________________
પ્રકરણ ૭ મું.
માણસ અને રૂષી. અંગ્રેજી વિદ્યાના સંસ્કાર આ દેશમાં આવ્યા ત્યારથી આંહીની વિદ્યામાં ઘણા ફેરફાર થયા છે. તેનાથી કેટલેક લાભ થાય છે અને કેટલેક ગેરલાભ થયે છે. કેટલીક ખોટી માન્યતાઓ દૂર થઈ છે અને કેટલીક ખોટી માન્યતાઓ આપણી કેળવણીમાં દાખલ થઈ ગઈ છે.
માણસની ઉત્પત્તિની બાબતમાં યુરોપનું સાયન્સ એમ સમજાવે છે કે આ પૃથ્વી ઉપર લાખો વર્ષ પહેલાં માણસે નહોતા પણ પશુ, પક્ષી, સર્પ વિગેરે ભૂચર અને ખેચર પ્રાણીઓ હતા. તે પહેલાના કાળમાં તેમના કહેવા પ્રમાણે પૃથ્વી એવી ગરમ હતી કે કોઈ જીવ તે ઉપર રહી શકે તેમ નહોતું. તે વખતે જળમાં માત્ર જળચર પ્રાણુઓ એટલે માછલા, મગર વિગેરે હતા. માણસોમાં પશુઓના જેવી વાસનાઓ છે તેથી માણસ પશુમાંથી આવ્યા હશે એમ એક પુરાવો તેઓ
૨૩૩