Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
निवासा ऽदूरभव इति देशे नाम्नि ६।२।६९ ॥
પ્રત્યયાન્ત નામ દેશમાં રૂઢ હોય તો, ષઠ્યન્ત નામને નિવાસાર્થમાં અને અઘૂરભવાર્થમાં યથાવિહિત બળૂ વગેરે પ્રત્યય થાય છે. શિવીનાં નિવાસઃ અને વિવિશાયા ગમવમ્ આ અર્થમાં શિવિ અને વિવિશા નામને આ સૂત્રની સહાયથી ‘પ્રાળુ નિ૦ ૬-૧-૧રૂ’ થી અદ્ પ્રત્યય. આદ્ય સ્વર ૬ ને ‘વૃદ્ધિ:૦ ૭-૪-૧' થી વૃદ્ધિ Ì આદેશ. ‘ઝવર્ષે ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય રૂ અને આ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી શૈવમ્ અને વૈવિશે પુરમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- શૈબનગર. વૈદિશનગર. સૂત્રમાં કૃતિ પદનું ઉપાદાન, વ્યવહારમાં રૂઢ એવા નગરના ઉપાદાન માટે છે. II૬૧॥
તાઽક્તિ દ્દારા૭૦||
પ્રત્યયાન્ત દેશનામ હોય તો; અસ્તિત્વવિશિષ્ટ પ્રથમાન્ત નામને; સપ્તમ્યર્થમાં યથાવિહિત અણ્ વગેરે પ્રત્યય થાય છે. ૩વુન્દરા અસ્મિન્ વેશે સન્તિ આ અર્થમાં વુશ્વર નામને આ સૂત્રની સહાયથી ‘ત્ નિ૦ ૬-9૧રૂ થી ગદ્ પ્રત્યય. આદ્યસ્વર ૩ ને વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧' થી વૃદ્ધિ સૌ આદેશ. ‘ઞવર્ષે ૭-૪-૬૮' થી અન્ય ૪ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ગૌલુશ્વર પુરમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- ઔદુમ્બર નામનું નગર.
110611
तेन निर्वृत्ते च ६।२|७१॥
પ્રત્યયાન્ત દેશનું નામ હોય તો; તૃતીયાન્ત નામને નિવૃત્તાર્થમાં યથાવિહિત ઝળુ વગેરે પ્રત્યય થાય છે. દુશાશ્વેન નિવૃત્ત આ અર્થમાં આ સૂત્રની સહાયથી હ્રશાન્ત નામને ‘પ્રાપ્ řિ૦ ૬-૧-૧રૂ' થી ગપ્ પ્રત્યય. આદ્યસ્વર
૧૧૩
