________________
કાળની ગતિ.
જગ્યા પ્રમાણે બનાવ ફરવા લાગે છે તેના બીજા પણ થોડાક દ્રષ્ટાંત સમજવા જેવા છે. એક તાપ ફૂટે ત્યારે તે ફાડનારને તેપના તેજને ચમકારે અને અવાજ એક વખતે સંભળાય છે પણ દૂર ઉભેલા માણસને તેજ પહેલું દેખાય છે અને અવાજ પછી સંભળાય છે. તેનું કારણ એ છે કે તેજની ગતિ અવાજની ગતિ કરતાં વધારે ઉતાવળી હેાય છે.
તેવુંજ રીતે એ નજીકના સ્ટેશન વચ્ચે ચાલતી ટ્રેનની સીટી, પહેલા સ્ટેશનના માણસાને ખીમી થતી લાગે છે, જે સ્ટેશને પહેાંચવાની હેાય ત્યાંના માણુસેાને તે વધતી લાગે છે અને એન્જીનના ડ્રાઇવરને તે સમાન લાગે છે.
વળી જગ્યા અને ગતિના ફેરફારથી કેટલાક ઉલટા અનાવ જોવામાં આવે છે. જેમકે દૂરથી જોવામાં આવતી કસરત કરતી ટુકડી જોયા પછી કસરતના માસ્તરના શબ્દ સભળાય છે પણ ખરી રીતે શબ્દ પહેલાં નીકળે છે અને કસરત તે શબ્દ પ્રમાણે થાય છે. વીજળીનું તેજ પહેલાં દેખાય છે અને ગર્જના પછી સંભળાય છે પણ વીજળીની જગ્યાએ તે અન્ને બનાવ એક વખતે બને છે.
.
