Siddhachakra Varsh 05 - Pakshik From 1936 to 1937

Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti

Page 386

૩૦૬
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૫-૪-૧૯૩૭ નિવારવા માટે જ છે, અને તેથી નિવ કહેવો તે દ્રવ્યસમ્યકત્વથી શોભિત છતાં પણ નહિં એમ જણાવે છે, પણ તેથી કંઈ નિcવ થનારનું અસત્યપદાર્થની શ્રદ્ધાવાળો રહે, માટે જ સાચી શ્રદ્ધા નિત્વવપણું મટી જતું નથી. એમ જો માનવામાં દુર્લભ છે વળી પોતાની અજ્ઞાનતાને લીધે કોઈ ન આવે તો શું તે ઉપધાન અપલાપ કરનાર આદિને પદાર્થ શાસ્ત્રથી વિરૂધ્ધ હોય છતાં પણ સાચો મનાઈ માટે અશનાદિ અકથ્ય ગણવા કોઈ તૈયાર છે ? જાય ત્યારે પણ સાચી શ્રદ્ધા દુર્લભ છે, માટે ચાર કેમકે પાસત્યાદિના શય્યાતરો અને આધાકર્મ અંગોમાં સમ્યકત્વને સ્થાન ન આપતાં શ્રદ્ધાને સ્થાન વર્જવાનું છે. અવ્યક્ત તરીકે નિન્દવોને ગણેલા આપવામાં આવ્યું છે એમ કહેવાય. જો કે કેટલાક હોવાથી તેના નિમિત્તે કરેલું વર્જવાનું નથી. વળી ટીકાકારો ગુરૂની પરંપરાથી આવેલા અસદ્ધાવને શ્રીહરિભદ્રસુરિજી અને બીજા પણ પ્રવચન વેદિયો માનવામાં કે અજ્ઞાનથી શાસ્ત્રથી વિરૂધ્ધ એવા સાત સિવાયના દિગંબરોને તો નિcવથી પણ વધારે પદાર્થોની શ્રદ્ધા થાય તેમાં સમ્યગ્ગદષ્ટિપણું રહે એમ ગણી તેનો અધિકાર નિન્દવમાં લે છે અને તેને કહે છે, પણ તેને માટે શ્રી શાન્તિસૂરિજી મહારાજ સર્વવિસંવાદી નિcવ તરીકે માને છે અને તેથી જ ફરમાવે છે કે જો ગુરૂના વચનથી પણ અસદુભાવને તેને માટે કરેલા અશનાદિની ભજના પણ નથી માનવામાં સમ્યત્ત્વની ક્ષતિ ન હોત તો જમાલિના રાખતા. આ બધી નિહવોની વિચારણાને મગજમાં શિષ્ય અને શિષ્યાઓને જમાલિને છોડી ભગવાન લેનારો મનુષ્ય હેજે સમજી શકશે કે નહિંતો મદ
મહાવીર મહારાજ પાસે આવવું પડત જ નહિં. તેવો વગેરેને માનવારૂપ દ્રવ્યસમ્યક્ત કરતાં પણ
આમ છતાં પણ એમ તો કહી શકાય કે આચાર્ય પદાર્થની યથાસ્થિત શ્રદ્ધા થવી એ ઘણી મુશ્કેલ છે
ભગવાન શ્રીહરિભદ્રસૂરિજી પંચવસ્તુમાં શ્રુતધર્મથી પણ ઘણી જરૂરી છે. ખરતર ગચ્છીયજિનલાભ જે
દ્રવ્યસમ્યકત્વ થવાનું જણાવી તેના સ્વરૂપમાં શ્રી હિરસૂરિજીથી પછી થયેલ છે તેઓ
ભગવાન્ અરિહંતમહારાજે કહેલા જીવાદિ તત્ત્વો
કબુલ કરે તે દ્રવ્યસમ્યકત્વ ગણાય અને યથાસ્થિત આત્મપ્રબોધગ્રંથમાં ઢુંઢીયાને નિન્યવ સિદ્ધ કરે છે.
તે જીવાદિ પદાર્થોની શ્રદ્ધા થાય તેને ભાવસમ્યકત્વ આ કારણથી ભગવાન્ ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રકાર
કહેવાય.અને આ ભાવ સમ્યકત્વ પૂર્વે જણાવેલા વગેરે ચાર મનુષ્યાદિ અંગેની દુર્લભતા જણાવતાં
દ્રવ્યસમ્યકત્ય કરતાં અનંતગુણશુદ્ધિવાળું છે એમ માસ સુ સદ્ધી એમ કહી શ્રદ્ધાની દુર્લભતા
જણાવે છે. એટલે ગુરૂપરંપરાથી કે અજ્ઞાનથી જણાવે છે. અર્થાત્ સમ્યકત્વના પરિણામ કરતાં
અસદ્ભાવ પદાર્થોની શ્રદ્ધા રાખનારને શ્રદ્ધાની પ્રાપ્તિ દુર્લભ છે, એમ સ્પષ્ટ કરે છે.
દ્રવ્યસમ્યકત્વવાળા ગણીયે અને યથાસ્થિતપણે ઉત્તરાધ્યયન નિર્યુક્તિકાર મહારાજ પણ સમ્પટ્ટિી
પદાર્થોને માનનારા ભાવ સમ્યકત્વવાળા છે એમ जीवो उवइटुं पवयणं तु सद्हइ । सदूहइ असब्भावं
માનીયે તો જમાલિના શિષ્યોને ભાવસમ્યકત્વ માટે ગામો મુનિ વII સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ
ભગવાન પાસે આવવું પડે અને ભગવાન વાયુભૂતિ જૈનશાસનના સદભૂત પદાર્થોનો જે ઉપદેશ થાય
કે ગૌતમસ્વામી સરખાને પણ યથાર્થ પદાર્થને ન તેની તો જરૂર શ્રદ્ધા કરે, પણ ગુરૂપરંપરાએ કોઈ
માનવાનું થયાં છતાં પણ સર્વજ્ઞવચનની પ્રતીતિ પદાર્થ વિપરીત રીતે ચાલ્યો આવતો હોય અને તે
હોવાથી સમ્યકત્વવાળા માનવામાં પણ અડચણ પ્રવચનથી વિરૂધ્ધ છે એમ ન માલમ પડતાં તે આવે નહિં. આ કારણથી શ્રીઉત્તરાધ્યયનસૂત્રકાર સુત્રાનુસારિ છે એમ મનાયો હોય તો તેવી વખતે વગેરે મહાપુરૂષોએ ચાર અંગોની દુર્લભતા