Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
आस्तेयम् ६|३|१३१॥
ધંન અથવા વિદ્યમાન અર્થ છે જેનો એવા પ્તિ નામને ભવાર્થમાં વણ્ પ્રત્યયનું અથવા સપ્તમ્યન્ત સમૃદ્ નામને ભવાર્થમાં ણ્ય પ્રત્યય તથા અમૃત્ નામને ગતિ આદેશનું નિપાતન કરાય છે. ગત્તિ મવમ્ અથવા વૃનિ મવમ્ આ અર્થમાં અત્તિ અને અતૃપ્તિ નામને આ સૂત્રથી ચશ્ (S) પ્રત્યય; તથા ઞતૃન્ નામને લત્તિ આદેશ. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્ય સ્વર ૬ ને વૃદ્ધિ આ આદેશ. ‘ગવર્ષે ૭-૪-૬૮' થી અન્ય રૂ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સ્તુવન્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-ધનમાં વિદ્યમાનમાં અથવા લોહીમાં 23-413.1193911
ग्रीवातोऽणु च ६।३।१३२॥
સપ્તમ્યન્ત ગ્રીવા નામને ભવાર્થમાં બળ્યુ અને યંત્ પ્રત્યય થાય છે. પ્રીવાયાં ભવમ્ આ અર્થમાં પ્રીવા નામને આ સૂત્રથી ગળુ અને યક્ પ્રત્યય. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આઘ સ્વર { ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. ‘વર્ષે૦ ૭-૪૬૮' થી અન્ય બા નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી જૈવમ્ અને ત્રૈવેયમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-કંઠમાં રહેનાર અલંકાર. ૧૩૨॥
चतुर्मासान्नाम्नि ६ | ३ | १३३॥
સપ્તમ્યન્ત વતુર્માસ નામને ભવ અર્થમાં સંજ્ઞાના વિષયમાં ગણ્ પ્રત્યય થાય છે. ચતુર્દુ માતેનુ મવા આ અર્થમાં દ્વિનુ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન ચતુર્થાત નામને આ સૂત્રથી અદ્ પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્ય સ્વર ગ ને વૃદ્ધિ જ્ઞ આદેશ. ‘ઝવ′′૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય જ્ઞ નો લોપ. ચાતુર્માસ નામને ‘ગળગે૦ ૨-૪-૨૦’ થી પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી વાતુર્માની આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-અષાઢ કાર્તિક અથવા ફાલ્ગુન મહિનાની પૂનમ. અહીં
૧૯૯
