Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
' વગાઉં અવવતુ દારા ૧૧
કાલવિશેષવાચક નામોને ભવાર્થમાં “પ્રવૃષ૦ ૬-રૂ-૨' વગેરે સૂત્રોથી જે રીતે પ્રત્યયોનું વિધાન કરશે, તે જ રીતે કાલવિશેષવાચક દેવતાર્થક પ્રથમાન્ત નામને ષષ્ફયર્થમાં પ્રત્યય થાય છે. મારે ભવમ્ અને પ્રવૃષિ મવમ્ આ અર્થમાં જેવી રીતે અનુક્રમે કાલવિશેષવાચક માસ અને પ્રવૃ૬ નામને “વર્ષ દૂ-રૂ-૮૦” થી જુ અને “પ્રવૃષ પુષ્પઃ દ્ર-રૂ-૨૨' થી પ્રખ્ય પ્રત્યય થાય છે તેવી રીતે માની લેવાય અને પ્રવૃ વતા આ અર્થમાં આ સૂત્રની સહાયથી માસ અને પ્રવૃ નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ અનુક્રમે | (ફ%) અને પુણ્ય પ્રત્યય થાય છે. તેથી “વ. ૭-૪-૬૮' થી અન્ય ન નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી મણિમુ અને પ્રવૃષ્યમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ-માસ દેવતાસંબન્ધી. પ્રાતૃ દેવતાસમ્બન્ધી. સૂત્રમાં વત નું ગ્રહણ સર્વસાદૃશ્ય માટે છે. તે બરાબર સમજી લેવું. 1999
ગાલેઃ ઇજા પામે હારારા
પ્રથમાન આદિભૂત છન્દોવાચક નામને પ્રણ સ્વરૂપ ષડ્યર્થમાં યથાવિહિત વગેરે પ્રત્યય થાય છે. જયાં બે સચાને પ્રથથન અથવા પ્રવર્ષ થી ત્રણ કરાય છે, તે મંત્રવિશેષને પ્રથ કહેવાય છે. પરિસ્થિ (પ્રથય) આ અર્થમાં આ સૂત્રની સહાયથી પત્તિનામને પ્રા| નિ૬-૧-રૂ' થી પ્રત્યય. “વૃધિ .૦ ૭-૪-9 થી આદ્યસ્વર ૩ ને વૃદ્ધિ આ આદેશ. “સવ -૪-૬૮' થી અન્ય રૂ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પm: HITS: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-પક્તિ છંદ પ્રારંભમાં છે જેના એવો પ્રગાથ. ગતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રથમાન્ત આદિભૂત જ છન્દોવાચક નામને પ્રત્યયાત્ત પ્રાથ હોય તો પદ્યર્થમાં યથાવિહિત લખુ વગેરે પ્રત્યય થાય છે. તેથી મનુષ્ટ મધ્યમય
૧૨૯
