________________
પ્રારબ્ધ.
સંયમમાં કઈ ઈચ્છાની જરૂર રહેતી નથી. સંયમી પુરૂષને આત્મામાં જ સંતેષ રહે છે. આત્માના સુખથી બીજી ઈચ્છા છૂટે છે. પણ આત્માનું સુખ મળ્યા પહેલાં અને વિષયમાં વૈરાગ્ય આવ્યા પછી, ઘણો વખત વચલી સૂકી દશા રહે છે. તે દિશામાં ચિત્ત બહુ શાંત રાખવાની જરૂર છે. તેનો ઉપાય મારા પુસ્તક સેવાકુંજ” માં બતાવેલ છે.
આત્માના માર્ગમાં સ્વભાવની જેમ જેમ શુદ્ધી થવા લાગશે તેમ તેમ કેટલીક ગુપ્ત વાસનાઓ અને ઈચ્છાઓ પ્રગટ થશે. આવી વાસનાઓ ઉપર પહેલાં મનનો અંકુશ જ રહે છે અને આત્માને અંકુશ આવ્યું ન હોય ત્યારે બધી ઇન્દ્રિયની ભૂખ છૂટી થાય છે. તે દેડી આવે છે અને જીવ ઉપર હલે કરે છે. વાસનાને જેરનું ખરું કારણ એ છે કે લેકે તેમના વિષે બહુ વિચાર કરે છે. વળી આત્માના માર્ગે પડયા પછી તેની સામે કોધ કરે છે, બળજેરીથી વશ કરવાનો નિશ્ચય કરે છે, અંદર દાબી રાખે છે અને બહાર નીકળી ન જાય તેની સંભાળ રાખે છે; પણ જેમ જેમ તમે એક વસ્તુને વિચાર કરતા રહે તેમ તેમ તમને
૧૭૯
