮’ થી અપ્ નામથી વિહિત સપ્તમીના લોપનો નિષેધ. ‘અસ્વવ૦ ૭-૪-૭૦’ થી અપ્પુ ના ૩ ને ગર્ આદેશ. મૂર્ધન્ ના ગન્ ના લોપનો ‘બોડટ્વે૦ ૭-૪-૧૧’ થી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી વિશ્વઃ અાવ્યઃ અને મૂર્ધન્ય: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ-દિશામાં રહેનાર. પાણીમાં રહેનાર. માથામાં રહેનાર. ||૧૨૪॥
नाम्न्युदकात् ६।३।१२५॥
સંજ્ઞાના વિષયમાં સપ્તમ્યન્ત વર્જા નામને ભવ અર્થમાં ય પ્રત્યય થાય છે. ઇવળે મવા આ અર્થમાં સવ નામને આ સૂત્રથી ય પ્રત્યય. ‘બવળ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ. ‘આત્ ૨-૪-૧૮’ થી ૩ચ નામને આવ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી હવા રત્નત્વના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થરજસ્વલા સ્ત્રી. ।।૧૨।
मध्याद् दिन- या मोन्तश्च ६ | ३|१२६ ॥
સપ્તમ્યન્ત મધ્ય નામને વિનર્ (વિન); ળ (બ) અને ડ્વ પ્રત્યય થાય છે અને ત્યારે મધ્ય નામના અન્તે મ્ નો આગમ થાય છે. મધ્યે મવાઃ આ
૧૯૬
