Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
સ્ત્રીલિંગમાં કી પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી વતિની અને કરિની આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ખલ મનુષ્યોનો સમુદાય. ઊકોનો સમુદાય.
IIII
ગામ - ઇન-વન્યુ-મન-સહાય તેવું દારી૨૮|
સમૂહ અર્થમાં ગ્રામ ના વન્યુ મન અને સહાય આ ષયન્ત નામને તનું પ્રત્યય થાય છે. ગ્રામ નાનાં વધૂનાં નાનાં સહારાનાશ્વ સમૂહું આ અર્થમાં ગ્રામ ના વધુ રન અને સહાય નામને આ સૂત્રથી તનું પ્રત્યય. ‘તું ર-૪-૧૮' થી સ્ત્રીલિંગમાં સાધુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી ગ્રામતી; નનતા; વધુતા; ડાનતા અને સહાયતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ - ગામોનો સમુદાય. લોકોનો સમુદાય. બધુઓનો સમુદાય. હાથીઓનો સમુદાય. સાયોનો સમુદાય. ૨૮
પુરુષત ર-દિવ-વધ-વિરે યજ્ઞ દારાર
કૃત હિત વધ વિકાર અને સમૂહ અર્થમાં પુરુષ નામને થમ્ () પ્રત્યય થાય છે. અહીં યાદ રાખવું કે કૃત હિત વગેરે અર્થમાં જે વિભતિ વિહિત છે તદન્ત પુરુષ નામને તે તે અર્થમાં આ સૂત્રથી ઇન્ પ્રત્યય વિહિત છે. પુરુષેણ છૂતો પ્રથ; પુરુષાર હિત પથ્ય પુરુષા વધ: પુરુષ0 વિજાઃ અને પુરુષાણાં સમૂદ આ અર્થમાં અનુક્રમે કૃત વગેરે અર્થમાં પુરુષ નામને આ સૂત્રથી યગુ પ્રત્યય. :૭-૪-૧' થી આદ્ય સ્વર ૩ ને વૃદ્ધિ થી આદેશ. “સવળું, ૭-૪-૬૮ થી અન્ય નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વરુપેથો પ્રચપરુષેયં પુણ્યનું ; વેલો વઘા, વીયો વિઝા? અને પૌરુષેયઃ સમૂહ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ-પુરુષે કરેલો ગ્રન્થ. પુરુષ માટે હિતકર-પથ્ય. પુરુષનો વધ. પુરુષનો
- ૯૪
