Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 07
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
गान्धारि - साल्वेयाभ्याम् ६।१।११५॥
ક્ષત્રિયવાચક નામના સરૂપ (સમાનવર્ણવાળા) રાષ્ટ્રવાચક નાખ્યારિ અને સાત્વેિ નામને તેમજ રાષ્ટ્રવાચક નામના સરૂપ ક્ષત્રિય વાચક
ન્યારિ અને સાર્વે નામને અનુક્રમે રાજાથમાં અને અપત્યાર્થમાં દ્રિ સંજ્ઞક – પ્રત્યય થાય છે. લઘુવૃત્તિમાં યથાસહ્ય પદ તાદૃશ રાષ્ટ્રાર્થક નામને રાજાથમાં અને તાદૃશ ક્ષત્રિયાર્થક નામને અપત્યાર્થમાં-એકાદશ યથાસખ્યાર્થક છે. ન્યારિ નામને રાજાથમાં અને સાત્વેિ નામને અપત્યાર્થમાં - એતાદૃશ યથાસંખ્યાર્થક નથી. કારણ કે સૂત્રોપાત્ત દ્વિવચનથી વચનભેદના કારણે તેની નિવૃત્તિ થાય છે. જ્યારીMાં રાનીનોડપત્યાનિ વા અને સાત્વેિયાનાં નાનો પત્યાનિ વી આ અર્થમાં ગરિ અને સાન્થય નામને આ સૂત્રથી કિ સંજ્ઞક સમ્ () પ્રત્યય. તેનો “વદુષ્ય૦ ૬-૭-૧૨૪ થી લુપુ (લોપ)...ઇત્યાદિ કાર્ય થવાથી વાળ્યાઃ અને સાન્વેયાઆવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ગાન્ધારિ દેશના રાજાઓ. ગાધારિ ક્ષત્રિયોના અપત્યો. સાલ્વેય દેશના રાજાઓ. સાલ્વે ક્ષત્રિયોના અપત્યો. આ સૂત્ર સૂ.. ૬-૧-૧૮ નું અપવાદ છે. 199NI
પુ% - માપ - તિજ્ઞા - સૂરત - દ્વિસ્વરા દાદા
ક્ષત્રિયવાચક નામના સરૂપ (સમાનવર્ણવાળા) રાષ્ટ્રાઈક પુઠ માઘ ત્તિ અને શૂરમ નામને તેમજ કિચરી (બે સ્વરવાળા) નામને રાજાથમાં; તથા રાષ્ટ્રવાચક નામના સરૂપ ક્ષત્રિયાર્થક પુરુ માઘ વનિ અને રમત નામને તેમજ કિસ્વરી નામને અપત્યાર્થમાં ન પ્રત્યય થાય છે. અને તેને (આ સૂત્રથી) દિ સંજ્ઞા થાય છે. અહીં કિશ્વરી નામના ઉપાદાનથી પુર નામનું ગ્રહણ થઈ શકતું હોવા છતાં તેનું પૃથર્ ગ્રહણ
પ૯
