Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
જેમ પ્રત્યયો થાય છે, તેમ પશ્યન્ત તે ઘરમાં વાચક નામને સમૂહાથમાં પ્રત્યય થાય છે. જેમ “વઠાનાં ઘર્ષ આ અર્થમાં 6 નામને વર૦ ૬રૂ-૧૬૮' થી સન્ પ્રત્યય થાય છે, તેમ વાનાં સમૂહ' આ અર્થમાં (સમૂહાથમાં) પણ આ સૂત્રથી ૪ નામને લગુ () પ્રત્યય થાય છે. તેથી ઇગ્નનું આ અવસ્થામાં વૃદ્ધિધ.૦ ૭-૪-૧ થી ૭ નામના આદ્યસ્વર ને વૃદ્ધિ ના આદેશ. “સવ. ૭-૪-૬૮' થી અન્ય નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી કાઠમું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- કઠોનો સમુદાય. “ન પ્રોવિન્તિ નથી તે વેતિ શાઃ' આ રીતે જ નામને તત્પ૦ ૬-ર-૧૭’ થી વિહિત અન્ પ્રત્યયનો “પ્રોત ૬-૨-૧૨૨' થી લોપ થવાથી નિષ્પન્ન 4 નામને ઉપર જણાવ્યા મુજબ આ સૂત્રથી સમૂહાથમાં જિગુ પ્રત્યય થયો છે- એ યાદ રાખવું. રરૂા
-- તત્ ત્રર્ - જૂિનુ દારારકા
સમૂહ અર્થમાં ષષ્ફશ્યન્ત નો રથ અને વાત નામને અનુક્રમે ત્રર્ (2); વર્ય (ટ્ય) અને પ્રત્યય થાય છે. નવાં સમૂહરથાનાં સમૂદ: અને વાતાનાં સમૂહ: આ અર્થમાં આ સૂત્રથી જો નામને ત્ર પ્રત્યય; રથ નામને દ્ય પ્રત્યય અને વાત નામને છ પ્રત્યય. “વ૦ ૪-૬૮’ થી વતિ નામના અન્ય નો લોપ. ગોત્ર નામને અને થર્વ નામને
સ્ત્રીલિંગમાં ‘ાત ર-૪-૧૮' થી સાપુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી જોત્રા; રવિદ્યા અને વાહૂ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ગાયોનો સમુદાય. રથોનો સમુદાય. હવાનો સમુદાય. ર૪||
પશશ્ન ઃ દારારા
શિઃિ ગણપાઠમાંનાં પશ વગેરે પશ્યન્ત નામને તેમ જ પશ્યન્ત
-
૯૨
.
