________________
કાળની ગતિ.
હાલના કર્મમાર્ગવાળા ભગવાનને ઉપર માનવાને બદલે જગતમાંથી મળી શકે તેવા માને છે પણ તેઓ બીજી ભૂલ એ કરે છે કે ભગવાન ભવિષ્યમાં રહેલા છે અને સમાજે માનેલા અમુક સારા કામ કરવાથી ભગવાન મળી રહેશે. આગળના માણસો ભગવાનની જગ્યા સંબંધમાં ભૂલ કરતા હતા. હાલની પ્રવૃત્તિમાં પડેલા ઘણા માણસે ભગવાનના કાળના સંબંધમાં ભૂલ કરે છે. ભગવાન ભવિષ્યમાં નથી. તે પરિણામનું પરિણામ નથી પણ કારણનું કારણ છે.
બધે વખતે વ્યવહાર અને પરમાર્થની એકતા કરવાની મુશ્કેલી રહે છે. જેમાં વ્યવહારને પ્રધાન પદે મૂકે છે તેઓ પરમાર્થ સંબંધમાં ગંભીર ભૂલ કરે છે અને ભગવાન શબ્દનો અર્થ પણ સમજી શકતા નથી અને જેઓ પરમાર્થને મુખ્ય ગણે છે તેઓ જગત અને જગતના વ્યવહારની નિંદાને વખત મળે તે ચૂકતા નથી. આ મુશ્કેલી ચાલી આવે છે અને ભવિષ્યમાં પણ ચાલુ રહેશે. જેમાં સમાજના બંધન મનુષ્ય ઉપર નાખવાથી મનુષ્ય સ્વતંત્ર થઈ શકતે નથી તેમ ખરી સ્વતંત્રતા સમજ્યા વગર મનુષ્ય સમાજ તરફ જોઈએ તેવું વર્તન રાખી શકતું નથી.