Book Title: Siddhachakra Varsh 05 - Pakshik From 1936 to 1937
Author(s): Ashoksagarsuri
Publisher: Siddhachakra Masik Punarmudran Samiti
View full book text
________________
૫૩૭
શ્રી સિદ્ધચક્ર
તા. ૨૦-૯-૧૯૩૭
સમ્યકત્વની બલિહારી
થાય ખરો ? અને જ્યારે ચારિત્રમાં પણ એક વાત એ પણ ધ્યાનમાં રાખવાની છે પતિતપણાનો સંભવ છતાં તે ગુણની ઉત્તમતાને કે ચારિત્ર જેમ આઠ ભવ જ મળે છે, અને આઠમે લીધે તે ગુણવાળાઓની ભકિત કરવામાં સંકુચિતપણું ભવે મળેલા ચારિત્રથી મોક્ષ જરૂર થાય છે જ. તેવી થતું નથી, તો પછી સમ્યગુદૃષ્ટિના ગુણને નહિં જ રીતે સમ્યકત્વ પણ એક એવી ચીજ છે કે તેને વિચારતાં તેના પતિતપણાના કાલને વિચારીને અખંડપણે ધારણ કરનાર અને આરાધનાર જીવ સમ્યગૃષ્ટિ તરફ ભકિતભાવની ન્યૂનતા થાય તે સાત ભવથી વધારે ભવ કરે જ નહિ. કારણ કે સુજ્ઞવિવેકીઓને કોઈપણ પ્રકારે યોગ્ય ગણાય શાસ્ત્રકારો સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે સારી રીતે નહિ. જેવી રીતે ચારિત્રની પરિણતિને આપણે દેખી સમ્યકત્વને ધારણ કરનારો ત્રણ જ વખત અચુતના કે સાક્ષાત્ જાણી શકતા નથી, પરંતુ માત્ર વ્યવહાર ભવને કરી શકે એટલે ચાર ભવ મનુષ્યના અને ચારિત્રથી વિરૂદ્ધ ન વર્તતો હોય તેટલામાત્રથી તે ત્રણ ભવ દેવના થાય તેથી એકંદરે સાતભવે તે વ્યવહાર ચારિત્રવાળાને આપણે સાધુ તરીકે મોલેજ જાય. એ અપેક્ષાએ ચારિત્રથી કોઈપણ માનીએ છીએ, તો પછી જેઓના સમ્યકત્વગુણને પ્રકારે સમ્યકત્વને ઓછું ગણી શકીએ નહિ અને આપણે ન પણ જાણી શકતા હોઈએ, તો પણ ધર્મ તેથી ચારિત્રવાળાની માફક સમ્યગૃષ્ટિ ધારણ સાંભળવાની ઈચ્છા, ચારિત્રધર્મ ઉપર રાગ, તેમજ કરનારાઓની ભકિત પણ સુજ્ઞવિવેકી મનુષ્યોએ ગુરૂ અને દેવના વૈયાશ્ચમાં પોતાની સ્થિતિ પ્રમાણે જરૂર કરવી જ જોઈએ. જો કે સમ્યકત્વ આવેલું નિયમિત રહેનારા મનુષ્ય કે જેઓ સમ્યગ્દષ્ટિના પડી જાય છે. અને તે સમ્યકત્વથી પતિત થયેલો લિંગવાળા છે તેઓને સમ્યકત્વધારી તરીકે જીવ અર્ધપુગલપરાવર્ત સુધી સંસારમાં રખડે છે, આરાધવા તે સુજ્ઞવિવેકીઓનું આવશ્યક કર્તવ્ય જ પણ તેથી સમ્યકત્વ ગુણની મહત્તા અને આરાધના છે. ભગવાન હરિભદ્રસૂરિજી શ્રીપંચવસ્તુની અંદર ઓછી થતી નથી. કેમકે જોઈએ તો ચારિત્ર પામેલા સ્પષ્ટપણે જણાવે છે કે જેઓ ભગવાન ત્રિલોકનાથ તો શું? પરંતુ ઉપશમશ્રેણિએ ચઢી ગયેલા અગર તીર્થકરને દેવ તરીકે માને, નિર્ગસ્થ સાધુમહાત્માઓને ચારજ્ઞાનને પામેલા અથવા તો આહારક જેવી સાધુ તરીકે માને અને ત્રિલોકનાથ તીર્થકર તથા લબ્ધિને ધારણ કરનારા એવા ચારિત્રવાળા પણ કેવલિમહારાજે નિરૂપણ કરેલા ધર્મને ધર્મ તરીકે પતિત થઈને અધપુગલ પરાવર્ત જેટલો કાલ માને તેઓ ભલે તે વખતે વ્યવહાર સમ્યકત્વવાળા સંસારમાં રખડે છે. તો શું એ અપેક્ષાએ સમ્યક્ત, હોય, છતાં તેવી પરિણતિથી આત્મપરિણતિરૂપ જ્ઞાન અને ચારિત્ર ત્રણે કરીને સહિત એવા શદ્ધસમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આ ભગવાન ચારિત્રવાળાની ભકિતમાં કોઈપણ પ્રકારે સંકોચ હરિભદ્રસુરિજીનું વાક્ય ધ્યાનમાં રાખનારો મનુષ્ય
